Türkiye'de mesleki eğitim stajı

Staj (Fransızca: stage), herhangi bir meslek edinecek olan kimsenin geçirdiği uygulamalı öğrenme dönemi ve bu kimsenin, meslek bilgisini artırmak için bir kurumun bir veya birçok bölümünde çalışarak geçirdiği dönemdir.

Staj, öğrencilerin eğitim-öğretim dönemlerinde edindikleri teorik bilgilerin veya laboratuvar ölçekli pratik uygulamaların, büyük ölçekli endüstriyel üretimlerde nasıl yer aldığını gördükleri, çalışmalara aktif olarak katılarak bilgi ve becerilerini geliştirdikleri, mesleğe ilk adım attıkları önemli bir süreçtir.

Okulda edinilen bilgiler genellikle teoriden öteye geçmez. Öğrenciler belli bir konu üzerinde yazılmış kaynakları okur, çalışırlar ama edindikleri bu bilgiyi nasıl uygulayacaklarını bilemezler. Her ne kadar bazı bölümler laboratuvar çalışmaları sunsa ve öğrencilerine pratik yapma imkânı verse de, sınıf geçmek için edinilen bilgiler uygulanmadıklarından dolayı bir süre sonra unutulmaya mahkûmdurlar. Üniversitede okurken yapılan staj ise öğrencilere bilgiler hala tazeyken pratik yapma ve bu bilgileri uygulamaya geçirme imkânını sunar.

Stajın faydaları

  1. Staj döneminde öğrenciler, ileride çalışmayı düşündükleri alanlar hakkında bilgi sahibi olarak, ilgi duydukları konuları / bölümleri tespit ederek gelecekleri için daha iyi planlar yaparlar.
  2. Akademik bilgiler, çalışma ortamında gözleme dayalı pratik uygulamalara dönüşürken, akılda daha kalıcı olur.
  3. İleride meslek yaşamlarında karşılaşabilecekleri sorunları mantık ve bilgi çerçevesinde en uygun şekilde ve en kısa zamanda çözebilmeleri için yeni beceriler, pratiklik ve vizyon kazanırlar.
  4. Takım çalışmasının önemini kavrarlar. Verilen görevi zamanında en iyi şekilde tamamlamaya çalışarak sorumluluk duyguları gelişir; kendilerine olan güvenleri ve cesaretleri artar.
  5. Staj, öğrencilerin işverenlerle iletişim kurmalarını sağlayan, edindikleri referanslarla mezun olduktan sonra iş bulma imkânlarını arttıran çok önemli bir fırsattır.
  6. Staj faydası fazla olan ön çalışmadır.
  7. Öğrenilen teknik bilgilerin pratiğe yansıtılması ve iş yaşamında ortaya çıkabilecek her türlü soruna karşı rasyonel davranabilmeyi sağlayacak olan deneyimler kazanmaktır. (Hasan Kundak)

Türkiye'de staj sisteminin sorunları

Tarafsız Bakış Açısı Bu maddede belli bir devletin bakış açısının ağırlıkta olduğu bir tür sistemik yanlılık sorununun bulunduğu düşünülmektedir.
Maddenin evrenselleştirilmesi ve uygun hâle getirilmesi için lütfen tartışmaya katılınız.
Şablonu maddeden çıkarmadan önce şablonun yardım sayfasını lütfen inceleyiniz. (Şubat 2012) 		Evrenselleştirme

Zorunlu Staj Mağdurluğu

Türkiye mesleki eğitim sistemi 3308 SAYILI ; MESLEKÎ EĞİTİM KANUNU'a da dayalı olup. bundan atıfla 5510 SAYILI ; SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU çerçevesinde hükümlere bağlanmış olup orta öğretim ve yükseköğretimde farklı adlar içeren bölümlerin bazıların staj eğitiminin tam kapsamlı uzun vadeli sigorta kapsamında değerlendirilmektedir ! bunlar örnek olarak orta öğretim kapsamında başlayan askeri okullar ve yükseköğretimde hukuk eğitimi alan öğrencilerin aldığı eğitim, staj süresi tam sigortalı kapsamında emekliliğe işlemektedir. ama maalesef bu durumu tüm orta öğretim ve yükseköğretimde aynı haklardan yararlanamamakta olup staj sigortası staj süresinde oluşan durumları kapsamakta olup bu durumun getirdiği birçok sorun karşısında kişi mağduriyetleri ciddi bir noktaya gelmiştir.

konu ile ilgili olarak TBMM'inde kanun çıkarma çalışanları ;

