Fatih Kanunnâmesi

Fatih Sultan Mehmed'i tasvir eden minyatür

Fatih Kanunnâmesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun devlet örgütü ile örgüt yapısının işleyişi hakkında düzenleyici nitelikteki temel kanun. II. Mehmed döneminde oluşturulması nedeniyle padişahın lakabı olan "Fatih" adıyla anılmakta olup o zamana dek yürürlükte olan ancak derlenmemiş olan örfi ve şeri kurallar dayanak alınarak oluşturulmuştur.

Kanunnâme Türkiye'de ilk defa Avusturya Millî Kütüphanesindeki yazmaya dayanılarak Mehmed Arif Bey tarafından Târîh-i Osmânî Encümeni Mecmuasının eki olarak yayınlanmıştır.[1] Kanunun bu yayınının tamamının uydurma olduğu yahut bir kısmının sonradan eklenilerek II. Mehmed'e yakıştırıldığı yolunda eleştiriler yapılsa da dönem Osmanlı vakayinamelerinde kanuna dair yapılan atıflar ve eserin yeni bir nüshasının keşfedilmesi kanunun II. Mehmed devrinin son zamanlarında Karamanî Mehmed Paşa'nın sadrazamlığı döneminde derlendiğini göstermektedir.[1]

Fatih Sultan Mehmed devlet teşkilatında yeni düzenlemelere olan ihtiyacın tesiriyle, kanunlar koydu ve bu arada tımarlara ait birçok hususu da yeniden tanzim etti. Fatih'in bu yolda ilk yaptığı iş payitahttaki dirlik defterlerine yalnız sipahilerin adını kaydettirmeyip, bu defterlere dirlik gelirlerinin ve beratlarının kopyasını yazdırmak olmuştur.[2]

Fatih Kanunnamanesi, üç kısımdan teşekkül etmekteydi. Birinci kısım, devlet ileri gelenlerinin teşrifattaki yerlerine, padişaha kimlerin arzda bulunabileceklerine, kadıların mertebelerine; ikinci kısım, saltanat işlerinin tertibine, yani divan, has oda teşkilatına ve saray hizmetkarlarının bayramlaşma merasimlerine; üçüncü kısım ise, suçlar ve karşılıkları ile mansıb sahiplerinin gelirlerine dair bilgileri ihtiva ediyordu. Son kısımda ayrıca gayri müslim devletlerin verecekleri yıllık vergiler ile devlet görevlileri ve hanedan mensuplarına dair lakap örnekleri bulunmaktadır.

Fatih kanunnamesinde Nizâm-ı Âlem için kardeş katli meselesi ile ilgili madde;

‘‘Ve her kimseye evlâtlarımdan saltanat müyesser ola, Nizâm-ı Âlem için karındaşların katl eylemek münasiptir. Ekser ûlema dahi tecviz etmiştir. Anunla âmil olalar.’’

Ayrıca bu kanunname; medreselerin yönetim, müfredat ve akademik yapısını yeniden düzenleyen, akademik personelin seçim ve atanması ile maaşların belirlenmesine ilişkin işlemleri usul ve esaslara bağlamıştır. Bu ferman Türk tarihinde ilk yükseköğretim mevzuatını oluşturması açısından da mühimdir.[3]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Özcan 2017, s. XIV.
  2. ^ Doç. Dr. Coşkun Üçok. Osmanlı Devleti Teşkilatında Tımarlar, IV. Mali Bakımdan Tımarlar. s.89. [1] 2 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Ali Rıza ERDEM. Üniversitelerimizin Bilim Tarihimizdeki Yeri. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, Ocak 2005, Cilt 5, Sayı 1, Sayfa(lar). [2] 13 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Genel
  • Özcan, Abdülkadir (2017), Atam Dedem Kanunu, İstanbul: Kronik Kitap, ISBN 9789752430129 
ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Read other articles:

Indonesia Jazzy Girls

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Indonesia Jazzy Girlskompilasi karya KompilasiDirilis1984GenreJazzLabelAtlantic Records Indonesia Jazzy Girls merupakan sebuah album kompilasi. Dirilis pada tahun 1984. Lagu utamanya di album ini ialah Apa Kabar dari Vina Panduwinata. Daftar lagu ...

 

George Stevens

George StevensGeorge Stevens (1957)Lahir(1904-12-18)18 Desember 1904Oakland, California, U.S.Meninggal8 Maret 1975(1975-03-08) (umur 70)Lancaster, California, U.S.PekerjaanDirector, Cinematographer, Editor, Writer, ProducerTahun aktif1915–1970Suami/istriYvonne Howell (1930–1947)Joan McTavish (1968–1975)PenghargaanNBR Award for Best Director1953 Shane NYFCC Award for Best Director1943 The More the MerrierHollywood Walk of Fame1701 Vine Street George Stevens (18 Desember 1904&#...

 

Katedral Taichung

Katedral TaichungKatedral Kristus Sang Juru SelamatHanzi: 耶穌救主總堂Katedral TaichungLokasiCentral, TaichungNegara TaiwanDenominasiGereja Katolik RomaArsitekturPeletakan batu pertama1957Selesai1958AdministrasiKeuskupanKeuskupan Taichung Katedral Kristus Juru Selamat [1] (Hanzi: 耶穌救主總 堂) juga disebut Katedral Yesus Juru Selamat[2] adalah sebuah gereja katedral Katolik yang terletak di jalan 100 Sanmin di Central District , Taichung, Taiwan.[...

