Chính biến Ngụy cung, 452

Cuộc chính biến trong hoàng cung Bắc Ngụy diễn ra vào năm 452, hoạn quan Tông Ái sát hại Ngụy Thế Tổ Thác Bạt Đảo và Nam An vương Thác Bạt Dư, cuối cùng bị các đại thần khác tiêu diệt. Cháu đích tôn của Thế Tổ là Thác Bạt Tuấn mới 13 tuổi trở thành hoàng đế Bắc Ngụy

Bối cảnh

Nước Bắc Ngụy được thành lập từ năm 396 ở miền bắc, dần dần phát triển thế lực đến cường thịnh, tiêu diệt các quốc gia khác. Đến thời Ngụy Thế Tổ Thác Bạt Đảo, năm 439, sau khi tiêu diệt tiểu quốc cuối cùng là Bắc Yên thì Bắc Ngụy về cơ bản đã thống nhất được toàn bộ miền bắc Trung Quốc. Tuy nhiên sau đó cung đình nước Ngụy liên tục xảy ra xáo trộn.

Năm 450, đại thần Thôi Hạo bị giết chết mà không rõ nguyên nhân cụ thể. Năm sau, 451, hoạn quan Tông Ái do bất hòa với thái tử Thác Bạt Hoảng đã vu cáo thân tín của thái tử Hoảng là Cừu Nê Đạo Thịnh, Nhâm Bình Thành mưu phản khiến hai người này bị giết, nhiều thân tín khác của thái tử Hoảng cũng bị liên can. Vì quá lo sợ, thái tử lâm bệnh qua đời giữa năm đó[1].

Diễn biến

Tông Ái giết Ngụy Thế Tổ

Không bao lâu sau cái chết của thái tử, Ngụy chủ nhận ra rằng Thái tử Hoảng không có tội, và trở nên rất hối tiếc vì việc làm của mình. Ngụy chủ phong con trai của Thái tử Hoảng là Thác Bạt Tuấn làm Cao Dương vương song sau đó ngừng lại vì cho rằng người thừa tự của thái tử không nên chỉ được phong làm thân vương, và dự tính cho Tuấn làm Hoàng thái tôn.

Thấy Ngụy chủ thương nhớ Cảnh Mục thái tử, Tông Ái tỏ ra rất lo lắng và sợ bị giết. Do vậy, tháng 2 ÂL năm 452, Ái giết chết đế. Thượng thư Tả bộc xạ Lan Diên, Thị trung Tiết Đề giấu việc không phát tang[2][3].

Diên lấy cớ hoàng tôn còn nhỏ, muốn lập Tần vương Hàn, còn Đề cho rằng không thể phế người cháu trưởng, đình nghị mãi mà vẫn chưa xong. Tông Ái vốn sợ hoàng tôn sẽ trả thù cho cha, bản thân lại chẳng ưa Tần vương Hàn, nên quyết định đón con út của Thế Tổ là Nam An vương Dư vào cấm trung để lập làm đế. Lại giả chiếu chỉ Hách Liên hoàng hậu, triệu bọn Diên vào cung. Diên không nghi ngờ gì mà cứ vào. Ái sai 30 hoạn giả mai phục trong cấm trung[2], khi Diên tới nơi liền bị giết chết. Lại giết Tần vương Hàn ở Vĩnh Hạng, lập Nam An vương Dư làm đế, tôn hoàng hậu là Hoàng thái hậu, xá thiên hạ, cải nguyên Thừa Bình. Lấy Tông Ái làm Đại tư mã, Đại tướng quân, Thái sư, Đô đốc trung ngoại chư quân sự, Lĩnh trung bí thư, tước là Phùng Dực vương[2].

