Gliserin, diğer adı gliserol olan, sıvı hâlde bulunan polar organik bir trihidroksi alkoldür. Hafifçe tatlı, zehirli olmayan bir sıvıdır. Su ve etanol ile karışır; asetonda çözünür.
Tıbbî gliserin diyabet hastalığında tatlandırıcı olarak kullanılır, E numarası E442'dir. Dıştan deriye uygulanan merhemlerle; kozmetik sektöründen ruj, eyeliner gibi ürünlerde kullanılır. Plastik sanayinde ikincil plastikleştirici olarak kullanılır. Trinitrogliserin ve nitrik asitle birleştirilerek dinamit yapılabilir. Sadece nitrik asit ile birleştirildiğinde ise çok güçlü bir patlayıcı olan Nitrogliserin yapımında kullanılır.
Gliserin, 1,2,3-Propantriolün yaygın adıdır. Şurup kıvamındaki bu renksiz sıvı, suda çözülebilmektedir. Hayvansal ve bitkisel yağ maddelerinin içinde bulunur, ayrıca petrolden ve propandan da sentezlenebilmektedir. Canlılarda yağ sentezinde yağ asitleriyle esterleşerek trigliseritleri yani yağı oluşturur. Deriye uygulandığında lipitlerin yapısına katılır. Tıpta yumuşatıcı olarak, endüstride sabun ve özel dokumaların yapımında kullanılır. Yağlı maddelerin sabunlaştırılmasıyla elde edilen gliserol, bir trihidrik alkoldür; yani her biri farklı bir karbon atomuna bağlı üç hidroksil grubu (OH) içerir. Gliserolün diğer kullanımları arasında patlayıcı madde yapımı, sanayi çözücüleri üretimi sayılabilir. Aynı zamanda gliserol gıdalarda aw (su aktivitesi) değerinin düşürülmesine yardımcı olur.
Kaynakça
- ^ Lide, D. R., ed. (1994). CRC Handbook of Data on Organic Compounds (3rd ed.). Boca Raton, FL: CRC Press. p. 4386.
|
---|
Tüketime göre | |
---|
Birincil alkoller (1°) | Metanol | |
---|
Etanol | |
---|
Bütanol | |
---|
Düz zincir doymuş C1 — C9 | |
---|
Düz zincir doymuş C20 — C29 | |
---|
Düz zincir doymuş C30 — C39 | |
---|
Düz zincir doymuş C40 — C49 | |
---|
|
|
---|
İkincil alkoller (2°) | |
---|
Tersiyer alkoller (3°) | |
---|
hidrik alkoller | Monohidrik alkoller | |
---|
Dihidrik alkoller | |
---|
Trihidrik alkoller | |
---|
Polihidrik alkoller | |
---|
|
---|
Amil alkoller | |
---|
Aromatik alkoller | |
---|
Doymuş yağlı alkoller | |
---|
Dallı ve doymamış yağlı alkoller | |
---|
Şeker alkolü | C1 — C7 | |
---|
Deoksi şeker alkoller | |
---|
Siklik şeker alkoller | |
---|
Glisilglisitoller | |
---|
|
---|
terpen alkolleri | Monoterpen alkoller | |
---|
Seskiterpen alkoller | |
---|
Diterpen alkoller | |
---|
|
---|
Dialkoller | |
---|
Deneme alkolleri | |
---|
Steroller | |
---|
Floroalkoller | |
---|
Hazırlıklar | |
---|
Tepkiler | |
---|