MissingNo. (けつばん,Ketsuban) veya MissingNO,[1] video oyunları Pokémon Red ile Pokémon Blue'da bulunan, oyun hatası sonucu ortaya çıkan gayriresmî bir Pokémon türüdür. "Missing Number" (TürkçeKayıp Numara) anlamına gelen MissingNo. oyunun geliştiricisi Game Freak tarafından hata işleyicileri olarak kullanılmakta ve bu hata işleyiciler, oyun mevcut olmayan bir Pokémon türüne erişmeye çalıştığında ortaya çıkmaktadır. Oyunda karşılaşılan üç farklı durumda, programlama sorunu nedeniyle oyuncular glitch (ufak hata) üzerinden MissingNo. ile karşılaşabilirler.
MissingNo. ile karşılaşma grafiksel hatalara ve oyuncunun item (madde, öge) menüsündeki altıncı ögenin toplu çoğalmasına neden olmaktadır. Menüdeki bu hata nedeniyle MissingNo. strateji rehberleri ve oyun dergileri tarafından ele alındı. IGN, Pokémon Red ve Blue'da MissingNo.'nun görünmesini en meşhur video oyunu hatalarından biri olarak ele aldı. Serinin hayranları, MissingNo.'yu oyunun geçtiği evrenin düzeninin bir parçası olarak mantık çerçevesine oturtmaya çalıştılar. Sosyologlar, MissingNo.'nun oyuncular üzerindeki etkisini incelediler.
Tarihi
Game Freak'in geliştirip Nintendo'nun yayınladığı Pokémon serisi, Japonya'da 1996'da yayın hayatına başladı. Oyuncu, Pokémon eğitmeni rolüyle Pokémon denilen yaratıkları yakalayıp eğitmektedir. Oyuncular, diğer Pokémonlar ile savaşması için yakaladıkları yaratıkların özel güçlerini kullanmaktalar.[2][3] Bazı güçler, örneğin bir bölgeden diğerine anında geçiş yapma imkânı sunarak oyunun evreninde gezinmek için yeni yollar vermektedir.[4]
Amerika'daki Nintendo, MissingNo.'nun görünmesine yol açan olayları Nintendo Power dergisinin 1999 Mayıs sayısında ilk kez ele aldı ve "MissingNo. ile karşılaşmak (yakalayamazsanız bile) oyununuzun dosyasını silebilir ya da grafiklerinizi bozabilir." uyarısında bulundu.[5] Hata Old Man glitch (Türkçe Yaşlı Adam hatası) denen belirli bir olay dizisi yaşandığında ortaya çıkmaktadır: önce oyuncular, Pokémon yakalayabilmeleri için oyun içi bir eğitim görürler. Daha sonra uçabilen bir Pokémon ile Cinnabar Adası'na ulaşıp ardından sörf yapabilen bir Pokémon kullanarak adanın kıyısında MissingNo. görünene kadar yukarı ve aşağı dolaşırlar.[5][6]
Özellikleri
MissingNo. Pokémonu ile karşılaşılması, üç farklı programlama olayının sonucudur. İlki oyunun rastgele savaşma sisteminden kaynaklanmaktadır. Oyuncunun vahşi bir Pokémon ile karşılaştığı her alanda ara belleğe Pokémon değeri verilir. Ancak Cinnabar ve Seafoam Adası'nın doğu kıyılarında bu ara belleğe hiçbir değer atanmaz; bunun yerine, daha önce ziyaret edilen alanın bilgileri kullanılır.[7] İkinci etken oyuncunun adını geçici olarak veri ara belleğinde depolayan oyun içi eğitimdir. Bu, oyunun Cinnabar ve Seafoam Adası'ndaki Pokémon karşılaşmaları için oyuncunun adının on altılı sayı değerine erişmesine neden olur. Üçüncü faktör oyunun hata işleme sistemidir. Oyun, mevcut olmayan bir Pokémon için ara belleğinden bir değer seçerse "Missing Number"ın kısaltılışı olan MissingNo. adında bir Pokémon'un ortaya çıkaran alt yordam tetiklenir.[6][7]
