Kapalı tohumlular

Kapalı tohumlular
Yaşadığı dönem aralığı: 134-0 myö
Valanjiniyen-Günümüz 
Çeşitli kapalı tohumlular
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Tracheophyta
Klad: Spermatophytes
Klad: Angiosperms
Sinonimler

Kapalı tohumlular, çiçekli bitkiler, anjiyospermler veya bilimsel ismiyle Angiospermae ya da Magnoliophyta; 64 takım, 416 familya ve bilinen yaklaşık 13,000 cins ve 300,000 tür ile kara bitkilerinin en çeşitli grubunu oluştururlar.[4] Açık tohumlu bitkiler gibi kapalı tohumlu bitkiler de tohum üreten bitkilerdir. Çiçeklerinin, tohumlarındaki endospermlerinin ve tohumlarını içeren meyvelerinin özellikleri ile açık tohumlulardan ayrılırlar. Etimolojik olarak anjiyosperm, bir kılıf içinde tohum üreten bir bitki, başka bir deyişle meyve veren bir bitki anlamına gelir. Terim, Yunanca angeion ("kılıf" veya "örtmek") ve sperma ("tohum") kelimelerinden gelir.

Çiçekli bitkilerin ataları, 245 ila 202 milyon yıl önce Triyas Döneminde açık tohumlulardan ayrıldı ve ilk çiçekli bitkiler ~125 milyon yıl öncesine tarihlenmiştir. Kapalı tohumlular, Erken Kretase döneminde yoğun bir şekilde çeşitlendi, 120 milyon yıl önce yaygınlaştı ve 60 ila 100 milyon yıl önce baskın ağaç olarak kozalaklı ağaçların yerini aldı.

Kara bitkileri içindeki en önemli topluluğu, "çiçekli bitkiler" oluşturmaktadır. Yeryüzünün en gelişmiş ve baskın bitkileridir. Morfolojik olarak, ot, çalı gibi değişik biçimleri bulunur. Kapalı tohumluların en belirgin özelliği farklılaşmış çiçekleri ve meyveleridir. Tohum taslakları kapalı bir odacık içinde geliştiği için bu gruba "kapalı tohumlular" denilmiştir. Açık tohumlulardan şu özellikleriyle ayrılırlar:

  • Tohum taslakları tek veya çok sayıda meyve yaprağıyla çevrili bir odacık içindedir.
  • Sekonder odunlarında trakeidlerle birlikte trakeler de bulunur.
  • Çiçekler genellikle hermafrodit olup hem erkek hem dişi organ aynı çiçek üzerinde bulunur.
  • Çiçek örtü yaprakları (periant), çanak yaprak (sepal) ve taç yaprak (petal) şeklinde farklılaşmıştır.
  • Dişi organda (pistil), ovaryum (yumurtalık), stigma ve stilus gibi farklılaşmış kısımlar bulunur.

Terim bilgisi

Uluslararası bitki bilimsel adlandırma kuralları, familya basamağının üstünde yer alan basamakların adlandırılmasında seçim serbestliği tanır ve bahsi geçen kuralların 16. maddesi, tanımlayıcı ya da içerilen bir cinse bağlı tanıtıcı (jenerik) adlara izin verir. Dolayısıyla, kapalı tohumluların da bölüm olarak adlandırılmasında geçerli olan ve birbirinin yerine kullanılabilen çeşitli bitki bilimsel adlar bulunmaktadır; bunlar şöyle sıralanabilir:

Tanımlayıcı adlar:
  • Angiospermae: "kapalı tohumlular" terimi ile çok yakın anlam benzerliği taşıyan ve tanımlayıcılık açısından en çok tercih edilen ad.
→ terimin İngilizce ve tekil karşılığı olan "angiosperm" için İngilizce kaynak 13 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Anthophyta: Türkçe karşılığı "çiçekli / çiçek açan bitkiler" olan ve tanımlayıcılık açısından ikincil olarak tercih edilen ad.
→ İngilizce Wikipedia'da Angiospermae ve Anthophyta
Cinse bağlı tanıtıcı ad:
  • Magnoliophyta: Fransız doktor ve botanikçi Pierre Magnol'ün (1638-1715) soyadına atıfta bulunarak adlandırılan Magnolia cinsi ve bu cinsin üyesi olduğu Magnoliaceae familyasının adlarından türetilmiş olan ve kapalı tohumluların bilimsel adlandırılmasında çok sık tercih edilen isim.
→ İngilizce Wikipedia'da Angiospermae; "Magnolia" için İngilizce kaynak 20 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kapalı tohumlular, tohumlu bitkilerin iki topluluğundan biridir; diğer topluluğu ise Açık tohumlular oluşturur.

