Richter ölçeği ya da yerel magnitüd ölçeği, sismolojide kullanılan, dünya genelinde meydana gelen depremlerin aletsel büyüklüklerini ve sarsıntı oranını (magnitüd, İngilizce: magnitude) belirleyen ve sınıflara ayıran uluslararası ölçüm birimidir. Günümüzde, özellikle büyük ölçekli depremlerde, moment magnitüd ölçeği, Richter'in (Rihter) yerini almıştır.[1]
Amerikan Sismoloji Derneği Bülteninde (Bulletin of the Seismological Society of America) "Bir aletsel deprem büyüklük ve sarsıntı oranı ölçeği" isimli (An instrumental Earthquake Magnitude Scale) bilimsel yayında, Charles Francis Richter'in ilk defa K. Wadati'nin 1931'de yayımladığı, "bir aletsel deprem ölçeği" fikrini Kaliforniya'da meydana gelen depremlerde uyguladığı belirtilmiştir.
Açıklaması
Deprem büyüklük ölçeği teorik olarak yukarıya doğru sınırsız olsa da, bilim insanlarına göre, bir jeolojik levhanın jeolojikenerji potansiyelinin 9,5 büyüklüğünü geçemeyeceği düşünülür. Açıklama olarak şu nokta öne sürülür: Her jeolojik levhada, zaman geçtikçe farklı derecelerde ve zamanlarda tektonik hareket ile jeolojik enerji potansiyeli artmaktadır. Bu artış, levhalar rahat ve serbest şekilde hareket edemediklerinden, itici, çekici vb. kuvvetlerin levhalarda jeolojik enerji olarak saklanmasından, bir başka deyişle, potansiyel enerji birikmesinden doğar. Deprem, jeolojik potansiyel enerjinin levhalarda daha fazla saklanamaması sonucu oluşur; böylece, levhanın en zayıf noktasından ani hareketle jeolojik enerji potansiyeli doğal yoldan azalır. Buna göre, dünyadaki mevcut jeolojik levhaların hiçbiri 9,5 üzeri büyüklükte deprem oluşturacak jeolojik enerji potansiyeline sahip değildir.
Tektonik levhalarda kaymalar, kırılmalar meydana gelir.
Sahil şeritleri deniz seviyesi altına batabilir veya çıkabilir.
Çok büyük sayılarda yaralanmalar ve ölümler meydana gelebilir.
-
-
20 yılda 1
Depremin enerji potansiyelinin hesaplanması
Enerji ve magnitüd arasındaki logaritmik bağlantı, aşağıdaki formül gereğince tahminen elde edilebilir:
M = magnitüd ve W = eşdeğer TNT ton bazında enerji
Richter ölçeği ile ölçülen en büyük depremlerden bazıları
1960 Şili depreminin büyüklüğü ilk dönemde sadece 8,6 ML daha sonra ise (US Geological Surveys dahil) çeşitli araştırmalar sonucu 9,5 Mw olarak tespit edilmiştir.
27 Mart 1964 Prince William Sound, Alaska depremi 9,2 ML büyüklüğündedir.
24 Aralık 2004 Sumatra depreminin büyüklüğü 9,5 ML büyüklüğündedir.
11 Mart 2011 Japonya depremi 9,0 ML büyüklüğündedir.