Yeni Ahit'in El Yazmalarının Kategorileri
Yeni Ahit'in el yazmalarını kalitelerine ve metin türüne göre sınıflandırmak amacıyla Kurt ve Barbara Aland Der Text des Neuen Testaments eserlerinde beş kategori önerdiler.[1]
Bilimde papirüslerin bu sınıflandırılması kabul edilir.
Kategori I
Orijinal metni gösteren çok özel kalitede olan el yazmaları, örneğin İskenderiyeli metin.
Bu kategoride özellikle 3./4. yüzyılına kadar yazılmış papirüs ve onsiyal (büyük harfler [majuskül] içeren) el yazmaları bulunur. Bunların yanında bazı minüskül yani küçük ve bitişik el yazısıyla yazılmış metinler „eski, değerli majuskül yazılarla rekabet edebilen bir tekst sunar.“ [2]
- Onsiyal (majüskül) el yazmaları: 4. - 8./9. yüzyıl
- Minüskül el yazmaları: 8./9. - 15. yüzyıl
Kategori II
Özel kalitede olan el yazmaları.
Kategori I'den farklı olarak bu metinlerde yabancı bir etki fark edilir.
Kategori III
Kendi özelliklere ve bağımsız bir metne sahip olan el yazmaları.
İncillerin 10.-15. yüzyılında hazırlanmış olan Grekçe el yazmaları bu gruba aittir. Onlar f1 ve f13 yazı ailelerinde bölümlenmektedir.
Kategori IV
Batılı metin türünün el yazmaları (örneğin Kodeks Bezae).
Kategori V
Bizanzlı metin türünün el yazmaları.
Yeni Ahit'in El Yazmaları
Liste Aland'ın bölümlemesine göre hazırlandı.[3]
Tarih |
I |
II |
III |
IV |
V
|
01500
|
P52, P90 |
|
|
|
|
02000
|
P32, P46, P64/67, P66, P77, Onsiyal 0189 |
|
|
|
|
02500
|
P1, P4, P5, P9, P12, P15, P20, P22, P23, P27, P28, P29, P30, P39, P40, P45, P47, P49, P53, P65, P70, P75, P80, P87, Onsiyal 0220 |
|
Onsiyal 0212 |
P48, P69 |
|
03000
|
P13, P16, P18, P37, P72, P78, Onsiyal 0162, P115 |
|
|
P38, Onsiyal 0171 |
|
03500
|
P10, P24, P35, Kodeks Sinaiticus (01), Kodeks Vaticanus (03) |
P6, P8, P17, P62, P71, P81, P86, 0185 |
P88, 058?, 0169, 0188, 0206, 0207, 0221, 0228, 0231, 0242 |
|
|
04000
|
057 |
P19, P51, P57, P82, P85, 0181, 0270 |
P21, P50, 059, 0160, 0176, 0214, 0219 |
|
|
04500
|
Kodeks Alexandrinus (02) (İnc.1)'den harıç), 0254 |
P14, Kodeks Ephraemi Rescriptus (04), Kodeks Freerianus (016), Kodeks Borgianus (029), Kodeks Vaticanus Graecus 2061 (048), 077, 0172, 0173, 0175, 0201, 0240, 0244, 0274 |
Kodeks Alexandrinus (02) (Evv), Kodeks Washingtonianus (032), 062, 068, 069, 0163, 0165?, 0166, 0182, 0216, 0217, 0218, 0226, 0227, 0236, 0252, 0261 |
Kodeks Bezae (05) |
Kodeks Guelferbytanus B (026), 061
|
05000
|
|
P56, 071, 076, 088, 0232, 0247 |
P63, 072, 0170, 0186, 0213 |
|
|
05500
|
|
P33+58, Kodeks Claromontanus (06), Kodeks Laudianus (08), 073, 081, 085, 087, 089, 091, 093 (Acta2)'dan harıç), 094, 0184, 0223, 0225, 0245 |
P2, P36, P76, P83, P84, Kodeks Claromontanus (06), Kodeks Coislinianus (Yeni Ahit)(015), Kodeks Dublinensis (035), Kodeks Zakynthius (040), 060, 066, 067, 070, 078, 079, 082, 086, 0143, 0147, 0159, 0187, 0198, 0208, 0222, 0237, 0241, 0251, 0260, 0266 |
|
Kodeks Petropolitanus Purpureus (022), Kodeks Sinopensis (023), Kodeks Guelferbytanus A (024), Kodeks Nitriensis (027), Kodeks purpureus Rossanensis (042), Kodeks Beratinus 1 (043), Onsiyal 064, 065, 093 (Acta2)), 0246, 0253, 0265?