Tông Ái giết Nam An vương

Tháng 3, táng cố chủ Đảo ở Kim Lăng, truy tôn Thế Tổ Thái Vũ Đế. Lúc này, Nam An vương Dư thích tuần du khiến phủ khố trống không, còn ham mê âm nhạc, điền liệp, không quan tâm đến chánh sự[2]. Tông Ái làm tể tướng, đứng đầu tam tỉnh, tổng túc vệ, chuyên quyền quá lắm. Dư tỏ ra lo lắng, muốn lấy lại quyền hành, do đó làm Ái phẫn nộ. Ngày Bính Ngọ tháng 10 ÂL, nhân đêm tối Dư phải tế cáo ở Đông miếu, Ái sai bọn Tiểu hoàng môn Giả Chu đến ám sát Dư. Dư chỉ làm vua có 7 tháng. Vũ Lâm lang trung đại nhân Lưu Ni biết việc này (mặc dù nó được giấu kín) rồi vào gặp Ái, ép lập hoàng tôn. Ái không nghe, định khi về cung, triệu chư vương đến để chọn.

Tông Ái bị tiêu diệt

Lưu Ni sợ Ái lại gây ra biến loạn nên tố cáo với Điện trung thượng thư Nguyên Hạ. Nam bộ thượng thư Bộ Lục Cô Li cũng nói

Ái lập Nam An rồi lại giết đi. Nếu sau này không lập Hoàng tôn, thì bất lợi cho xã tắc.

Nguyên Hạ cùng Cô Li hợp mưu giết Ái, lập Hoàng tôn. Hạ cùng Thượng thư Trưởng Tôn Khát Hầu đem binh thủ vệ cung cấm, sai Ni và Lệ rước Hoàng tôn đến uyển trung. Lệ bảo hộ hoàng tôn trên ngựa, vào Bình Thành. Hạ và Khát mở cửa đón vào. Ni trở lại đông miếu, nói to

Tông Ái thí Nam An vương, đại nghịch bất đạo. Hoàng tôn đăng lên ngôi vua, có chiếu chỉ, túc vệ chi sĩ lập tức về cung.

Mọi người đều hô vạn tuế. Rồi bắt Tông Ái, Giả Chu. Phụng Hoàng tôn lên ngôi vua, tức là Văn Thành Đế[3][4], đăng ở điện Vĩnh An, cải nguyên Hưng An, giết và tru di tam tộc bọn Ái, Chu[2].

Tham khảo

Chú thích

  1. ^ Tư trị thông giám, quyển 125
  2. ^ a b c d e Tư trị thông giám, quyển 126.
  3. ^ a b Bắc sử, quyển 16.
  4. ^ Ngụy thư, quyển 18

Read other articles:

Buenavista, Agusan del Norte

Peta menunjukkan lokasi Buenavista. Buenavista adalah munisipalitas yang terletak di provinsi Agusan del Norte, Filipina. Pada tahun 2011, munisipalitas ini memiliki penduduk sebesar 53.059 jiwa atau 9.971 rumah tangga.[1] Pembagian wilayah Buenavista terbagi menjadi 25 barangay, yaitu: Abilan Agong-ong Alubijid Guinabsan Macalang Malapong Malpoc Manapa Matabao Poblacion 1 Poblacion 2 Poblacion 3 Poblacion 4 Poblacion 5 Poblacion 6 Poblacion 7 Poblacion 8 Poblacion 9 Poblacion 10 Riza...

 

Bilangan 2

Halaman ini berisi artikel tentang pasal 2 Kitab Bilangan dalam Alkitab Kristen dan Ibrani. Untuk bilangan dalam arti angka 2, lihat 2 (angka). Bilangan 2Kitab Bilangan lengkap pada Kodeks Leningrad, dibuat tahun 1008.KitabKitab BilanganKategoriTauratBagian Alkitab KristenPerjanjian LamaUrutan dalamKitab Kristen4← pasal 1 pasal 3 → Bilangan 2 (disingkat Bil 2) adalah pasal kedua Kitab Bilangan dalam Alkitab Ibrani dan Perjanjian Lama di Alkitab Kristen. Termasuk dalam kumpulan kit...

 

The Sandman: Season of Mists

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: The Sandman: Season of Mists – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2009) (Learn how and wh...

Guyra Argus

Guyra ArgusFront cover of the Guyra Argus on 30 July 1902TypeWeeklyFounder(s)Albert Michael RochePublisherFairfax MediaFounded1902LanguageEnglishHeadquartersGuyra, New South WalesCountryAustraliaCirculation800[1]ISSN1321-5396Websitehttp://www.guyraargus.com.au/Media of AustraliaList of newspapers The Guyra Argus is an English-language newspaper published weekly in Guyra, New South Wales.[1] History The Guyra Argus was first published in 1902 by Albert Michael Roche and was pu...

