Khi ở Roma thì hãy làm như người La Mã

Khi ở Roma thì hãy làm như người La Mã[1] (Tiếng Latinh thời Trung Cổ sī fuerīs Rōmae, Rōmānō vīvitō mōre; sī fuerīs alibī, vīvitō sīcut ibī; thường được rút ngắn thành Khi ở Roma...),[2] hoặc phiên bản sau này là khi ở Roma thì hãy làm như Giáo hoàng,[3] là một câu tục ngữ được gán cho Thánh Ambrose. Câu tục ngữ này có nghĩa là tốt nhất bạn nên tuân theo truyền thống hoặc phong tục của nơi mà bạn đến thăm. Câu này tương đồng với câu nhập gia tùy tục của người Việt Nam.

Thánh Monica cùng cậu con trai mình là Thánh Augustine phát hiện ra rằng Thứ Bảy được coi là ngày ăn kiêngRoma mà họ dự định đến thăm. Tuy vậy, lúc họ từng sống ở Milano thì Thứ Bảy không phải là ngày ăn kiêng. Họ bèn hỏi ý kiến Thánh Ambrose thì được cho biết rằng "Khi tôi ở đây (ở Milano) thì tôi không ăn kiêng vào ngày Thứ Bảy còn lúc ở Roma thì tôi ăn kiêng vào ngày Thứ Bảy". Câu trả lời đó được cho là đã dẫn đến câu nói "Khi ở Roma thì hãy làm như người La Mã".[4][5]

Tham khảo

  1. ^ Speake, Jennifer biên tập (2015). Oxford Dictionary of Proverbs (ấn bản thứ 6). OUP Oxford. tr. 269. ISBN 978-01-910-5959-9. OCLC 914473236.
  2. ^ Cresswell, Julia (2010). Oxford Dictionary of Word Origins. OUP Oxford. Rome; pp. 371–372. ISBN 978-01-995-4793-7. OCLC 965141221.
  3. ^ Dixon, James Main (1891). Dictionary of Idiomatic English Phrases. T. Nelson and Sons. tr. 273. OCLC 156125145.
  4. ^ Marvin, Dwight Edwards (1922). The Antiquity of Proverbs: Fifty Familiar Proverbs and Folk Sayings with Annotations and Lists of Connected Forms, Found in All Parts of the World. G. P. Putnam's Sons. tr. 294–299. OCLC 978104222.
  5. ^ Brewer, Ebenezer Cobham (1900). Dictionary of Phrase and Fable: Giving the Derivation, Source, Or Origin of Common Phrases, Allusions, and Words that Have a Tale to Tell (ấn bản thứ 3). Cassell. tr. 1070. OCLC 258268902.