Su yoluyla bulaşan hastalıklar su yoluyla bulaşan patojenik mikroorganizmaların neden olduğu ölüm, sakatlık, hastalık veya bozukluklar gibi insan sağlığı üzerindeki olumsuz durumlardır.[1]:47 Bu hastalıklar banyo yapma esnasında, temizlik esnasında, içme suyu yoluyla veya kirli suya maruz kalan yiyeceklerin tüketilmesiyle yayılabilir.[2] Bunlar, dünyanın dört bir yanındaki gelişmekte olan ülkelerin kırsal alanlarındaki kritik sorunlardandır. Su yoluyla bulaşan hastalıkların en sık bildirilen semptomları ishal ve kusma olsa da cilt, kulak, solunum veya göz problemleri de bu semptomlara dahil edilebilir.[3] Temiz su temini, sanitasyon ve hijyen (WASH) eksikliği, bir toplumda su yoluyla bulaşan hastalıkların yayılmasının ana nedenleridir. Bu nedenle, temiz içme suyuna ve sanitasyona erişim su yoluyla bulaşan hastalıkları önlemenin ana yöntemidir.[4]
Karakteristik olarak su yoluyla bulaşan hastalıklara neden olan mikroorganizmalar arasında birçoğu bağırsak paraziti olan veya sindirim kanalının duvarları yoluyla dokuları ya da dolaşım sistemini istila eden protozoa ve bakteriler bulunur. Suyla yoluyla bulaşan çeşitli başka hastalıklara ise virüsler neden olur.
Su yoluyla bulaşan hastalıkların başka önemli grupları metazoan parazitlerden kaynaklanmaktadır. Tipik örnekler arasında belli başlı Nematodalar, yani "yuvarlak solucanlar" yer alır. Su yoluyla bulaşan Nematod enfeksiyonlarına bir örnek olarak Dracunculiasis verilebilir. Dracunculiasis, Nematodalar için vektör işlevi gören belirli kopepod türlerini içeren suyun yutulmasıyla edinilir. Dracunculus cinsine ait Nematod larvaları ile enfekte olmuş bir kopepodu yutan herkes enfeksiyona açık hale gelir. Bu larvalar gine kurdu hastalığına neden olur.[5]
Su yoluyla bulaşan metazoan patojenlerinin başka bir grubu, bir kan paraziti ailesi olan Schistosomatidae'nin belirli üyelerinden oluşur. Bu patojenler genellikle suyla cilt teması kuran insanlara bulaşırlar.[5] Kan parazitleri, çeşitli formlarda Schistosomiasis'e neden olan ve dünya çapında yüz milyonlarca insanı az çok ciddi şekilde etkileyen patojenlerdir.[6]
Kaynakça