Zoran Đinđić (Sırpça: Зоран Ђинђић; 1 Ağustos 1952 – 12 Mart 2003, Belgrad), 2001 yılından itibaren 2003 yılında uğradığı suikaste kadar Sırbistan Başbakanı olarak görev yaptı. 1997 yılında Belgrad Belediye Başkanı oldu; uzun süre muhalif bir politikacı olan Đinđić aynı zamanda felsefe doktoruydu.
Modern Demokrat Parti'nin on üç yeniden yapılandırıcısından biriydi[1] ve 1994 yılında partinin başkanı oldu.[2] Bin dokuz yüz doksanlı yıllarda, Slobodan Milošević rejimine muhalefet eden liderlerden biriydi ve Milošević'in devrilmesinden sonra 2001 yılında Sırbistan başbakanı oldu.[2]
Başbakan olarak demokratik yanlısı reformları ve Sırbistan'ın Avrupa yapılarına katılımını savundu.[3] Hükûmeti, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni onayladı ve Avrupa Konseyi'nin önerileri doğrultusunda yenilikler uyguladı, bu politikalar insan haklarının ve özgürlüklerinin korunması için kurumların kurulmasına ve Sırbistan ve Karadağ'ın Avrupa Konseyi'ne üye ülke olmasına yol açtı.[4] Hükûmeti, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY) ile işbirliğini kuvvetle savundu. Özel Operasyon Birimi (Sırbistan) üyelerinin tutuklanmasının ve ICTY'ye iade edilmesinin ardından ÖOB, Belgrad'da silahlı bir isyan örgütledi.[5] Đinđić, 2003 yılında Zemun Klanıyla bağları olan eski bir ÖOB üyesi olan Zvezdan Jovanović tarafından öldürüldü.[6][7]
Çocukluğu ve Eğitimi
Đinđić, babasının Yugoslav Halk Ordusu (JNA) subayı olarak görevlendirildiği Bosna-Hersek, Bosanski Šamac, Yugoslavya'da doğdu. Baba tarafı güney Sırbistan'daki Topliçe'den geliyordu.[8] Bir ev hanımı olan annesi Mila Dušanić (c.1931-2 - 14 Mart 2016); aile babasının işlerine göre hareket etti için onu ve ablası Gordana'yı buna göre yetiştirdi. Zoran'ın çocukluğunun on yılı Bosna'nın merkezindeki Travnik kasabasında geçti.[9] Sonunda, annesi orada bir görev aldıktan sonra aile başkent Belgrad 'a taşındılar. Đinđić, Dokuzuncu Belgrad Gymnasium'una bitirdi ve daha sonra Belgrad Üniversitesi' nin Felsefe Fakültesi 'ne katıldı ve 1974 yılında mezun oldu. Üniversite günlerinde siyasete ilgi duydu. Komünist yetkililer tarafından Parti kontrollü medya aracılığıyla Yugoslav öğrencilerinin bağımsız bir siyasi hareketi örgütleme girişimlerindeki rolü için mahkûm edildikten sonra Đinđić[10] cezasını Yugoslavya'da çekmesi yerine Đinđić'in Almanya'ya gelmesine Yugoslav yetkilileri izin vermeye ikna eden eski Alman Şansölyesi Willy Brandt 'sayesinde Batı Almanya 'ya göç etti. Çalışmalarına Frankfurt 'da profesör Jürgen Habermas ile devam etti.
Đinđić Almanya'da 1979'da Konstanz Üniversitesi 'nden felsefe' de Doktora aldı. Almanca 'da uzman oldu.
Siyasi Kariyeri
Demokrat Parti' nin Kuruluşu
1989 yılında Đinđić, Novi Sad Üniversitesi'nde öğretim görevlisi almak için Yugoslavya'ya döndü, 11 Aralık 1989'da bazı Sırp aydınlar ve demokrasi yanlısı eylemcilerle birlikte Yugoslavya Krallığında var olan benzer şekilde kavramsallaştırılmış Demokrat Parti'ye dayanarak liberal Demokrat Parti'yi (DS) kurdu. 1990 yılında partinin Merkez Yönetim Kurulu Başkanı oldu ve aynı yıl Sırbistan Parlamentosu'na seçildi. Ocak 1994'te Demokrat Parti Başkanı olarak Dragoljub Mićunović'in yerini aldı. DS içindeki yeni güç dengesi, erken parti kongresine yol açtı. 5 Ocak 1994'te Belgrad'da düzenlenen parti konferansında Đinđić, yerel parti şubeleri aleyhine döndükçe istifaya zorlanan kişisel siyasi akıl hocası Mićunović'i saf dışı bırakarak parti başkanı oldu. Kongrede 41 yaşındaki Đinđić'in 63 yaşındaki Mićunović hakkında söykediği ünlü cümle şuydu: "Mićunović'in zamanı geçti .... Artık O, 30 yaşından daha iyi şarkı söyleyen Tina Turner değil."[11] Görevinden ayrıldığı kongrede yaptığı konuşmada Mićunović, Đinđić'in DS'yi ele geçirme tarzını " Machiavellianism ve devrimci tekniğin kombinasyonu" olarak nitelendirdi.[12] Mićunović ile yapılan bu iç parti gösterisinde Đinđić, Milošević tarafından kontrol edilen devlet tarafından yürütülen medyadaki bazı gizli desteklerden de yararlandı.