|
06000
|
P26 |
P43, P44, P55, 083 |
P3, 0164, 0199 |
|
|
06500
|
P74, 098 |
P11, P31, P34, P79, 0102, 0108, 0111, 0204 |
P59, P68, 096, 097, 099, 0106, 0107, 0109, 0145, 0167, 0183, 0200, 0209, 0210, 0239, 0259, 0262 |
|
0103, 0104, 0211
|
07000
|
|
P42, P61, |
P60 |
|
|
07500
|
|
Kodeks Regius (Yeni Ahit) (019), 0101, 0114, 0156, 0205, 0234 |
P41, 095, 0126, 0127, 0146, 0148, 0161, 0229, 0233, 0238, 0250, 0256 |
|
Kodeks Basilensis (07), Onsiyal 047, Onsiyal 054?, 0116, 0134
|
08000
|
|
Kodeks Athous Laurensis (044) (Kat.) |
Kodeks Athous Laurensis (044) (Kat.'tan harıç) |
|
|
08500
|
33 |
Kodeks Augiensis (010), Kodeks Koridethi (038), 0155, 0271, 33 (İnc.1)), 892, 2464 |
Kodeks Boernerianus (012), Kodeks Porfirianus (025) (Acta2) ve Vahiy'den harıç), Kodeks Sangallensis 48 (037), Onsiyal 050, 0122, 0128, 0130, 0131, 0132, 0150, 0269, 565 |
|
Kodeks Boreelianus (09), Kodeks Seidelianus I (011), Kodeks Seidelianus II (013), Kodeks Mutinensis (014), Kodeks Cyprius (017), Kodeks Mosquensis I (018), Kodeks Angelicus (020), Kodeks Campianus (021), Kodeks Porfirianus (025) (Acta2), Vahiy), Kodeks Nanianus (030), Kodeks Mosquensis II (031), Kodeks Macedoniensis (034), Kodeks Tischendorfianus III (039), Onsiyal 041, Kodeks Athous Dionysius (045), Onsiyal 049, Onsiyal 053?, 063, 0120, 0133, 0135, 0136?, 0151, 0197, 0248, 0255, 0257, 0272, 0273?, 461
|
09000
|
|
1841 |
0115, 1424 |
|
1424, 1841
|
09500
|
1739 |
0177, 0243?, 1739, 1891, 2329 |
Onsiyal 051, 075, 0105, 0121a, 0121b, 0140, 0141, 0249, 307, 1582, 1836, 1845, 1874, 1875, 1912, 2110, 2193, 2351 |
|
Kodeks Vaticanus 354 (028), Kodeks Monacensis (X 033)(033), Kodeks Tischendorfianus IV (036), Kodeks Vaticanus 2066 (046), Onsiyal 052, 056, 0142, 1874, 1891
|
10500
|
1175, 1243, 2344 |
81, 323, 945, 1006, 1854, 1962, 2298 |
28, 104, 181, 323, 398, 424, 431, 436, 451, 459, 623, Minüskül 700, 788, 1243, 1448, 1505, 1838, 1846, 1908, 2138, 2147, 2298, 2344, 2596? |
|
103, 104, 181, 398, 431, 451, 459, 945, 1006, 1448, 1505, 1846, 1854, 2138, 2147, 2298
|
11000
|
|
256, 1735 |
1735, 1910 |
|
256
|
11500
|
1241 |
36, 610, 1611, 2050, 2127 |
1, 36, 88, 94?, 157, 326, 330, 346, 378, 543, 826, 828, 917, 983, 1071, 1241, 1319, 1359, 1542b, 1611, 1718, 1942, 2030, 2412, 2541, 2744 |
|
Minüskül 1, 180, 189, 330, 378, 610, 911, 917, 1010, 1241, 1319, 1359, 1542b?, 2127, 2541