Herhangi bir vahşi Pokémon'da olduğu gibi, oyuncular MissingNo.'dan kaçabilir, onunla dövüşebilir veya onu yakalayabilir.[8] MissingNo ile karşılaşma sonrasında, oyuncunun öge (item) menüsündeki altıncı ögenin miktarı genellikle büyük miktarda artırılır ve oyunun Hall of Fame Pokémon galerisi kalıcı olarak hata verir. Geçici grafik hataları ayrıca meydana gelebilir.[8][9] Bu da başka bir Pokémon için istatistik sayfasını görüntüleyerek veya konsolun sıfırlanmasıyla kaldırılabilir. Yakalanan bir MissingNo. tamamen işlevsel bir Pokémon'dur ve oyundaki Pokémon indeksinde 000 sayısıyla yer alır. Tüm MissingNo.'lar kalıcı olarak yetenek, tür, istatistik ve seslere sahiptir. Pokémon genellikle karman çorman bir "d" şeklinde görünmektedir; lakin bazı durumlarda oluşan karşılaşma değerleri, onun diğer Pokémonların kullanamadığı üç sprite'tan biri olarak görünmesine sebep olmaktadır.[8]
Eleştiriler ve etkileri
Sadece dizinin ilk birkaç oyununda çıkmasına rağmen MissingNo. önemli bir etki yarattı. "Programlama garipliği" olarak anılan hataya karşı Nintendo uyarıda bulundu ve oyuncuların grafiksel aksaklıkları gidermeleri için oyunun başından başlamaları gerekebileceğini iddia etti.[1][5][7] Nintendo'nun uyarılarına rağmen olumlu etkileri olduğuna dair algıdan dolayı MissingNo. ile nasıl karşılaşılacağına dair bilgiler birçok dergi ve oyun rehberinde yer aldı.[7][10][11] Bazı oyuncular MissingNo.'nun yakalanabilmesini sağlayan "ipuçları"nı 200 dolara kadar satmaya çalıştı.[12] Oyunun kasıtlı bir parçası olmamasına rağmen 2009'da IGN, menüdeki altıncı ögenin oyunun daha nadir ögelerinden biri olması hâlinde bu ögenin çoğaltılmasına fırsat sunmasını gerekçe göstererek MissingNo.'yu video oyunlarındaki en iyi sürpriz yumurtalar listesine ekledi.[13] IGN ilgili bir yazıda "Oyunu mahvedici potansiyele sahip bir hatayı Pokémonlarını yükseltmede bir kısa yol olarak kullanmaları Pokémon hayranları hakkında bir şeyler söylemekte." diye yazdı.[6] Daha sonra hatayı "unutulmaz" hata olarak nitelendirdi ve hatanın "oyunun süper yıldız" olmasına yardım ettiğini belirtti.[14]
Oyuncuların MissingNo.'ya tepkileri sosyolojik araştırmaların konusu oldu. Sosyolog William Sims Bainbridge, Game Freak'in oyun tarihinin en popüler hatalarından birini yarattığını belirtti ve hatanın oyuncular tarafından yaratıcı bir şekilde kullanımını kaynak olarak gösterdi.[15]Pikachu's Global Adventure: The Rise and Fall of Pokémon (tr. Pikachu'nun Evrensel Macerası: Pokémon'un Yükselişi ve Düşüşü) kitabında eğitim profesörü Julian Sefton-Green, çalışmasında oğlunun MissingNo.'yu "hile" olarak kullanımına tepkisini yazdı ve bunun çocuğun oyuna bakış açısını büyük oranda değiştirdiğini belirtti. Ayrıca böyle bir unsurun oyunun kapalı bir dünya olduğu yanılsamasını kırdığını ve çocuklara bunun "özünde bir bilgisayar programı" olduğunu hatırlattığını belirtti.[16] Pokémon'la karşılaştığında oyuncuların merakını ayrıntılarıyla anlatan Playing with Videogames kitabı MissingNo.'yu derinlemesine ele aldı.[17] Kitapta MissingNo.'yu hayran resimleri ve kurguları aracılığıyla dizi evreninin düzeninin bir parçası olarak yorumlamaya çalışan Pokémon topluluklarının bu süreçte oyunun hatalarını kucakladıkları ve oyun evreninde iz bırakmaya çalıştıkları belirtildi.[17] Yazar, bu yapılanların MissingNo.'ya özgü olarak tanımladı ve popülaritesini alışılmadık bir durum olarak niteledi.[9]