Đinđić, DS'yi zaman zaman alaycı bir ifadeyle "tartışma kulübü" olarak adlandırdığı şeyden hızlı bir şekilde bir işletme yönetimi modeline göre işlev gören modern ve verimli bir organizasyonel yapıya taşımayı başardı.[13] Ertesi yıl, 15 Nisan 1995 tarihinde düzenli parti konferansı yapıldı ve Đinđić yeniden parti başkanlığına seçildi. Đinđić yönetiminde çok daha iyi örgütlenmiş bir parti olmasına rağmen, DS hala ulusal sorun üzerinde açık bir duruş oluşturmakta sorun yaşıyordu. Đinđić'in kendi eylemleri belki de sorunun her iki tarafındaki bu görünüşte şaşkın duruşun iyi bir örneğini veriyordu. Đinđić temel olarak, ulusal soruyu gerçek bir konu olarak kabul etmeyi reddetti ve "Bitmemiş Bir Devlet Olarak Yugoslavya" adlı kitabında eski Yugoslavya'nın diğer bölgelerinde yaşayan Sırplardan tek bir söz etmedi. Aynı zamanda Amerikan kuvvetleri Bosnalı Sırp siperlerini bombardımanla tehdit ederken Şubat 1994'te onu Pale'de ziyaret eden Bosnalı Sırp politikacı ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Radovan Karadžić ile yakın ilişki kuruyordu. Ulusal meseleye dair bu göze çarpan flap hareketi DS'nin siyasi muhalifleri ve Đinđić'in siyasi yelpazedeki eleştirmenleri tarafından etkili bir şekilde kullanıldı.
Belgrad Belediye Başkanlığı
Bosna Savaşı 1995 Kasım'ında Dayton Barış Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdiğinden, Milošević kendisini "Balkanlar'da barış ve istikrar faktörü" olarak tanıyan uluslararası toplumdan istikrarlı destek gördü. Fasit daireyi kırmak için bir sonraki şans, DS'nin Zajedno adlı SPO, DSS ve GSS partilerini içeren bir muhalefet koalisyonunun bir parçası olarak girdiği Kasım 1996 belediye seçimlerinde geldi.[14]
Kaynakça
- ^ Democratic Party official site: Reforming of Democratic Party 26 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Sırpça)
- ^ a b Democratic Party official site: Dr Zoran Đinđić (1952-2003) 15 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Sırpça)
- ^ Silber, Laura (14 Mart 2003). "Serbia Loses More Than a Leader". New York Times. 12 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.
- ^ "Serbia and Montenegro: Stabilisation and association" (PDF). European Commission. 26 Mart 2003. 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Kasım 2019.
- ^ "Mutiny, Assassination and a Serbian Political Conspiracy". Balkan Insight. 13 Temmuz 2018. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2019.
- ^ Steven Erlanger (16 Mart 2003). "The World: Murder in Belgrade; Did Serbia's Leader Do the West's Bidding Too Well?". New York Times. 19 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.
- ^ "2 Suspects in Murder Of Serbian Premier Are Killed by Police". New York Times. 28 Mart 2003. 28 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2010.
- ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. "Sećanje Topličana na Zorana Đinđića". www.rts.rs. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2020.
- ^ "time 05:37, Djindjic on ''Charlie Rose'', 23 September 2002". Charlierose.com. 23 Eylül 2002. 25 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2011.
- ^ "Biography of Dr. Zoran Djindjic 1952-2003". Zorandjindjic.org. 14 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2011.
- ^ Vukadinović, Đorđe (17 Ocak 2002). "Čovek na mestu ili konac delo krasi". Vreme. 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2014.
- ^ Nikčević, Tamara (7 Mart 2013). "O sukobu, pomirenju i saradnji sa Zoranom Đinđićem" [On Conflict, Reconciliation and Cooperation with Zoran Đinđić] (Sırpça). Vreme. 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2014.
- ^ Vukadinović, Đorđe (12 Şubat 2010). "Dvadeset godina DS-a – istorija i izazovi" [Twenty Years of DS – History and Challenges] (Sırpça). Nova srpska politička misao. 24 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2014.
- ^ NIN 2010, p.18
.svg)
,_Flag_of_Serbia_(1947%E2%80%931992).svg)
.svg)
