Sülümenli, Afyonkarahisar ilinin Merkez ilçesine bağlı bir beldedir. İl merkezine 20 km uzaklıkta yer almaktadır.
Konumu
Kasaba, Afyonkarahisar-Konya karayolunun 16. kilometresinden 4 km iceridedir ve Afyonkarahisar’ın doğusunda ovalık düz arazi üzerinde kurulmuş bir kasaba olan Sülümenli'nin kuzeyinde Gebeceler kasabası, kuzeybatısında Çavdarlı köyü, batısında Çukurköy mahallesi, güneybatısında Salar kasabası ve Karaaslan köyü, güneyinde Işıklar kasabası ve doğusunda Çobanlar ilçesi bulunur. Yüzölçümü 208 km2'dir. Belde nüfusu 5.514'tür.
Tarihçe
Rivayete göre Danişmentlileri oluşturan Avşar boylarından Sülümenli (Süleymanlı) koluna mensup bir grup tarafından kurulmustur. Kasabanin kurucusunun isminin Süleyman bey oldugu rivayet edilir. Çobanlar ve Işıklar beldelerini de aynı oymak kurmuştur, hatta kurucuların kardeşler oldukları rivayet edilir. Bilindiği gibi Danişmendlilerin dağılmasıyla onlara bağlı birçok oymak ve boy başta batı anadolu olmak üzere birçok yere dağılmışlardır. Balıkesirdeki Karesioğulları beğliğini de danişmendli boyları kurmuştur. Danişmend Gazi'nin asıl adı Gümüştekin Ahmed Gazi dir ve Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın dayısıdır.
Baska bir rivayete göre de, Dulkadiroğulları beyliğine mensup Oğuzların Avşar boyunun Civanşirli kolundan Selmanlı, Sülmenli, Süleymanlı veya Sülümenli aşireti tarafından kurulmuştur.
Ebul Gazi Bahadır Han’a göre; Azerbaycan'ın Karabağ bölgesi, Oğuz Han’ın üçüncü oğlu Yıldız Han‘ın büyük oğlu olan Afşar (Avşar)‘ın çocuklarından Cevanşir Türk kabilesinin Sarıçalı sülalesine ait, atadan kalma bir mülktü, Bu Türk sülalesinin Karabağ’daki köklerinin İslamlıktan öncelere kadar gittiği de bilinmektedir. Arran (Karabağ) hakimi ve Gürcistan hükümdarları olan Cevanşirler, Hülagu Han’ın Anadolu’ya getirdiği ve Azerbaycan’a yerleştirdiği, Timur’un ise Anadolu’dan Karabağ’a naklettiği Afşarlar ile birleşerek Otuz İki Cevanşir (32 boydan müteşekkil) adını almışlardır. Bu birlik içinde başka boydan Türklerde bulunuyordu. Bunlardan 8 boy Kıpçaklara mensuptu. Bu Afşarlar, daha sonra Akkoyunlular döneminde, Güney Azerbaycan’ın merkezi ve batı bölgelerine toplu halde yerleşmişlerdi. Van, Tebriz, Urumiye, Ağrı, Kars, Ahıska, Gümrü, Revan (şimdi Erivan deniliyor), Nahçivan (adı bile Cevanşirlerden geliyor) ve Karabağ gibi geniş bir bölgede yaşıyorlardı. Bu bölgedeki, rivayete göre Van ve civarındaki bölgeden, bir grup civanşirli obası, Osmanlı-Rus-İran devletleri arasındaki uzun süren savaş ve sıkıntılardan dolayı Anadolu içlerine göç ettiler, Süleymanlı aşiretine mensup iki kardeş ve sülalesi ve mensupları Karahisar-ı Sahip bölgesine gelerek Sülümenli,Çobanlar ve Işıklar beldelerini kurmuşlardır.
Kurulduktan sonra değişik bazı boylardan ve civar yerleşim yerlerinden gelen göçlerle büyümüştür. 93 harbinde (1877-1878) Kafkaslardan ve Balkanlardan Anadoluya göç yapıldığı sırada Sülümenli de nasibini almış ve Ahıskalı Müderris Mehmed efendi ismi ile maruf zat, o zamanlar Medresetü'l-Kuzât denilen İstanbul Hukuk Fakültesini bitirip kadı olmuş ve çeşitli beldelerde kadılık ve müftülük yapmıştır. Ailesi beldede Ayanlar Sülalesi olarak bilinmektedir.
Beldeye değişik vesilelerle Çerkez, Karaçay ve Beyaz Rus asıllı gelinler de gelmiş olup beldenin kültür yapısını zenginleştirmişlerdir.
Bir dönem kasabanın ismi "Beşkuyu" olarak değiştirilse de, 21 Ocak 1970'te yeniden Sülümenli'ye çevrildi.[1]
10 Eylül 1991 tarihinde yeni kurulan Çobanlar ilçesine bağlandıktan bir süre sonra Çobanlar ilçesinden ayrılarak il merkezine bağlanmıştır.[2]
İdari yapı
Kasaba 1967 yılında belediyelik olmuştur ve şu an İbrahim EROĞUL belediye başkanı olarak bu görevi yürütmektedir. 10 yıl içerisinde Afyonkarahisar yeni çevre yolunun tamamlanması ve Afyonkarahisar havaalanının sivil uçuşlara açılmasını müteakip Afyonkarahisar'ın büyükşehir statüsüne yükselmesi beklenmekte olup Sülümenli kasabası da diğer 6-7 belediye ile birlikte Afyonkarahisar Büyükşehir Belediyesi'nin merkez ilçelerinden birisi olacaktır.
| Sülümenli Kasabası Belediye Başkanları
|
| Yıllar
|
Belediye Başkanı
|
| 1967-1971
|
Ali Çetinkaya
|
| 1971-1973
|
Mehmet Aybey
|
| 1973-1973
|
Osman Ekşi
|
| 1974-1977
|
Mehmet Aybey
|
| 1977-1980
|
İsmet Dalkıran
|
| 1981-1984
|
Mehmet Aybey
|
| 1984-1989
|
Kazım Gökmen
|
| 1989-1994
|
Rüştü Özdemir
|
| 1994-1999
|
İsmail Çakal
|
| 1999-2009
|
Mustafa Tabak
|
| 2009-2014
|
İsmail Çakal
|
| 2014-
|
İbrahim Eroğul
|
Beldenin 6 mahallesi bulunmaktadır. Bunlar: Ulucami, Zafer, İstiklal, Cumhuriyet, Altındağ ve Şeker mahallesidir.
Nüfus
| Yıllara göre belde nüfus verileri
|
| Yıllar
|
Merkez
|
| 2008
|
5013
|
| 2007
|
4906
|
| 2000
|
4782
|
| 1990
|
4755
|
| 1985
|
4280
|
| 1980
|
3960
|
| 1975
|
3687
|
| 1970
|
3100
|
| 1965
|
2600
|
| 1960
|
2000
|
Kaynakça