Kapalı tohumluların en çok tür sayısı bulunan familyaları şunlardır:

  1. Orchidaceae (orkidegiller): yaklaşık 25.000 tür
  2. Asteraceae ya da Compositae (papatyagiller): yaklaşık 20.000 tür
  3. Fabaceae ya da Leguminosae (baklagiller): 17,000 tür
  4. Rubiaceae (kökboyasıgiller): yaklaşık 13,183 tür
  5. Poaceae ya da Gramineae (buğdaygiller): yaklaşık 9,000 tür
  6. Euphorbiaceae (sütleğengiller): yaklaşık 5,000 tür
  7. Malvaceae (ebegümecigiller): yaklaşık 4,300 tür
  8. Cyperaceae: yaklaşık 4,000 tür
  9. Araceae (yılanyastığıgiller): yaklaşık 3700 tür

Çiçekli Bitkilerin Kökü Vardır.

Taksonomik çeşitlilik

Çiçekli bitki türlerinin sayısının 250.000 ila 400.000 arasında değiştiği tahmin edilmektedir.[5] Buna karşılık, yaklaşık 12.000 karayosunu[6] ve 11.000 pteridofit türü bulunmaktadır.[7] APG sistemi, esas olarak moleküler filogenetik yoluyla familya sayısını belirlemeye çalışmaktadır. APG III 2009'da 415 familya vardı. APG IV 2016'da beş yeni takım (Boraginales, Dilleniales, Icacinales, Metteniusales ve Vahliales) ve bazı yeni familyalar eklenerek toplam 64 örtülü familya takımı ve 416 familya elde edilmiştir.[8] APG sistemi sadece takım seviyesinin üzerindeki gayri resmi grupları tanımasına rağmen, örtülü bitkiler Anthophyta adı verilen (hayvan sınıflandırma sistemlerindeki tür seviyesiyle karşılaştırılabilir) bölüm seviyesinde bir grup olarak kabul edilmeye başlanmıştır.[9]

Çiçekli bitkilerin çeşitliliği eşit olarak dağılmamıştır. Neredeyse tüm türler Eudicotaceae (%75), Unicotaceae (%23) ve Magnoliaceae (%2) kladlarına aittir. Geriye kalan beş klad toplam 250'den biraz fazla tür içerir, yani dokuz familyaya bölünmüş çiçekli bitkilerin çeşitliliğinin %0,1'inden daha azını. APG tanımlarında 166.000'den fazla tür içeren 443 familyadan[10] tür bakımından en zengin 25'i.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dipnotlar

  1. ^ Cronquist 1960
  2. ^ Reveal, James L. (2011) [ya da daha sonra]. "Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – M". 27 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2017. 
  3. ^ Takhtajan 1964
  4. ^ Christenhusz, M. J. M.; Byng, J. W. (2016). "The number of known plants species in the world and its annual increase". Phytotaxa. 261 (3): 201-217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020. 
  5. ^ "How many species of seed plants are there?". onlinelibrary.wiley.com. 2 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  6. ^ "Systematics of the Bryophyta (mosses): From molecules to a revised classification". www.researchgate.net. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  7. ^ "Biology of Plants". books.google.com. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  8. ^ "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV". academic.oup.com. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  9. ^ "Angiosperm". www.britannica.com. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  10. ^ "Angiosperm phylogeny website". www.mobot.org. 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 

Genel

Dış bağlantılar

Vikikitap
Vikikitap
Vikikitapta bu konu hakkında daha fazla bilgi var:

Read other articles:

The Peels

Foto grup band The Peels di Majalah Aktuil Edisi 9 Tahun 1968. The Peels didirikan Benny Soebardja bersama Gumilang Kentjana Putra, Budhi Sukma Garna dan Dedy Budhiman Garna. Grup band ini adalah grup band kebanggaan Bandung. Grup band ini berhasil menjadi Band go international menembus negeri tetangga, yaitu Malaysia dan Singapura. Karier The Peels di Singapura dimulai pada tahun 1967 pada saat mereka berlibur ke Singapura dan diundang ke dalam konser yang bertema Panggung Negara. Setelah me...

