Seniha Sami Moralı (d. 1886, İstanbul – ö. 1982) Türk çevirmen, müzeci.
Günümüzdeki İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin temelini oluşturan Mecma-ı Âsâr-ı Atika Müzesi'nde 22 yıl görev yapmış ve Türkiye'nin ilk kadın müzecisi olarak tanınmıştır. İngilizce ve Fransızcadan Türkçeye eserler çeviren Seniha Sami Hanım, özellikle Shakespeare çevirileri ile tanınır.
Yaşamı
1886'da İstanbul'da doğdu. Babası II. Abdülhamid devrinde Maarif Nazırlığı yapmış Abdüllatif Suphi Paşa'dır, annesi Abdülaziz devrinde Hariciye Nazırlığı yapmış Mehmed Raşid Paşa'nın kızıdır.
1906 yılında Osmanlı sadrazamlarından Halil Hamid Paşa'nın torunlarından Mehmet Rauf Bey ile evlendi; bu evlilikten ikisi kız üç çocuğu oldu.[1] Eşini genç yaşta kaybettikten sonra kendisini edebiyat ve tarih çevirilerine verdi. Osmanlı sarayında prenseslerin eğitimini üstlendi ve İngilizce dersleri verdi. Evlendikten sonra "Seniha Rauf" adını alan Seniha Hanım, 1934 yılına kadar resmî görevlerinde bu isim ile tanınmıştır. Soyadı Kanunu çıktıktan sonra "Seniha Sami Moralı" ismini aldı.[1]
Cumhuriyetin ilk yıllarında ülkede eğitime yön vermek üzere Türkiye'ye davet edilen Amerikalı eğitim kuramcısı John Dewey'n Ankara'daki çalışmalarında, Mustafa Kemal Paşa ve İsmet Bey ile görüşmelerinde tercümanlık yaptı. Maarif Vekaleti'nin teklifi üzerine İran Edebiyat Tarihi adlı eseri hazırladı.[1]
Asar-ı Attika Müzesi'nde bir süre tasnif memurluğu yaptıktan sonra arkeolog kadrosuna alındı ve Türkiye'nin ilk kadın müzecisi oldu. 17 Nisan 1950'de emekliye ayrıldı.[1]
1924'te kurulan Türk Kadınlar Birliği'nin kurucu üyeleri arasında yer alan Seniha Sami, 1931'de Belgrad'da ve 1933'te Marsilya'da yapılan Milletlerarası Kadınlar Kongresi'nde Türkiye'yi temsil etmiştir.[2]
Sheakespeare'in eserleri başta olmak üzere İngilizceden ve Fransızcadan Türkçeye çeşitli eserler çevirmiştir.
Seniha Sami Moralı, 1982'de hayatını kaybetti.
Eserleri
- Çevirileri
- Richard III Faciası (King Richard III), William Shakespeare, Çev. Seniha Sami, Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul, 1946
- Antonius ile Kleopatra (Antony and Cleopatra), William Shakespeare, Çev. Seniha Sami, Hilmi Kitabevi, İstanbul, 1946
- Coriolanus faciası (Coriolanus), William Shakespeare, Çev. Seniha Sami. Hilmi Kitabevi, İstanbul, 1942
- Kadınlar Paviyonu (Pavilion of Women), Pearl S. Buck, Çev. Seniha Sami, İstanbul, 1947,
- Hapishane Gelini (The Bride of Newgate), John Dickson Carr, Çev. Seniha Sami, Ahmet Halit Yaşaroğlu Yayınevi, Macera ve Polis Romanları Serisi: 12, İstanbul, 1951
Anısı
2018'de Kocaeli Arkeoloji Müzesi'nde Seniha Sami Moralı için bir anı köşesi düzenlenmiştir.[3]
Kaynakça