 

Amarillo National Bank

Amarillo National BankThe Amarillo National Bank Plaza One building in downtown AmarilloCompany typePrivateIndustryFinanceFoundedAmarillo, Texas, 1892HeadquartersAmarillo, TexasProductsFinancial servicesNumber of employees695Websitewww.anb.com Amarillo National Bank (ANB) is a private bank providing commercial banking and personal banking across Texas. It is based in Amarillo, Texas. In 2019, ANB acquired Lubbock National Bank, expanding its locations beyond the Texas Panhandle and into the ...

 

Pál Schmitt

Pál Schmitt Presiden HungariaMasa jabatan5 Agustus 2010 – 2 April 2012Perdana MenteriViktor OrbánPendahuluLászló SólyomPenggantiLászló Kövér Informasi pribadiLahir13 Mei 1942 (umur 81)Budapest, HungariaPartai politikFideszSuami/istriKatalin MakraySunting kotak info • L • B Pál Schmitt (lahir 13 Mei 1942) adalah bekas Presiden Hungaria yang menjabat sejak 6 Agustus 2010 hingga 2 April 2012. Schmitt adalah pemain anggar terkemuka di negaranya. Dia meraih ...

Kashket

Two Jewish children wearing kashkets A kashket (Yiddish: קאַשקעט, from Polish kaszkiet and Ukrainian кашкет; from French casquette 'cap'; also known as a kashkettel or kasket) is a cap, usually made of felt, worn mainly by Hasidic Jewish children as an alternative to the kippah. It has a crown, a band and peak. From the beginning of the 20th century until World War II, many Russian Jews and Polish Jews wore this cap as part of their everyday dr...

 

土库曼斯坦总统

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府（Oguzkhan Presidential Palace）機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年，可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關（英语：National Council of Turkmenistan） ...

 

世界政區索引

此條目可能包含不适用或被曲解的引用资料，部分内容的准确性无法被证實。 (2023年1月5日)请协助校核其中的错误以改善这篇条目。详情请参见条目的讨论页。 各国相关 主題列表 索引 国内生产总值 石油储量 国防预算 武装部队（军事） 官方语言 人口統計 人口密度 生育率 出生率 死亡率 自杀率 谋杀率 失业率 储蓄率 识字率 出口额 进口额 煤产量 发电量 监禁率 死刑 国债 ...

Annales historiques de la Révolution française

Pour les articles homonymes, voir Annales (homonymie). Annales historiques de la Révolution française   Discipline histoire Langue français Publication Maison d’édition Armand Colin / Dunod (France) Fréquence trimestriel Indexation ISSN (papier) 0003-4436 ISSN (web) 1952-403X OCLC 909781944 Liens http://ahrf.revues.org/ modifier  Les Annales historiques de la Révolution française sont une revue historique trimestrielle française, fondée par Albert Mathiez en 19...

 

Green Bay station (Milwaukee Road)

For other places with the same name, see Milwaukee Road Depot. This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help improve this article by introducing more precise citations. (November 2014) (Learn how and when to remove this message) Green BayFormer Milwaukee Road passenger rail stationGreen Bay station in July 2012.General informationLocation400 South Washington Street, Green Bay, ...

 

Nusantara (kota terencana)

Untuk kegunaan lain, lihat Nusantara (disambiguasi). NusantaraIbu Kota TerencanaIbu Kota NusantaraKawasan Titik Nol Ibu Kota Nusantara LambangMotto: Kota Dunia untuk SemuaPetaNegara IndonesiaDasar hukum pendirian UU Nomor 3 Tahun 2022 UU Nomor 21 Tahun 2023 Hari jadi18 Januari 2022; 2 tahun lalu (2022-01-18)Pemerintahan • BadanOtorita Ibu Kota Nusantara • Kepala OtoritaBambang Susantono • Wakil Kepala OtoritaDhony RahajoeLuas • To...