 

William Cogswell

American politician For other people named William Cogswell, see William Cogswell (disambiguation). William CogswellWilliam Cogswell while a U.S. RepresentativeMember of theU.S. House of Representatives from MassachusettsIn officeMarch 4, 1887 – May 22, 1895Preceded byEben F. StoneSucceeded byWilliam Henry MoodyConstituency7th district (1887–93)6th district (1893–95)Member of the Massachusetts SenateIn office1885–1886Member of theMassachusetts House of RepresentativesIn offic...

 

Aleksandr Lukashenko

Artikel ini mungkin terdampak dengan peristiwa terkini: Invasi Rusia ke Ukraina 2022. Informasi di halaman ini bisa berubah setiap saat. Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Aleksandr Lukashenko – berita · surat kabar · buku · cendekiawan ·...

Peabody Institute

Performing arts conservatory of Johns Hopkins University For the other Peabody Institutes, see Peabody Institute (Danvers, Massachusetts) and Peabody Institute Library (Peabody, Massachusetts). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Peabody Institute – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (Ju...

 

Payload fairing

Nose cone of a rocket used to protect spacecraft during launch Artist's rendering of a payload fairing being jettisoned An example of clamshell fairing of Falcon 9 during testing, 27 May 2013 A payload fairing is a nose cone used to protect a spacecraft payload against the impact of dynamic pressure and aerodynamic heating during launch through an atmosphere. An additional function on some flights is to maintain the cleanroom environment for precision instruments.[1] Once outside the ...

 

Khalaj people

Turkic ethnic group Coin of Tegin Shah, described as Iltäbar (sub-King) of the Khalaj, dated to the year 728 CE, on the Hephthalite model, imitating Sasanian king Peroz I (438-457).Obverse: Crown with tridents and lion head. Brahmi inscription around (starting 11:00): sri-hitivira kharalava parame – svara sri sahi tiginadeva karita (His Excellency, Iltäbär of Khalaj, worshipper of the Supreme God, His Excellency the King, the divine Lord Tegin had minted this coin). Inside, Bactrian insc...

Gaspé Peninsula

Peninsula in Quebec, Canada This article is about the peninsula. For other uses, see Gaspé (disambiguation). Region in Quebec, CanadaGaspé PeninsulaRegionNASA satellite image of the Gaspé Peninsula. Part of Anticosti Island appears to the northeast.Gaspé PeninsulaShow map of QuebecGaspé PeninsulaShow map of CanadaCoordinates: 48°39′29″N 65°45′10″W / 48.65806°N 65.75278°W / 48.65806; -65.75278CountryCanadaProvinceQuebecArea • Land31,075.36&#...

 

Klondike Moon

Simulation video game 1997 video gameKlondike MoonCover Art for Luna TicksDeveloper(s)TerraForm SoftwarePublisher(s)21st Century EntertainmentManaccomPlatform(s)Windows 95, DOSRelease1997Genre(s)SimulationMode(s)Single player, Multiplayer Klondike Moon is a 1997 simulation video game for Windows 95 and DOS developed by TerraForm Software and published by 21st Century Entertainment. The game was distributed in the same year as Luna Ticks in Australia and New Zealand by Australian publisher Man...

 

Lazarus (perangkat lunak)

Untuk kegunaan lain, lihat Lazarus. LazarusBerkas:Lazarus-screen.jpg LazarusTipeLingkungan pengembangan terpadu dan perangkat lunak bebas Versi pertamaJanuari 2001 (2001-01)Versi stabil 3.2.0 (28 Februari 2024) LisensiGNU General Public License (IDE), GNU Lesser General Public License v3 [1] (LCL), Mozilla Public License dan lain-lain (komponen pihak ketiga)BahasaInggris dan Prancis Daftar bahasa Internasional Klasifikasi Alexa44.985 EponimLazarus Karakteristik teknisSistem opera...

Robert Pape

American political scientist This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Robert Pape – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2010) (Learn how and when to remove this message) Rob...

 

ソー (オー＝ド＝セーヌ県)

Sceaux 行政国 フランス地域圏 (Région) イル＝ド＝フランス地域圏県 (département) オー＝ド＝セーヌ県郡 (arrondissement) アントニー郡小郡 (canton) 小郡庁所在地INSEEコード 92071郵便番号 92330市長（任期） フィリップ・ローラン（2008年-2014年）自治体間連合 (fr) メトロポール・デュ・グラン・パリ人口動態人口 19,679人（2007年）人口密度 5466人/km2住民の呼称 Scéens地理座標 北緯48度4...

