Thống đốc Thịnh vượng chung Pennsylvania (tiếng Anh: The Governor of theCommonwealth of Pennsylvania) là người đứng đầu chính phủ và kiêm nhiệm cương vị tổng tư lệnh các lực lượng quân sự của Thịnh vượng chung Pennsylvania, một tiểu bang Hoa Kỳ.[2] Là người đứng đầu nhánh hành pháp, thống đốc có nhiệm vụ thực thi hệ thống pháp luật của tiểu bang, có quyền thông qua hoặc phủ quyết các dự luật do Cơ quan lập pháp Pennsylvania thông qua,[3] cũng như triệu tập cơ quan lập pháp.[4] Thống đốc có thể ân xá, nhưng chỉ khi được Hội đồng Ân xá đề nghị, và trừ những trường hợp đối tượng ân xá thuộc nhóm luận tội.[5]
Tính đến năm 2021, lịch sử tiểu bang đã có bảy vị Chủ tịch và 47 Thống đốc Pennsylvania, với hai thống đốc (Robert E. Pattison và Gifford Pinchot) giữ chức vụ trong các nhiệm kỳ không liên tiếp, tổng cộng là 55 nhiệm kỳ ở cả hai cơ chế. Nhiệm kỳ dài nhất là của thống đốc đầu tiên, Thomas Mifflin, người đã giữ chức vụ trong ba nhiệm kỳ thống đốc cùng với hai năm là Chủ tịch Quốc hội Lục địa. Nhiệm kỳ ngắn nhất thuộc về John Bell, người chỉ giữ chức thống đốc 19 ngày sau khi người tiền nhiệm Edward Martin từ chức. Thống đốc hiện tại là Josh Shapiro, nhiệm kỳ bắt đầu vào ngày 17 tháng 1 năm 2023.
Hiến pháp Pennsylvania đầu tiên vào năm 1776 đã thành lập Hội đồng Hành pháp Tối cao (Supreme Executive Council) là cơ quan hành pháp của tiểu bang, với người đứng đầu là Chủ tịch Thịnh vượng chung Pennsylvania.[6] Chủ tịch được chọn bởi hội đồng hàng năm, mặc dù không có thời gian nhiệm kỳ cụ thể.[7] Hiến pháp ban đầu của tiểu bang năm 1776 tạo thêm vị trí phó chủ tịch (vice-president), nhưng không có điều khoản nào quy định về việc phó chủ tịch kế nhiệm chủ tịch nếu văn phòng chủ tịch bị bỏ trống, tức chức vụ chủ tịch bị khuyết, và điều này đã xảy ra bốn lần sau đó. Các nguồn tin đương thời tiếp tục gán chức danh phó chủ tịch tiểu bang cho những chính trị gia điều hành trong những thời điểm nhất định trong thời kỳ này, tuy nhiên không có bất kỳ khái niệm nào về việc kế nhiệm chủ tịch. Quyền Chủ tịch George Bryan là chủ tịch tạm quyền của tiểu bang sau đó đã được công nhận là chủ tịch chính thức do ông giữ này trong hơn sáu tháng.
Hiến pháp Pennsylvania năm 1790 đã bãi bỏ Hội đồng Hành pháp Tối cao và thay thế chức danh chủ tịch bằng chức danh thống đốc,[8] và thiết lập nhiệm kỳ ba năm cho thống đốc, bắt đầu từ ngày thứ Ba thứ ba của tháng 12 sau cuộc bầu cử, hạn chế thời hạn nhiệm kỳ rằng các thống đốc không được phép đảm nhiệm hơn chín năm trong bất kỳ mười hai năm nào.[9] Hiến pháp năm 1838 chuyển thời điểm bắt đầu nhiệm kỳ sang ngày thứ Ba thứ ba của tháng Giêng sau cuộc bầu cử và cho phép các thống đốc chỉ phục vụ sáu năm trong số chín năm bất kỳ.[10] Hiến pháp năm 1874 đã kéo dài thời hạn mỗi nhiệm kỳ thành bốn năm, và cấm các thống đốc tự kế vị chính họ.[11] Hiến pháp hiện tại năm 1968 đã thay đổi điều này để cho phép các thống đốc phục vụ hai nhiệm kỳ liên tiếp, không giới hạn thời gian tại vị.[12] Theo hiến pháp trước đó năm 1968, Milton Shapp là thống đốc đầu tiên phục vụ hai nhiệm kỳ, và Tom Corbett là thống đốc đương nhiệm đầu tiên thất bại trong tái cử.