Başkanlığa Geliş Tarihi Dönemi ve Yasama Yılı Esas Numarası Teklifin Başlığı Teklifin Özeti Teklifte imzası bulunanlar
16/01/1996 20/ 2/14 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa Bir Ek Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifi [1] Sanat enstitüleri, endüstri meslek liseleri, teknik lise, anadolu meslek liseleri ile çıraklık okullarından mezun olanların 1987 tarihinden önce bu okullarda geçen eğitim ve öğrenim sürelerine borçlanma imkânı getirilmekte. Emin Kul Anavatan Partisi
31/10/2011 24/2 2/139 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi [2] Teklif ile 5510 sayılı Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle, sigorta kaydı başladıktan sonra herhangi bir şekilde sigortalılığı sona erenlerin arada oluşacak boşlukları borçlanabilmesine imkân tanınması amaçlanmaktadır.[3] İzzet Çetin Cumhuriyet Halk Partisi
10/02/2012 24/3 2/724 31/5/2006 Tarihli ve 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi [4] Teklif ile; çırak ve stajyer öğrenci olarak çalışan meslek lisesi ve yükseköğrenim öğrencilerine çalışılan bu süreler için borçlanma hakkı verilerek, sigortalılık başlangıç tarihinin çıraklığa veya staja başlama tarihi olarak esas alınması öngörülmektedir.[5] Mustafa Kalaycı, Oktay vural Milliyetçi Hareket Partisi
08/02/2013 24/3 2/1248 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 41. Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi [6] Teklif ile; çıraklık ve meslek liselerinde okumakta olan veya yüksek öğrenimleri sırasında staj yapan öğrencilere çıraklık ve staj süreleri içerisinde borçlanma hakkının verilmesi ile bu öğrencilerin sigortalılığının başlangıç tarihinde çıraklık ve stajın başlangıç tarihinin esas alınması öngörülmektedir.[7] Ramazan Kerim Özkan Cumhuriyet Halk Partisi
18/02/2013 24/3 2/1274 31.05.2006 Tarihli ve 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi [8] Teklif ile, çırak veya stajyer öğrenci olarak çalışılan süreler için borçlanma hakkının verilmesi ve uzun vadeli sigorta kolları uygulamasında sigortalılık başlangıç tarihi olarak çırak veya stajyer olarak çalışılmaya başlanılan tarihin esas alınması öngörülmektedir.[9] Cemalettin Şimşek Milliyetçi Hareket Partisi
  • 2011 yılı genel seçimler öncesi CHP seçim programında yer alan ; Meslek Lisesinde geçen Süreler Tam Sigortalı sayılacağı hususunda

" Meslek lisesi ,, eğitim hayatları boyunca tam zamanlı sigortalı sayılacak, sosyal güvenlik primleri devlet tarafından ödenecektir. " şeklinde yazılı bir açıklama yapmıştır [10]

Daha önceden verilen haklar ;

3351 Numaralı kanun
Resmî Gazete Sayı : 19440

24 Nisan 1987 CUMA

506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa Bir Ek Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun

Kanun No. 3351 Kabul Tarihi : 15.4.1987

MADDE 1. — 17.7.1964 tarih ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa aşağıdaki ek

EK GEÇİCİ MADDE 1. — Bu Kanuna tabi olarak çalışan veya isteğe bağlı sigortaya yahut topluluk sigortasına prim ödemekte olan sigortalılardan; kamu kurum ve kuruluşları ile askeri işyerlerinde kurulmuş olan resmî nitelikteki çıraklık okullarına çıraklık mukavelesi ile giren ve okullarını başarı ile bitirenlerin çırak okullarında 5.7.1977 tarihinden önce geçen başarılı eğitim ve öğrenim sürelerini, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yazılı talepte bulunmaları halinde ve bu Kanunun 78 inci maddesi ile belirlenen prime esas kazancın alt sınırının talep tarihindeki tutarı üzerinden hesaplanacak malullük, yaşlılık ve olum sigortaları primlerinin tamamını 2 yıl içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılır.

Borçlandırılan sürenin karşılığı olan gün sayısı, sigortalının prim ödeme süresine katı­lır. Şu kadarki bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki sureler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar ge­ riye götürülür .

1.4.1981 tarihinden önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tescil edilmiş olanlar hakkında 60 ıncı maddenin (G) fıkrası hükmü uygulanmaz.

Borçlanılan hizmet süresinin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları yönünden değerlen­dirilebilmesi için borç tutarının tamamı ilgili tarafından ödenir. Ancak sigortalının müracaat süresi içerisinde ölümü halinde haksahiplerinin yazılı talebi üzerine tahsis hakkının doğumu­na yetecek prim tutarının tahsil edildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren kendilerine aylık bağlanır.

Borçlanması istenilen hizmetin, örneği Kurumca hazırlanacak belgeler ile tevsik edilme­ si şarttır.

MADDE 2. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

22/4/1987 [11]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2012. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2012. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2012. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ekim 2012. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2022. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2012. 
  11. ^ http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19440.pdf [yalın URL]