 

Humanist Party of Guatemala

Political party in Guatemala Humanist Party of Guatemala Partido Humanista de GuatemalaLeaderRudio Lecsan MéridaSecretary-GeneralRudio Lecsan MéridaFounded17 January 2017Legalised10 October 2018Dissolved8 January 2024[1]IdeologyHumanismPolitical positionRight-wing[2]Colors  BlueSeats in Congress0 / 160Websitehttps://partidohumanistaguate.org/Politics of GuatemalaPolitical partiesElections The Humanist Party of Guatemala was a political party in Guatemala.[3...

内华达州

内華達州 美國联邦州State of Nevada 州旗州徽綽號：產銀之州、起戰之州地图中高亮部分为内華達州坐标：35°N－42°N, 114°W－120°W国家 美國建州前內華達领地加入聯邦1864年10月31日（第36个加入联邦）首府卡森城最大城市拉斯维加斯政府 • 州长（英语：List of Governors of {{{Name}}}]]） • 副州长（英语：List of lieutenant governors of {{{Name}}}]]）喬·隆巴爾多（R斯塔...

 

Voisin Triplane

French WW1 bomber aircraft This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Voisin Triplane – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2017) Voisin Triplane 1916 version of the Voisin Triplane Role BomberType of aircraft National origin France Manufacturer Société Anonyme des Aéroplanes G...

 

Eric Gonzalez (lawyer)

American attorney Eric GonzalezGonzalez in 2023District Attorney of Kings CountyIncumbentAssumed office October 9, 2016Acting: October 9, 2016 – January 21, 2018Preceded byKenneth P. Thompson Personal detailsBorn (1969-01-24) January 24, 1969 (age 55)New York City, New York, U.S.Political partyDemocraticEducationCornell University (BA)University of Michigan (JD) Eric Gonzalez (born January 24, 1969)[1] is an American attorney who is currently serving as the district attorne...

اقتصاد جمهورية أيرلندا

اقتصاد جمهورية أيرلنداعامالدولة جمهورية أيرلندا عملة يورو الإحصائياتالناتج الإجمالي 333.731 بليون دولار أمريكي[1](2017) نمو الناتج الإجمالي 5.2 نسبة مئوية[2](2016) نصيب الفرد من الناتج الإجمالي 68885 دولار أمريكي[3](2017) التضخم الاقتصادي (CPI) -0.2 نسبة مئوية[4](2016) المالية ا�...

 

伊斯兰合作组织

伊斯兰合作组织Organisation of Islamic Cooperation（英語）Organisation de la Coopération Islamique（法語）منظمة التعاون الإسلامي（阿拉伯語） 旗帜格言：To safeguard the interests and ensure the progress and well-being of Muslims  成员国  观察国  暂停会籍行政总部 沙地阿拉伯吉达 官方语言阿拉伯语英语法语类型宗教成员国57个在籍成员国（英语：Member states of the Organisation ...

 

2021 Southeastern Conference football season

Sports season2021 Southeastern Conference football seasonLeagueNCAA Division I FBS football seasonSportFootballDurationSeptember 2 – December 4, 2021 (2021-09-02 – 2021-12-04)Number of games8Number of teams14TV partner(s)CBS, ESPN Family (ESPN, ESPN2, ESPNU, SEC Network, ESPN+)2022 NFL DraftTop draft pickTravon Walker (Georgia)Picked byJacksonville Jaguars, 1st overallRegular seasonEast championsGeorgiaWest championsAlabamaSEC Championship GameChampionsAlaba...

Beith

Town in North Ayrshire, Scotland This article is about the Scottish town. For the letter of the Ogham alphabet, see Beith (letter). For people with the name, see Beith (surname). This article may contain an excessive amount of intricate detail that may interest only a particular audience. Please help by spinning off or relocating any relevant information, and removing excessive detail that may be against Wikipedia's inclusion policy. (October 2023) (Learn how and when to remove this message) ...

 

المرأة العربية قبل الإسلام

منحوتة حجرية لـ اللات وجدت في الطائف اختلفت مكانة المرأة حسب المستوى الاجتماعى الذي تنتمي إليه. وناقش بعض الكُتاب وضع المرأة في الجزيرة العربية قبل الإسلام، ووجدوا أنهم أمام وضع مختلط. فوفقًا للعرف القبلي الذي كان بمثابة القانون القائم آنذاك، لم يكن للمرأة كقاعدة عامة أي �...