Non bis in idem (ya da ne bis in idem) Latince'de 'aynı [şey] için iki kez değil' anlamına gelen, aynı dava nedeni için iki kez yargılama yapılamayacağına dair hukuki bir ilkedir. Roma medeni hukukuna[1] dayanan hukuki bir kavramdır, ancak esas temellerini common law hukuk sistemlerinde bir suçtan beraat edilen ya da mahkûm edilen bir kişinin aynı suçla ilgili olarak ikinci defa suçlanmamasını ifade eden "aynı suçtan dolayı iki defa yargılanmama / double jeopardy " doktrininde bulmaktadır.[2]
Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi, aynı suçtan dolayı iki defa yargılanmama hakkını garanti altına almaktadır; ancak, bu ilke iki farklı yargı yolu tarafından yürütülen yargılamalar için geçerli değildir.[3]
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi - Zolotukhin vs. Rusya
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Zolotukhin vs. Rusya davasında verilen karar, çifte ceza yasağının uygulanabilirliği konusunda dikkate değer bir etkiye sahip oldu.
10 Şubat 2009 tarihli bu karar[4] bir askeri disiplin davası hakkındaydı. Rus askeri Sergey Zolotukhin, kız arkadaşını izinsiz olarak askeri mülk içine almıştır. On bir yıl sonra, askeri (idari) yaptırımın ardından askerin cezai kovuşturmasının reddedilmesi üzerine başvuranın şikayeti ile birlikte çifte ceza tartışmaları Avrupa çapında hız kazanmıştır.
Kaynakça