Tomoko Akane (Japonca: 赤根 智子, d. 28 Haziran 1956, Nagoya) Japon hukukçu, akademisyen ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin mevcut başkanı ve yargıcı.
İlk yılları ve eğitimi
Tomoko Akane, 28 Haziran 1956'da Tōkai bölgesine bağlı Aichi prefektörlüğü'nün başkenti Nagoya'da doğdu.[1] Kadınlara ve avukatlara özel sektörün sağladığı fırsatların yetersizliği ile mağdurlara ve suçlulara adalet sağlamakta yer almak istemesi nedeniyle savcı olmayı seçti. Tokyo Üniversitesi Hukuk Fakültesinden lisans derecesi ile mezun oldu.[2]
Kariyeri
Mezun olduktan sonra 1982 yılında savcı olarak atandı ve Japonya'daki çeşitli cumhuriyet savcılığı ofislerinde, bölge cumhuriyet savcılığı birimlerinde, yüksek cumhuriyet savcılığı ofisinde ve diğer yasal kurumlarda çalıştı.[2][3]
Kariyeri boyunca adalet sisteminin çeşitli kademelerinde görevler üstlendi. Soruşturma, kovuşturma, yargılama ve temyiz yoluyla çok çeşitli ceza davalarıyla ilgilendi.[4] Ayrıca Japonya Çocuk Yasası'nın revizyonu ve savcıların eğitimi de dahil olmak üzere yasama faaliyetlerinde bulundu.[2] Akane, 2010-2012 yılları arasında Hokkaido'nun Hakodate bölgesinin başsavcısı olarak görev yaptı ve 2012 yılında Japonya Yüksek Mahkemesi'ne savcı olarak seçildi. Ayrıca 2005-2009 yılları arasında Chukyo Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Nagoya Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde ceza adaleti uygulamaları alanında profesör olarak ders verdi.[4] 2005-2006 yılları arasında Nagoya'da Ceza Adalet Sistemi Reformu alanında da araştırma yaptı.[5]
2009-2010 yılları arasında Japonya Adalet Bakanlığı Uluslararası İşbirliği Dairesi (ICD) başkanlığını yürüttü.[6] Birleşmiş Milletler Asya ve Uzak Doğu Suç Önleme ve Suçluların Tedavisi Enstitüsü'nün (UNAFEI) faaliyetlerine yedi yıl boyunca katıldı ve Temmuz 2013 ile Ekim 2014 arasında UNAFEI'nin direktörlüğünü üstlendi.[7] Akane, yargı sistemlerinin insanların tekrar suç işlemesini önleme becerileri üzerine raporlar hazırladı.[6][8] UNAFEI'deki çalışmaları sırasında, Kenya'da iki kez görevlendirildi ve denetimli serbestlik memurlarının eğitiminde yer aldı.[3]
Uluslararası Ceza Mahkemesi üyeliği
Nisan 2016'da Japonya Hükümeti tarafından Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM)'ye aday gösterildi[9] ve 4 Aralık 2017'de Roma Statüsüne taraf ülkelerin oluştuğu kurul tarafından New York'taki seçimde UCM'ye yargıç olarak seçildi.[10] 11 Mart 2018'de dokuz yıllık görev süresine başladı ve UCM'de yargıç olarak II. Ön Yargılama departmanında görev aldı.[11]
17 Mart 2023'te Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Rusya'nın Çocuk Hakları Komiseri Mariya Lvova-Belova hakkında, Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında Ukraynalı çocukların Rusya'ya kaçırılması suçundan yakalama kararı çıkarıldı.[12][13] Rusya, 20 Mart 2023'te Akane'ye karşı cezai soruşturma başlattı.[14] Temmuz 2023'te ise Rusya Federasyonu İçişleri Bakanlığı tarafından Akane için tutuklama emri çıkarıldı ve arananlar listesine eklendi.[15][16] Akane, bir Japon televizyon kanalına verdiği röportajda, "Hakimlerden biri ölse bile, yerine herhangi bir kişi geçebilir, bu yüzden onların peşine düşmeye değmez. Bence." ifadelerini kullandı.[17]
11 Mart 2024'te UCM yargıçları tarafından 2024-2027 dönemi için Uluslararası Ceza Mahkemesi başkanlığına seçildi.[18][19] Akane ayrıca bu göreve seçilen ilk Japon oldu.[20]
Kaynakça