Yurttaşlar! Bombardıman sırasında caddenin bu tarafı daha tehlikelidir
1944 yılında kuşatmanın kalktığı dönemde duvardaki uyarı yazısı önünde Leningradlılar
Yurttaşlar! Bombardıman sırasında caddenin bu tarafı daha tehlikelidir (Rusça: Граждане! При артобстреле эта сторона улицы наиболее опасна, romanize: Grazhdane! Pri artobstrele eta storona ulitsy naiboleye opasna), Leningrad Kuşatması sırasında cadde ve sokakların duvarlarına şablonla yazılmış olan uyarı yazısıdır.
Tarihçesi
Kuşatma sırasında Leningrad haritası
Bahis konusu uyarı yazılaması Leningrad kentinin kuzey ve kuzeydoğu yönlerindeki cadde ve sokaklarında uygulanmıştır. Nazi Almanyası tarafından gerçekleştirilen bombardıman güneydeki Pulkovo Tepeleri ve güneybatıdaki Strelna köyü yönünden yapıldığı için bu şekilde bir uygulama yapılmıştır. Şehrin kuzeyindeki bölgeleri işgal eden Fin kuvvetler Leningrad'ı bombardıman etmemekteydi. Kronstadt bölgesindeyse uyarı yazılamaları güneybatı yönünde olmuştu, burada saldırılar Finlandiya Körfezi'nin işgal altındaki Petergof mevkiinden yapılmaktaydı. Uyarılar yazılırken çevredeki yüksek binalar, balistik hesaplar ve patlamaların şarapnel etkileri dikkate alınıyordu. Ancak tüm uyarılara rağmen kuşatma boyunca 203-305mm kalibreye sahip 44 top ve 420-880mm kalibreli 8 top toplamda yaklaşık 150 bin top mermisiyle kente saldırmış, maddi kayıpların ötesinde en az 25 bin Leningradlının ölmesine sebep olmuşlardır.[1]
Restore edilmiş olan uyarı levhalarında mavi zemin üzerine beyaz karakterlerle doğrudan dış duvara uygulanmıştır. Bunun dışında her uyarı levhasının bulunduğu yerin altına mermerden anma plakaları monte edilmiştir, plakalarda şunlar yazmaktadır:
“
Kentimizin 900 gün süren kuşatmasında yazılmış olan bu uyarı yazısı, Leningradlıların kahramanlığı ve cesareti anısına korunmaktadır
Savaş yıllarına dair bu uyarılar 2008 yılında çekilen 9 Mayıs Zafer Günü kısa filmlerinde kullanılmıştır.
Aleksandr Rosenbaum'un "Nevsky'de yürümek" adlı şarkısında şu sözler geçmektedir: "Gel bu güzel gecede eski Nevsky'imde yürüyelim/ancak o tarafta değil çünkü orası bombardıman sırasında tehlikelidir."
Şair Mihail Dudin da Karga Dağı Baladı şiirlerinde bu uyarıyı kullanmıştır: Nevsky'de her taraf uyarıyla dolu her duvar bağırıyor "Dikkat! Bombardıman sırasında bu taraf tehlikelidir!"
