Köse, Gümüşhane ilinin bir ilçesidir. Etrafı Kelkit, Gümüşhane merkez ve Bayburt ile çevrilidir.
Tarihçe
Osmanlı'nın 1530 yılında yaptığı tahrir kaydında yerleşim, günümüzdeki adıyla o dönemki Bayburt sancağının Kelkit nahiyesinin köyü olarak görülmektedir.[3] 1835 yılı nüfus sayımında sadece erkek nüfus sayılmış olup buna göre köy statüsündeki yerleşimde 60 hanede 154 erkek yaşamaktadır.[4] 1876 yılı nüfus sayımına göre de köy statüsündeki yerleşimde 72 hanede 233 kişinin yaşadığı görülmektedir.[5]
1916 yılında Ruslar tarafından ele geçirilen yerleşim, 15 Aralık 1917'de imzalanan Erzincan Mütarekesi sonrasında Rusların çekilmesiyle 17 Şubat 1918 günü işgalden kurtulmuştur. 1918 yılında Kelkit kazasının bir nahiyesi olarak görülen yerleşim,[6] Cumhuriyet döneminde Gümüşhane'nin il yapılmasının (1924) ardından Kelkit Kazasına bağlı bir bucak merkezi haline getirilmiştir. Köse, 22 Şubat 1954 tarihinde belde belediyesi,[7] 3392 sayılı kanunla da 19 Haziran 1987 tarihinde ilçe olmuştur.[8]
Coğrafya
Köse ilçe merkezi, Gümüşhane il merkezine 45 km uzaklıktadır. Gümüşhane il merkezinin güney-güneydoğu istikametinde yer alan yerleşim, ilinde güneyinde Bayburt il sınırında yer almaktadır. Yerleşimin doğusundan D885 Gümüşhane-Erzincan yolu ile D052 Erzincan-Bayburt yolu geçmektedir. Köse ilçe merkezi; Bahçelievler, Cumhuriyet, Fatih, Yavuz Selim ve Yeni adlarıyla beş mahalleden oluşmaktadır.[9] Köse yerleşiminin hemen batısından Köse Çayı akmakta olup, çayın yukarısında da inşa edilmiş Köse Barajı bulunmaktadır.
Kültür
Köse ilçesi Gümüşhane'ye bağlı olmasına rağmen Bayburt kültürel ve folklorik özelliklerine sahiptir. Şive olarak Gümüşhane'ye göre Bayburt, Erzincan ve Erzurum'a yakın bir ağız kullanırlar.[özgün araştırma?]
Nüfus
2020 yılı nüfus verilerine göre Köse ilçesinin nüfusu 7.005 kişi olup, bu nüfusun 5.201'i merkez yerleşiminde yaşamaktadır.[9]
Kaynakça
