John Atkinson Hobson (d. 6 Temmuz 1858, Derby – ö. 1 Nisan 1940, Hampstead), emperyalizm eleştirilerine sunduğu katkılarla ile bilinen İngiliz iktisatçı ve sosyal bilimci.
Hakkında
Emperyalizm terimini ilk kez kullanan[1][2] iktisatçı Hobson emperyalizmi "Devlet içinde yönetimin dizginlerini ele geçiren parasal çıkarın, iç lüksü desteklemek adına iktisadi sülükleri, zenginliklerini kurutmak ve yabancı bünyelere yapıştırmak üzere emperyalist yayılmaya yöneldiği asalak bir süreç" olarak tanımlamıştır.[3]
En önemli emperyalizm kuramcılarından biri olan Hobson, analizleri ile özellikle Vladimir Lenin'in aynı konudaki düşüncelerinde derin etkiler bırakmıştır.[4] Lenin, Hobson'un eserlerinden yararlanması hakkında "Emperyalizm üzerine temel ingilizce çalışma olan J. A. Hobson'un kitabından, bana göre bu eserin hak ettiği bütün özenle yararlandım"". demiştir.
Lenin, Hobson'un ve ünlü Avusturyalı marksist teorisyen Rudolf Hilferding'in emperyalizm ile ilgili düşüncelerinden yaralanarak Karl Marx'ın ünlü Kapital (1867) adlı eserindeki fikirleri formüle etmiş ve bir sentez haline getirerek marksist yönteme katkılarda bulunmuştur.[5] Kapitalizmin en yüksek aşaması olarak emperyalizmi gören bu anlayış Marksist-Leninist ideolojide önemli bir rol oynayacaktır.[6]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kazgan, İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi, s. 338.
- ^ Hobson, Lenin and Anti Imperialism, BBC Radyo 3, 6 Mart 2011, (İngilizce) Erişim tarihi: 11 Kasım 2015
- ^ Karataş, T (2011), Küreselleşme Sürecince Finans Kapitalin Yükselişi ve 2007 - 2009 Dünya Ekonomik Krizi 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 11 Kasım 2015.
- ^ Bahçe, S. (2014). John Atkinson Hobson: sapkın, haberci ve unutulmuş 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 69(01), 001-041, Erişim tarihi: 11 Kasım 2015.
- ^ John Baylis and Steve Smith (2005), The Globalization of World Politics OUP: s. 231 (İngilizce)
- ^ Commentary 1: On What The Communist Party Is 17 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce) Erişim tarihi: 11 Kasım 2015.