Nếu chức vụ thống đốc bị bỏ trống do qua đời, từ chức hoặc bị kết án sau khi luận tội, phó thống đốc (lieutenant governor) sẽ thay thế và trở thành thống đốc trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ; nếu vị trí thống đốc chỉ tạm thời bị bỏ trống do thống đốc gặp phải vấn đề nhất định hoặc tạm vắng, phó thống đốc chỉ tạm thời thực hiện các nhiệm vụ của thống đốc, không thay thế chức danh.[13] Nếu cả hai vị trí bị bỏ trống, chủ tịch tạm quyền của thượng viện tiểu bang (president pro tempore) sẽ trở thành thống đốc.[14] Vị trí của một phó thống đốc được xây dựng trong hiến pháp năm 1874; trước đó, người phát ngôn của thượng viện (the speaker of the senate) sẽ đóng vai trò là thống đốc trong các trường hợp vị trí bị trống. Vốn dĩ nguyên bản, phó thống đốc chỉ có thể làm thống đốc tạm quyền; phải đến Hiến pháp Pennsylvania 1968 quy định thì phó thống đốc mới thực sự có thể trở thành thống đốc chính thức. Vị trí thống đốc đã từng bị bỏ trống trong một thời gian dài trong quá khứ, khoảng cách 17 ngày vào năm 1848 giữa việc từ chức của thống đốc trước đó và tuyên thệ nhậm chức của người kế nhiệm. Các thống đốc và phó thống đốc được bầu theo cùng một phiếu của đảng phái chính trị, tức cùng đảng phái.[15]
Trong lịch sử Pennsylvania, một số người đứng đầu chính phủ tiểu bang từng đảm nhiệm các chức vụ khác của liên bang, chức vụ cấp cao của Quốc hội Hoa Kỳ, Chính quyền liên bang Hoa Kỳ. Tất cả các hạ nghị sĩ và thượng nghị sĩ được đề cập đều đại diện cho Pennsylvania ngoại trừ lưu ý đặc biệt khác.
† Ghi chú những chức vụ mà chính trị gia từ chức để tranh cử, nhậm chức Thống đốc Pennsylvania. Ký hiệu: H, Hạ nghị sĩ; và S, Thượng nghị sĩ.
Một số hồ sơ ghi chép rằng ông đã được bầu vào Thượng viện Hoa Kỳ, nhưng một số đề cập tới Thượng viện tiểu bang. Thư mục của Quốc hội Hoa Kỳ không có hồ sơ nào về nhiệm kỳ Thượng viện Hoa Kỳ của ông.
Tính đến tháng 11 năm 2021, có bốn cựu Thống đốc Pennsylvania hiện còn sống, thống đốc lớn tuổi nhất của Pennsylvania là Ed Rendell (nhiệm kỳ 2003–2011, sinh năm 1944). Cựu thống đốc qua đời gần nhất là Richard Thornburgh (nhiệm kỳ 1979–1987, sinh năm 1932), mất ngày 31 tháng 12 năm 2020.
^Là Phó chủ tịch Hội đồng Hành pháp Tối cao, quyền chủ tịch. Bốn phó chủ tịch đã giữ vị trí chủ tịch vào nhiều thời điểm khác nhau; tuy nhiên, nhiệm kỳ thời gian dài của Bryan đã khiến ông được công nhận là chủ tịch. Các nguồn tin đương thời liệt kê ông chỉ là phó chủ tịch, thực hiện các nhiệm vụ của chủ tịch.
^ abcdĐã từ chức; không có lý do nào được ghi lại bởi Hội đồng Hành pháp Tối cao.
^Chức vụ phó thống đốc không được thành lập cho đến khi Hiến pháp 1873 ban hành, lần đầu tiên được bổ sung vào năm 1875.
^Các thuật ngữ phân đoạn nhiệm kỳ (gọi tắt cột này là Kỳ) của một số thống đốc không được hiểu hoàn toàn theo nghĩa đen; thay vào đó, cột này gộp thời gian nhiệm kỳ các thống đồng, trong đó nhiều thống đốc đã đảm nhiệm toàn thời gian, từ chức, qua đời và những trường hợp tương tự.
