Sesmerkezcilik ya da fonosentrizm (Ä°ngilizce: phonocentrism) doÄŸasından ötürü sözlü iletiÅŸime yazılı iletiÅŸimin üzerinde bir deÄŸer biçen dilbilimsel yaklaşımdır. Bu yaklaşımı benimseyen biliminsanları, sözlü iletiÅŸimi temel iletiÅŸim biçimi sayarlar. Onlara göre yazılı iletiÅŸim, sözlü iletiÅŸimin ikincil bir göstergesi olmaktadır.

Platon, Jean-Jacques Rousseau ve Ferdinand de Saussure gibi filozofların sesmerkezci fikirlere sahip olduÄŸu ileri sürülmektedir. Jacques Derrida'nın da dahil olduÄŸu bir grup filozof ise sesmerkezcilik terimini yazılı kültürün aÅŸağılanmasını eleÅŸtirmek için kullanmışlardır.

Derrida metinlerinde felsefe, edebiyat, antropoloji ve dilbilim çalışmalarının sesmerkezci oluÅŸundan yakınır.^[1] Ona göre sesmerkezcilik, batı felsefesinde hüküm süren sözmerkezciliÄŸin bir örneÄŸidir. Derrida, sesmerkezciliÄŸin insanın kendini özgün bir biçimde ifade etme arzusu nedeniyle geliÅŸtiÄŸini iddia etmektedir. KonuÅŸmanın yazı yazmaktan daha iyi olmadığını, ancak aÅŸkın bir ifade biçimi bulmaya çalışan toplumlar tarafından bu ÅŸekilde kullanıldığını ifade eden Derrida, bu toplumlarda konuÅŸmanın aÅŸkın metafizik fikirleri daha iyi aktardığına yönelik bir inançları olduÄŸunu vurgular. Derrida, sesmerkezci kültürlerin konuÅŸmayı anlamın yazı tarafından çalınmadığı bir zamana ait gördüğüne inanıyordu.

• Derrida, Jacques (1998), Of Grammatology (Ä°ngilizce), Baltimore: JHU Press, s. 452, ISBN 978-0-8018-5830-7 
• Evans, Joseph Claude (1991), Strategies of deconstruction: Derrida and the myth of the voice (Ä°ngilizce), Minneapolis: U of Minnesota Press, s. 224, ISBN 978-0-8166-1925-2 
• Fasold, Ralph W. (2003), The sociolinguistics of language (Ä°ngilizce), Oxford: Wiley-Blackwell, s. 352, ISBN 978-0-631-13825-9 
• Hogan, Patrick Colm (2000), Philosophical approaches to the study of literature, Gainesville: University Press of Florida, s. 384, ISBN 978-0-8130-1764-8 
• Holme, Randal (2004), Literacy: an introduction (Ä°ngilizce), Edinburgh: Edinburgh University Press, s. 280, ISBN 978-0-7486-1689-3 
• Ong, Walter J. (1994), "Literacy and Orality in Our Times", Young, Richard E.; Liu, Yameng (Ed.), Landmark essays on rhetorical invention in writing (Ä°ngilizce), 8, Davis: Psychology Press, s. 272, ISBN 978-1-880393-14-7 ^{[ölü/kırık baÄŸlantı]}
• Ong, Walter J. (2004), Orality and literacy: the technologizing of the word (Ä°ngilizce), New York: Psychology Press, s. 232, ISBN 978-0-415-28129-4 
• Sarup, Madan (1993), An introductory guide to post-structuralism and postmodernism (Ä°ngilizce), Atina: University of Georgia Press, s. 240, ISBN 978-0-8203-1531-7 
• Searle, John R. (1983), "The Word Turned Upside Down", The New York Review of Books (Ä°ngilizce), New York, 30 (16), 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arÅŸivlendi, eriÅŸim tarihi: 8 Temmuz 2018