|
12000
|
|
|
1573 |
|
1573
|
12500
|
2053, 2062 |
442, 579, 1292, 1852 |
Minüskül 6, Minüskül 13, 94, 180, 206, 218, 263, 365, 441, 614, 720, 915, 1398, 1563, 1641, 1852, 2374, 2492, 2516, 2542, 2718? |
|
6, 94?, 180, 206, 218, 263, 365, 597, 720, 1251?, 1292, 1398, 1642, 1852, 2374, 2400, 2492?, 2516
|
13000
|
|
|
1342 |
|
|
13500
|
Minüskül 24273 |
1067, 1409, 1506, 1881 |
Minüskül 5, Minüskül 209, 254, 429, 453, 621, 629, 630, 1523, 1534, 1678?, 1842, 1877, 2005, 2197, 2200, 2377 |
|
Minüskül 5?, 189, Minüskül 209, 254, 429, 1067, 1409, 1506, 1523, 1524, 1877, 2200
|
14000
|
|
|
2495 |
|
|
14500
|
|
322 |
Minüskül 69, Minüskül 205, 322, 467, 642, 1751, 1844, 1959, 2523, 2652 |
|
Minüskül 69, 181, Minüskül 205, 429, 467, 642, 886, 2523, 2623, 2652?
|
15000
|
|
|
Minüskül 61, 522, 918, 1704, 1884 |
|
Minüskül 61, 522, 918, 1704
|
1550–
|
|
|
849, 2544 (Pavlus4)) |
|
2544 (Pavlus4)'tan harıç)
|
1) İnciller
2) Acta Apostolorum (Latince) Elçilerin İşleri
3) Minüskel 2427 paleografik yöntemlerle 14. yüzyıla tarihlendirildi. 2006 yılında el yazması 19. yüzyılda yapılmış bir sahtelik olarak çıktı. Kodeks Vaticanus'un metnini içerdiği için Aland onu haklı olarak kategori I'e koydu.
4) Pavlus'un mektupları
El Yazmalarının Sayısı
Yüzyıl |
Kategori I |
Kategori II |
Kategori III |
Kategori IV |
Kategori V
|
II |
3 |
|
|
|
|
II/III |
6 |
|
|
|
|
III |
25 |
|
1 |
2 |
|
III/IV |
8 |
|
|
2 |
|
IV |
5 |
8 |
10 |
|
|
IV/V |
1 |
7 |
7 |
|
|
V |
2 |
16 |
19 |
1 |
2
|
V/VI |
|
6 |
6 |
|
|
VI |
|
15 |
31 |
|
12
|
VI/VII |
1 |
4 |
3 |
|
|
VII |
2 |
8 |
17 |
|
4
|
VII/VIII |
|
2 |
1 |
|
|
VIII |
|
6 |
12 |
|
5
|
VIII/IX |
|
1 |
1 |
|
|
IX |
3 |
7 |
12 |
|
5
|
IX/X |
|
1 |
2 |
|
2
|
X |
1 |
5 |
18 |
|
10
|
XI |
3 |
7 |
24 |
|
16
|
XI/XII |
|
2 |
2 |
|
1
|
XII |
1 |
5 |
24 |
|
16
|
XII/XIII |
|
|
1 |
|
1
|
XIII |
2 |
4 |
21 |
|
18
|
XIII/XIV |
|
|
1 |
|
|
XIV |
1 |
4 |
17 |
|
12
|
XIV/XV |
|
|
1 |
|
|
XV |
|
1 |
11 |
|
9
|
XVI |
|
|
5 |
|
4
|
XVI/XVII |
|
|
2 |
|
1
|
Kaynakça
- ^ Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6, S. 116 f.
- ^ Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6, S. 140
- ^ Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6, S. 167-171.
Edebiyat
- Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6
Ayrıca bakınız
|
|