Refahiye

Refahiye
İlçe
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlErzincan
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamHalil İbrahim Köroğlu
 • Belediye başkanıFatih Kök (BBP)
Yüzölçümü
 • Toplam1744 km²
Rakım1589 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam12.456
 • Kır
6,929
 • Şehir
4.540
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu2400
İl alan kodu0446
İl plaka kodu24

Refahiye, Erzincan iline bağlı bir ilçedir.

Tarihçe

Refahiye tabelası

1566-1871 yılları arasında Kemah Sancağı'na bağlı olan diğer dört nahiyeyle birlikte, Erzincan Sancağına bağlı olan Gercanis, bugünkü Günyüzü köyünün bulunduğu yerdeydi. Konumunun dağlık ve sarp olması asayişte birtakım güçlüklerin yaşanmasına sebebiyet vermiş ve 1872'de şimdiki yerine taşınmıştır.[1] 1882'de ise, nahiye merkezi (Refahiye) yapılarak, Orta İl, Vadivank, Orçol, Diğinlu ve Dinasor nahiyeleri, bu nahiyelere bağlı köyler ile birlikte Gercanis'e bağlanmıştır. XVII. yüzyıl seyyahı Evliya Çelebi'nin eserinde,[2] Kercas (Gercanis) hakkında bilgi verilirken, yörenin idari ve ekonomik durumu hakkında da bilgi verilmektedir. Buradan anlaşıldığı üzere Refahiye ve çevresi özellikle hayvancılık ve buna bağlı ürünleriyle ünlüdür.

1884'te Erzincan mutasarrıfı Şerif Paşa, Gercanis adının yabancı bir kelime olmasından dolayı bu ismin değiştirilmesinin daha uygun olması düşüncesiyle suyu ve havasının güzelliği, etrafının ormanlarla kaplı olmasından dolayı "müreffeh bir yer" anlamında "Refahiye" olarak değiştirmiştir. Anadolu'nun birçok yerinde görüldüğü gibi, Refahiye'de de Ermeni faaliyetleri sıkça görülmüştür. Ermenilerin Refahiye'deki katliamlarını önlemek için, Çardaklı Boğazında bulundurulan süvari muhafızları 3 Kasım 1891 tarihinde Refahiye'ye gönderilip bölgede meydana gelen Ermeni mezalimini önlemek için görevlendirilmiştir.[3]

İlçede belediye teşkilatı 1923 yılında kuruldu.[4] Şehir, 1939 ve 1992 depremlerinde oldukça zarar görmüştür.

Ekonomi

İlçede ekonomi tarım ürünlerine dayanmaktaydı. Çavdar, buğday, bakliyat, ceviz, kavun ve karpuz yetiştirilirdi. Ancak son 20 yıl içerisinde nüfus azalmış, gelir kaynakları kısıtlanmıştır. Tarımla uğraşan çok az sayıda köy dışında temel gelir kaynakları hayvancılık, mandıracılık ve bal üretimidir. İlçe, batısındaki çam ormanları ve ilçe merkezine 10 km mesafede Soğukgöze ve Karaçam mevkileri arasında yer alan, yüksekliği 2000 m olan Dumanlı yaylaları, soğuk su kaynakları, gölet, piknik alanları ve kayak imkânları ile yaz ve kış turizmi açısından büyük önem taşımaktadır. Her yıl Ağustos ayında, bal festivali düzenlenen ilçede, kablo fabrikası bulunmaktadır. İlçe dışarıya göç vermektedir.

Coğrafya

Refahiye, ekseriyetle dağlık bir araziye sahip olup hayvancılık için oldukça uygun bir coğrafyaya sahiptir. Batıda Sivas'ın İmranlı ilçesi ile doğal bir sınır oluşturan Kızıldağ yer almaktadır. Kızıldağ iri görünümüyle Refahiye-Kemah ilçe sınırındaki dağ köylerinden dahi çıplak gözle seçilebilmektedir ki bu mesafe yaklaşık olarak 50 kilometredir. Doğuda ilçeyi Erzincan'a bağlayan ve uluslararası bir yol olan E-80 karayolunun da geçtiği ve yaklaşık 2100 metre rakıma sahip olan Sakaltutan Geçiti bulunmaktadır.

İlçenin güneydeki Kemah sınırında doğu-batı ekseninde uzanan Gülendağı bulunmaktadır. Gülendağı gerek geniş orman örtüsü ve gerekse de zengin flora ve faunası ile tanınmaktadır. Buradaki ormanlar önemli miktarda Sarıçam (Pinus sylvestris) popülasyonunu barındırır.

Erzincan'a 69 km uzaklıktadır.

İklim

İlçe merkezi ve E-80 karayolunun genel olarak kuzeyinde kalan köylerde Karadeniz bölgesinin özellikleri hüküm sürmesine rağmen, ilçenin güney kesimindeki (Doğandere ve Gümüşakar bucaklarına bağlı) köyler Doğu Anadolu Bölgesinde kalmaktadır.[4] Buralarda tipik Doğu Anadolu karasal ikliminin özellikleri gözlemlenmektedir. Buralarda önemli miktarda dut, kayısı ve üzüm üretimi yapılabilmektedir.

İklim serttir. Kışlar çok soğuk ve uzun yazlar ise kısa ve serin geçer.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[5] 14.259 689 13.570
1935[6] 20.989 838 20.151
1940[7] 21.564 932 20.632
1945[8] 23.418 922 22.496
1950[9] 26.559 962 25.597
1955[10] 28.825 1.038 27.787
1960[11] 35.265 1.677 33.588
1965[12] 36.011 1.978 34.033
1970[13] 36.317 5.455 30.862
1975[14] 38.437 6.570 31.867
1980[15] 32.678 7.538 25.140
1985[16] 30.247 8.241 22.006
1990[17] 21.977 6.996 14.981
2000[18] 15.987 6.034 9.953
2007[19] 9.742 3.406 6.336
2008[20] 11.051 3.649 7.402
2009[21] 10.453 3.563 6.890
2010[22] 10.569 3.730 6.839
2011[23] 10.603 3.848 6.755
2012[24] 10.504 3.980 6.524
2013[25] 10.988 4.045 6.943
2014[26] 11.660 4.233 7.427
2015[27] 10.815 4.252 6.563
2016[27] 10.765 4.240 6.525
2017[27] 10.625 4.316 6.309
2018[27] 12.456 4.540 7.916
2019[27] 11.593 3.868 7.725
2020[27] 11.469 4.540 6.929

Kaynakça

  1. ^ Kemali, Ali (1932). Erzincan Tarihi, Coğrafi, İçtimai, Etnografi, İdari, İhsai, Tetkikat Tecrübesi. İstanbul: Resimli Ay Matbaası. s. 354. 
  2. ^ (Seyahatname, II, s. 617 )
  3. ^ (Başbakanlık Arşivi, Y.A. HUS., 252/115.)
  4. ^ a b Karadeniz, Vedat; Altınbilek, M. Samet (2018). "Erzincan İlinin Topografik Analizi ve İdari Sınırlar İlişkisi, Bazı Sorunlar". Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. XI (I). Erzincan Üniversitesi. ss. 283-304. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2020. 
  5. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  6. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  8. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  12. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  25. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  26. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  27. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Refahiye Nüfusu - Erzincan". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Erzincan Refahiye Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar