Dàn nhạc nữ trại Auschwitz (Mädchenorchester von Auschwitz, dịch từng chữ một: "Dàn nhạc nữ của Auschwitz") được thành lập theo lệnh của Schutzstaffel (SS) vào năm 1943, trong thời kỳ Holocaust, tại trại tập trung Auschwitz II-Birkenau ở Ba Lan.[1][2] Dàn nhạc hoạt động trong 19 tháng, từ tháng 4 năm 1943 đến tháng 10 năm 1944, gồm hầu hết các nữ tù nhânNgười Do Thái và Người Slav trẻ tuổi. Họ tổ chức một hòa nhạc vào mỗi Chủ nhật cho lính SS.[3]
Fania Fénelon, thành viên của dàn nhạc, kể lại những trải nghiệm của bà trong cuốn tự truyện Sursis pour l'orchestre (1976),[4] phiên bản tiếng Anh: Playing for Timen (1977).[5] Cuốn sách cũng là nội dung cho bộ phim truyền hình cùng tên vào năm 1980 của đạo diễn Arthur Miller.
Hình thành
Dàn nhạc được thành lập vào tháng 4 năm 1943 bởi SS-OberaufseherinMaria Mandel, người giám sát trại phụ nữ ở Auschwitz, và SS-HauptsturmfuhrerFranz Hössler, chỉ huy trại phụ nữ.[6] Các thành viên dàn nhạc đến từ nhiều quốc gia: Áo, Bỉ, Tiệp Khắc, Pháp, Đức, Hy Lạp, Hungary, Ba Lan, Hà Lan, Nga và Ukraine.[7][8]
Theo giáo sư âm nhạc Susan Eischeid, vào tháng 6 năm 1943 dàn nhạc có 20 thành viên; Đến năm 1944, dàn nhạc có 42–47 người chơi.[8]
Di chuyển đến Bergen-Belsen
Ngày 1 tháng 11 năm 1944, các thành viên Do Thái trong dàn nhạc nữ bị di chuyển bằng xe gia súc đến trại tập trung Bergen-Belsen ở Đức. Ba thành viên, Lola Kroner, Julie Stroumsa và Else, đã qua đời ở đó.[12] Vào ngày 18 tháng 1 năm 1945, những người phụ nữ không phải là người Do Thái trong dàn nhạc (một số người Ba Lan) di chuyển đến trại tập trung Ravensbrück.[13][14]
Tham khảo
^Knapp, Gabriele (1996). Das Frauenorchester in Auschwitz: Musikalische Zwangsarbeit und ihre Bewältigung. Hamburg: Von Bockel. ISBN9783928770712.
^Eischeid, Susan (2016). The Truth about Fania Fénelon and the Women's Orchestra of Auschwitz-Birkenau. London: Palgrave Macmillan. tr. 5–6. ISBN978-3-319-31037-4.
^Fenelon, Fania (1976). Sursis pour l'orchestre. Paris: Stock. OCLC480429240.
^Fénelon, Fania, with Marcelle Routier (1997). Playing for Time. New York: Syracuse University Press. ISBN0-8156-0494-7. First published in English as Fenelon, Fania; Routier, Marcelle (1977). Playing for Time. New York: Berkley Books. ISBN9780425067567.
Fania Fénelon and Marcelle Routier. Playing for Time. Translated from the French by Judith Landry. Atheneum New York 1977. ISBN0-689-10796-X.
Fania Fénelon and Marcelle Routier. Sursis pour l'orchestre. Témoignage recueilli par Marcelle Routier. Co-édition Stock/Opera Mundi. Paris 1976. ISBN0-689-10796-X.
Esther Bejarano and Birgit Gärtner. Wir leben trotzdem. Esther Bejarano--vom Mädchenorchester in Auschwitz zur Künstlerin für den Frieden. Herausgegeben vom Auschwitz-Komitee in der Bundesrepublik Deutschland [We Live Nevertheless] e.V. Pahl-Rugenstein Verlag Bonn, 2007. ISBN3-89144-353-6
Esther Bejarano, Man nannte mich Krümel. Eine jüdische Jugend in den Zeiten der Verfolgung. Herausgegeben vom Auschwitz-Komitee in der Bundesrepublik e.V. Curio-Verlag Hamburg 1989. ISBN3-926534-82-6
Richard Newman and Karen Kirtley, Alma Rosé. Vienna to Auschwitz. Amadeus Press Portland Oregon 2000. ISBN1-57467-051-4
Gabriele Knapp, Das Frauenorchester in Auschwitz. Musikalische Zwangsarbeit und ihre Bewältigung. von Bockel Verlag Hamburg 1996. ISBN3-928770-71-3
Violette Jacquet-Silberstein and Yves Pinguilly, Les sanglots longs des violons... Avoir dix-huit ans à Auschwitz. Publié par les éditions Oskarson (Oskar jeunesse) Paris 2007. Previously published with the title Les sanglots longs des violons de la mort. ISBN978-2-35000-162-3
Jacques Stroumsa. Violinist in Auschwitz. From Salonica to Jerusalem 1913-1967. Translated from German by James Stewart Brice. Edited by Erhard Roy Wiehn. Hartung-Gorre Verlag. Konstanz (mentions Julie Stroumsa)
Mirjam Verheijen. Het meisje met de accordion: de overleving van Flora Schrijver in Auschwitz-Birkenau en Bergen-Belsen. Uitgeverij Scheffers Utrecht 1994. ISBN90-5546-011-7
Rachela Zelmanowicz Olewski. Crying is Forbidden Here! A Jewish Girl in pre-WWII Poland, The Women's Orchestra in Auschwitz and Liberation in Bergen-Belsen. Edited by Arie Olewski and his sister Jochevet Ritz-Olewski. Based on her Hebrew testimony, recorded by Yad-Vashem on ngày 21 tháng 5 năm 1984. Published at the Open University of Israel 2009. ISBN978-965-91217-2-4
Jean-Jacques Felstein. Dans l'orchestre d'Auschwitz - Le secret de ma mère. Auzas Éditions Imago Paris 2010. ISBN978-2-84952-094-9