Kode pos Tiongkok

Area kode pos 2 digit Tiongkok (dua digit pertama kode pos). Kode pos Tiongkok [Hanzi sederhana: 邮政编码 (邮编); Hanzi tradisional: 郵政編碼 (郵編); Pinyin: yóuzhèng biānmǎ (yóubiān)] adalah kode pos yang digunakan oleh Pos Tiongkok untuk pengiriman surat dan barang di Tiongkok Daratan. Pos Tiongkok menggunakan sistem enam digit dengan empat tingkatan: Tingkat pertama: dua digit pertama menunjukkan provinsi di Tiongkok, munisipal setara-provinsi, atau daerah oto...

 

Allan Larsson

Swedish politician Allan LarssonMinister for FinanceIn office1990–1991Member of the RiksdagIn office1991–1995 Yngve Allan Gillis Larsson (born 3 April 1938) is a former Swedish Social Democratic politician. From 1990 to 1991 he served as Minister for Finance.[1] From 1991 to 1995, he was a Member of the Swedish parliament Riksdag. From Sweden's entry into the European Union in 1995 to 2000, Larsson served as Director General for DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunitie...

 

Tushpa

Ruined capital city of Urartu For the modern district in the Van Province, see Tuşba. TushpaThe citadel of Van and the ruins of Tushpa belowShown within TurkeyLocationTurkeyRegionVan ProvinceCoordinates38°30′00″N 43°20′33″E / 38.50000°N 43.34250°E / 38.50000; 43.34250 Tushpa (Armenian: Տոսպ, Տուշպա֊Վան Tosp, Tushpa-Van, Akkadian: Turuspa, from Urartian tur-, to destroy i.e. victorious) was the 9th-century BC capital of Urartu, later becoming ...

المجهر (كوكبة)

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (يونيو 2023) {{{الاسم}}} [[ملف:{{{لاتيني}}} IAU.svg|250px|{{{لاتيني}}}]] المساحة 209.5 درجة مربعة[1]  الك...

 

Stazione di Nozzano

Nozzanostazione ferroviariaLocalizzazioneStato Italia LocalitàLucca, frazione Nozzano Coordinate43°49′47.91″N 10°24′25.82″E43°49′47.91″N, 10°24′25.82″E LineeLucca-Viareggio StoriaStato attualeIn uso Attivazione1890 CaratteristicheTipoFermata in superficie, passante Binari1 GestoriRete Ferroviaria Italiana DintorniLucca Modifica dati su Wikidata · Manuale La stazione di Nozzano è una fermata ferroviaria della linea Viareggio-Lucca, situata nella frazione omonim...

 

Het Strijkijzer

Residential in The Hague, NetherlandsHet StrijkijzerGeneral informationStatusCompletedTypeResidentialArchitectural styleModernismLocationRijswijkseplein 400The Hague, NetherlandsCoordinates52°04′17″N 4°19′27″E / 52.07138°N 4.3241°E / 52.07138; 4.3241Construction started2005Completed27 August 2007HeightRoof132 m (433 ft)Technical detailsFloor count43Floor area30,450 m2 (327,800 sq ft)Lifts/elevators5Design and constructionArchitect(s...

Italian architecture

The Santa Maria del Fiore cathedral in Florence by Filippo Brunelleschi, which has the largest brick dome in the world,[1][2] and is considered a masterpiece of world architecture. Italy has a very broad and diverse architectural style, which cannot be simply classified by period or region, due to Italy's division into various small states until 1861. This has created a highly diverse and eclectic range in architectural designs. Italy is known for its considerable architectur...

 

BICD2

Protein-coding gene in the species Homo sapiens BICD2IdentifiersAliasesBICD2, SMALED2, bA526D8.1, BICD cargo adaptor 2, SMALED2B, SMALED2AExternal IDsOMIM: 609797; MGI: 1924145; HomoloGene: 9070; GeneCards: BICD2; OMA:BICD2 - orthologsGene location (Human)Chr.Chromosome 9 (human)[1]Band9q22.31Start92,711,363 bp[1]End92,764,833 bp[1]Gene location (Mouse)Chr.Chromosome 13 (mouse)[2]Band13|13 A5Start49,495,061 bp[2]End49,540,502 bp[2]RNA expre...