Pist Görüş Mesafesi (Runway Visual Range - RVR), havacılıkta bir uçağın pist merkez hattındaki işaretleri veya ışıkları görebileceği mesafeyi ifade eden bir ölçüttür. Pist görüş mesafesi, genellikle metre veya fit cinsinden belirtilir ve uçakların iniş ve kalkış koşullarını değerlendirmek için önemlidir.[1]
Ölçüm Yöntemleri
Başlangıçta, RVR, pistin başına park edilmiş bir araçtan veya pistin bir tarafındaki bir kuleden bir gözlemci tarafından manuel olarak ölçülmekteydi. Bu yöntem, gözlemcinin belirli pist ışıklarına bakarak gördüğü ışık sayısını mesafeye dönüştürmesine dayanır ve bu gözlemci yöntemi olarak bilinir. Günümüzde ise, havaalanlarının çoğunda IRVR (Aletli Pist Görüş Mesafesi) olarak bilinen cihazlı ölçüm yöntemi kullanılmaktadır. IRVR ölçümünde, transmissometre adı verilen cihazlar kullanılır ve genellikle pistin her iki ucuna ve orta noktasına olmak üzere üç adet transmissometre yerleştirilir. ABD’de, eski transmissometrelerin yerini ileri saçılım RVR cihazları almış olup bu sistemler pist boyunca entegre bir kurulum sağlar.
Veri Güvenilirliği
IRVR verileri, yerel hava koşullarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir ve bu nedenle bir pilotun gerçekte ne görebileceğine dair kesin bir bilgi sunmayabilir.[2] Örneğin, 2000 metre uzunluğundaki bir pistte iniş, orta nokta ve çıkış RVR değerleri 700 m, 400 m ve 900 m olarak ölçülebilir. Bu durumda, pilot pist boyunca farklı noktalarda değişken görüş mesafeleriyle karşılaşabilir; bu durum, özellikle sis gibi değişken hava koşullarında daha belirgin hale gelir.
Kullanım
Pist görüş mesafesi, aletli yaklaşmalarda minimum görüş gerekliliklerini belirleyen temel kriterlerden biridir. Maksimum RVR 2000 metre veya 6000 fit olarak kabul edilmekte olup, bu mesafenin üzerindeki değerlerin bildirilmesi gerekmez. RVR değerleri, hava raporlarında (METAR) yer alır ve hava trafik kontrolörleri tarafından pilotlara iletilir. Bu sayede, pilotlar iniş yapmanın güvenli ve yasal olup olmadığını değerlendirebilir.
ICAO Kategorileri
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), farklı RVR değerlerine bağlı olarak kurulması gereken pist aydınlatma kategorilerini belirlemiştir:[3]
CAT I: RVR > 550 metre
CAT II: RVR 300 - 549 metre
CAT IIIa: RVR 175 - 300 metre
CAT IIIb: RVR 50 - 175 metre
CAT IIIc: Görüş mesafesi sınırlaması bulunmaz.
Bu kategoriler, pistin görüş şartlarının sağlanması için gerekli donanım standartlarını belirler ve iniş esnasında pilotlara güvenli bir referans sağlar.