Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. Lütfen çeviriyi geliştirmek için yardım edin.(Temmuz 2024)
Aşırı alkol tüketimi, yağlı yiyecekler; obezite; Tip 2 diyabet; şırıngaların paylaşılması veya yeniden kullanılması; dövme veya vücut piercingi yaptırmak
Karaciğer yetmezliği, karaciğer’in normal fizyolojinin bir parçası olarak normal sentetik ve metabolik fonksiyonlarını yerine getirememesidir. Akut ve kronik (siroz) olmak üzere iki şekli vardır.[1] Son zamanlarda, akut-kronik karaciğer yetmezliği (ACLF) denilen karaciğer yetmezliğinin üçüncü bir tipi giderek daha fazla tanınmaktadır.[2]
Akut
Akut karaciğer yetmezliği, "önceden bilinen bir karaciğer hastalığı olmayan hastanın hepatoselüler fonksiyon bozukluğunun, özellikle koagülopati ve mental durum değişikliklerinin (ensefalopati) hızlı gelişimi" olarak tanımlanır.[3]:1557[4]
Hastalık süreci, karaciğerde koagülopatinin etiyoloji gelişmesi ve hepatik ensefalopati nedeniyle klinik olarak belirgin değişen bilinç düzeyi ile ilişkilidir. Hasta tıbbi müdahaleye başvurduğunda hemen birkaç önemli önlemin alınması gerekir.[5]
Akut karaciğer yetmezliği tanısı, fizik muayene, laboratuvar bulguları, hasta geçmişi ve zihinsel durum değişiklikleri, koagülopati, başlangıç hızı ve önceden bilinen karaciğer hastalığının yokluğunu belirlenmesi için hastanın tıbbi öyküsüne dayanır.[3]:1557
"Hızlı"nın kesin tanımı biraz tartışmalıdır ve ilk hepatik belirtilerin başlangıcından ensefalopatinin başlangıcına kadar geçen süreye göre farklı alt bölümler vardır. Bir şemaya göre, "akut karaciğer yetmezliğini" herhangi bir karaciğer semptomunun başlangıcından sonraki 26 hafta içinde ensefalopatinin gelişmesi olarak tanımlanır. Bu, ensefalopatinin 8 hafta içinde başlamasını gerektiren "şiddetli karaciğer yetmezliği" ve ensefalopatinin 8 hafta sonra ancak 26 haftadan önce başlamasını tanımlayan "altşiddetli" (İngilizce: subfulminant ) olarak alt bölümlere ayrılır.[6]
Başka bir şema da ise 7 gün içinde başlayanı "hiperakut", 7 ile 28 gün arasında başlayanı "akut" ve 28 gün ile 24 hafta arasında başlayanı ise "subakut" olarak tanımlanır.[3]:1557
Kronik karaciğer yetmezliği, genellikle siroz bağlamında ortaya çıkar. Kendisi de muhtemelen aşırı alkol alımı, hepatit B veya C, otoimmün, kalıtsal ve metabolik nedenler (demir veya bakır’ın aşırı yüklenmesi, steatohepatit veya alkolden bağımsız karaciğer yağlanması) gibi birçok olası nedenin bir sonucudur.
Akut ve kronik
Kronik karaciğer hastalığı olan bir kişinin karaciğer yetmezliği geliştiğinde hastalığına "Kronik karaciğer yetmezliğinde akut (ACLF)" denir. Alkol kötüye kullanımı veya enfeksiyon gibi altta yatan bir takım nedenler bunu hızlandırabilir.
ACLF'li kişiler kritik derecede hasta olabilir ve yoğun bakım tedavisi ve bazen de karaciğer nakli gerektirebilirler. Tedavi ile ölüm oranı %50'dir.[7]