^Đảng Liên bang đã đề cử Mifflin, nhưng ông không thuộc đảng phái nào.
^Mifflin được bầu làm thống đốc ba lần theo Hiến pháp 1790, trước đó ông đã được bầu một lần làm Chủ tịch Hội đồng Hành pháp Tối cao.
^Ritner là thống đốc cuối cùng phục vụ trước khi Hiến pháp 1838 được ban hành giới hạn các thống đốc phải phục vụ sáu năm trong số chín năm bất kỳ; Hiến pháp này cũng thay đổi thời hạn phục vụ của thống đốc, bắt đầu vào tháng Giêng tiếp theo kể từ cuộc bầu cử mới, kéo dài nhiệm kỳ của Ritner thêm một tháng.
^Thống đốc đầu tiên đảm nhiệm thời kỳ Hiến pháp 1838.
^Từ chức vì bị bệnh; ông đã qua đời vì bệnh lao chỉ 11 ngày sau đó.
^Sau khi Francis R. Shunk từ chức, vị trí thống đốc bị trống 17 ngày trước khi Người phát ngôn Thượng viện William F. Johnston tuyên thệ chậm chức kế nhiệm.
^Nhậm chức kế nhiệm khi là Người phát ngôn Thượng viện, sau đó ứng cử tái nhiệm.
^Thống đốc đầu tiên theo Hiến pháp 1874, đạo luật cấm các thống đốc tự kế vị và kéo dài nhiệm kỳ lên bốn năm. Vì Thống đốc Hartranft ban đầu được bầu theo hiến pháp trước đó, ông được phép tự kế vị. Nhiệm kỳ đầu tiên của Hartranft đã được rút ngắn từ ba xuống hai năm để phù hợp với lịch trình bầu cử của hiến pháp mới.
^Từ chức để đảm nhận một ghế được bầu trong Thượng viện Hoa Kỳ. Trong khi các nguồn tin chính thức tuyên bố Martin từ chức vào ngày 3 tháng 1, hầu hết các nguồn tin đương thời đều báo cáo việc từ chức của ông diễn ra vào ngày 2 tháng 1.[16][17]
^Là phó thống đốc, ông kế nhiệm thời gian còn lại của nhiệm kỳ.
^Thống đốc đầu tiên theo Hiến pháp 1968, và do đó đủ điều kiện để tự kế vị.
^Vào ngày 14 tháng 6 năm 1993, Casey chuyển giao quyền lãnh đạo cho Phó Thống đốc Singel, và ngay trong ngày hôm đó, ông đã trải qua một ca phẫu thuật ghép tim, gan. Singel giữ chức thống đốc cho đến khi Casey bình phục, quay trợ lại sáu tháng sau vào ngày 13 tháng 12 năm 1993. Vì Casey chưa bao giờ chính thức từ chức, Singel chỉ là quyền thống đốc.
^“HIESTER, Joseph”. Biographical Directory of the United States Congress. Clerk of the United States House of Representatives and Historian of the United States Senate. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2008.
^“WOLF, George”. Biographical Directory of the United States Congress. Clerk of the United States House of Representatives and Historian of the United States Senate. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2008.
^“Bigley, William”. Biographical Directory of the United States Congress. Clerk of the United States House of Representatives and Historian of the United States Senate. Truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2010.
^“Pollock, James”. Biographical Directory of the United States Congress. Clerk of the United States House of Representatives and Historian of the United States Senate. Truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2010.
^“Curtin, Andrew Gregg”. Biographical Directory of the United States Congress. Clerk of the United States House of Representatives and Historian of the United States Senate. Truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2010.
^“Kansas Governors”. Kansas State Historical Society. Bản gốc lưu trữ 13 Tháng sáu năm 2010. Truy cập 9 tháng Bảy năm 2010.
^“STONE, William Alexis”. Biographical Directory of the United States Congress. Clerk of the United States House of Representatives and Historian of the United States Senate. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2008.
^“TENER, John Kinley”. Biographical Directory of the United States Congress. Clerk of the United States House of Representatives and Historian of the United States Senate. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2008.
^“Martin, Edward”. Biographical Directory of the United States Congress. Clerk of the United States House of Representatives and Historian of the United States Senate. Truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2010.
^“Duff, James Henderson”. Biographical Directory of the United States Congress. Clerk of the United States House of Representatives and Historian of the United States Senate. Truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2010.