Konuşmanın kökeni

Dilbilim
dizisinin bir parçası
Alt dallar
Dilbilgisi yaklaşımları
Konular

Konuşmanın kökeni, yazılı dil ve işaret dili ile de ifade edilen dilin kökeninden farklı olarak sesten meydana gelen konuşma eyleminin kökenidir. Konuşma, insan iletişiminin temel bir yönüdür ve insanların günlük yaşamlarında hayati bir rol oynar. Konuşma kişilerin, düşünceleri, duyguları ve fikirleri aktarmalarına olanak tanır ve başkalarıyla bağlantı kurma ve kolektif gerçekliği şekillendirme becerisi sağlar.[1][2]

Konuşmanın insanlarda nasıl ortaya çıktığını bilimsel olarak açıklamak için birçok girişimde bulunulmuştur, ancak bugüne kadar hiçbir teori üzerinde uzlaşma sağlanamamıştır.

İnsan olmayan primatlar, diğer birçok hayvan gibi, sosyal iletişim amacıyla ses üretmek için özel mekanizmalar geliştirmiştir.[3] Öte yandan, hiçbir maymun "dilini" konuşma amacı ile kullanmaz.[4][5] İnsan türünün dili, dudakları ve diğer hareketli parçaları daha önce görülmemiş bir şekilde kullanması, konuşmayı oldukça ayrı bir kategoriye yerleştiriyor gibi görünmektedir ve evrimsel olarak ortaya çıkışı birçok akademisyenin gözünde ilgi çekici teorik bir tartışma konusu haline gelmiştir.

Konuşmanın ortaya çıkışı

Konuşma yeteneğinin bir grup içinde ortaya çıkıp diğer topluluklara mı yayıldığı yoksa farklı dönemlerde farklı topluluklarda ortaya çıkıp aşamalı olarak mı yayıldığı belli olmamakla birlikte ilerleyen birkaç bin yıl içinde birbirinden farklı dillerin geliştiği bilinmektedir.

Canlıların konuşmayı öğrenebilmesi için ilk önce ses organlarına, ardından da bu organlar ile anlamlı sesler oluşturmayı ve cümleler kurabilmeyi sağlamak için beyne sahip olmaları gerekir.[6]

İnsanın evriminde konuşma olayı en son gelişen özelliktir. Konuşmanın kökeni MÖ yaklaşık 300.000'e kadar uzansa da insanın anlamlı konuşmaya benzer sesler çıkarmaya başlaması MÖ yaklaşık 100.000'i bulmuştur. Çeşitli bölgelerde bulunmuş ve MÖ 8000'li yıllara ait olan yazılı işaretler insanların konuşma ve dile ilişkin becerilerinin kesin kanıtıdır; dolayısıyla konuşma edimi MÖ 8000'den önce ortaya çıkmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Oxford English Dictionary, Noam Chomsky. 
  2. ^ Oxford English Dictionary
  3. ^ Kelemen, G. (1963). Comparative anatomy and performance of the vocal organ in vertebrates. In R. Busnel (ed.), Acoustic behavior of animals. Amsterdam: Elsevier, ss. 489–521.
  4. ^ Riede, T.; Bronson, E.; Hatzikirou, H.; Zuberbühler, K. (Ocak 2005). Vocal production mechanisms in a non-human primate: morphological data and a model (PDF). 48. J Hum Evol. ss. 85-96. doi:10.1016/j.jhevol.2004.10.002. PMID 15656937. 12 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  5. ^ Riede, T.; Bronson, E.; Hatzikirou, H.; Zuberbühler, K. (Şubat 2006). "Multiple discontinuities in nonhuman vocal tracts – A reply". Journal of Human Evolution. 50 (2): 222-225. doi:10.1016/j.jhevol.2005.10.005. 
  6. ^ Crystal, David (Ağustos 2023). "Konuşmanın Kökenleri". Dilin Kısa Tarihi. Tufan Göbekçin tarafından çevrildi (4 bas.). Alfa Yayınları. ISBN 978-605-171-717-3.