EO (film)

2022 film by Jerzy Skolimowski EORelease posterPolishIO Directed byJerzy SkolimowskiWritten by Jerzy Skolimowski Ewa Piaskowska Produced by Jerzy Skolimowski Ewa Piaskowska Starring Sandra Drzymalska Lorenzo Zurzolo Mateusz Kościukiewicz Isabelle Huppert CinematographyMichał DymekEdited byAgnieszka GlińskaMusic byPaweł MykietynProductioncompanies Skopia Film Alien Films Release dates 19 May 2022 (2022-05-19) (Cannes) 30 September 2022 (2022-09-30) (Po...

 

Pierre Augereau

Pierre Augereau, marsekal Prancis Charles Pierre François Augereau, Duc de Castiglione ke-1 (21 Oktober 1757 – 12 Juni 1816)[1] adalah seorang prajurit dan jenderal dan Marsekal Prancis. Usai bertugas dalam Perang Revolusi Prancis, ia dengan cepat mendapatkan kenaikan pangkat saat bertarung melawan Spanyol dan kemudian mengangkat dirinya sendiri menjadi komandan divisi di bawah kepemimpinan Napoleon Bonaparte di Italia.[2] Lihat pula Daftar Marsekal Kekaisaran...

 

مدام دو باري

كونتيسة باري جين بيكو (بالفرنسية: Jeanne Bécu, Comtesse du Barry)‏ مدام دو باري بريشة إليزابيث لويز فيغ لوبرون معلومات شخصية اسم الولادة (بالفرنسية: Jeanne Bécu)‏  الميلاد 19 أغسطس 1743 [1][2][3]  الوفاة 8 ديسمبر 1793 (50 سنة) [4][1][3]  باريس  سبب الوفاة قطع الرأس  موا�...

Franz Anton Menge

Questa voce sull'argomento entomologi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Franz Anton Menge Franz Anton Menge (15 febbraio 1808 – Danzica, 27 gennaio 1880) è stato un entomologo tedesco. Taxa descritti Le singole voci sono elencate nella Categoria:Taxa classificati da Franz Anton Menge. Altri progetti Altri progetti Wikimedia Commons Wikispecies Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su Franz Anton Menge Wikispecies contiene i...

 

George Zambellas

British admiral (born 1958) Sir George ZambellasAdmiral Sir George ZambellasBorn (1958-04-04) 4 April 1958 (age 66)Swansea, WalesAllegianceUnited KingdomService/branchRoyal NavyYears of service1980–2016RankAdmiralService numberC029289HCommands heldFirst Sea LordFleet CommanderCommander United Kingdom Maritime ForcesHMS ChathamHMS ArgyllHMS CattistockBattles/warsOperation PalliserAwardsKnight Grand Cross of the Order of the BathDistinguished Service CrossAlma materUn...

 

Scott Lang (Marvel Cinematic Universe)

Character in the Marvel Cinematic Universe Ant-Man (Marvel Cinematic Universe) redirects here. For the 2015 film, see Ant-Man (film). For the original Ant-Man, see Hank Pym (Marvel Cinematic Universe). Fictional character Scott LangMarvel Cinematic Universe characterPaul Rudd as Scott Lang in Ant-Man and the Wasp (2018)First appearanceAnt-Man (2015)Based onAnt-Manby David MichelinieBob LaytonJohn ByrneAdapted by Edgar Wright Joe Cornish Adam McKay Paul Rudd Portrayed by Paul Rudd Jackson Dunn...

Figino

Disambiguazione – Se stai cercando altri significati, vedi Figino (disambigua). FiginoStato Italia Regione Lombardia Provincia Milano Città Milano CircoscrizioneMunicipio 7 Codice postale20153 Superficie1,4 km² Altitudine138 m s.l.m. Abitanti1 598 ab. (Censimento 2011) Densità1 141,43 ab./km² Nome abitantifiginesi PatronoSan Materno FiginoFigino (Milano) Coordinate: 45°29′35.53″N 9°04′30.95″E / 45.493202°N 9.075265°E45.493202; 9...

 

Pemilihan umum Bupati Ponorogo 2020

Pemilihan Umum Bupati Ponorogo 2020201520249 Desember 2020[1]Kandidat   Calon Sugiri Sancoko Ipong Muchlissoni Partai PDI-P NasDem Pendamping Lisdyarita Bambang Tri Wahono Peta persebaran suara Peta Jawa Timur yang menyoroti Kabupaten Ponorogo Bupati dan Wakil Bupati petahanaIpong Muchlissoni danSoedjarno Partai Gerakan Indonesia Raya Bupati dan Wakil Bupati terpilih Belum Diketahui Pemilihan Umum Bupati Ponorogo 2020 akan dilaksanakan pada 9 Desember 2020 untuk memilih Bupati P...

 

土库曼斯坦总统

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府（Oguzkhan Presidential Palace）機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年，可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關（英语：National Council of Turkmenistan） ...

美国众议院

此條目需要补充更多来源。 (2021年7月4日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目，无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者：请搜索一下条目的标题（来源搜索：美国众议院 — 网页、新闻、书籍、学术、图像），以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源（判定指引）。 美國眾議院 United States House of Representatives第118届美国国会众议院徽章 众议院旗...

 

哈萨克斯坦总统

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言，清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日（哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統） 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

 

قائمة رتب القوات المسلحة (مصر)

جزء من سلسلة عن عسكرية مصرالقوات المسلحةلجمهورية مصر العربية الإدارة وزارة الدفاع وزارة الإنتاج الحربي المجلس الأعلى للقوات المسلحة الأفرع الرئيسية القوات البرية المصرية القوات الجوية المصرية القوات البحرية المصرية قوات الدفاع الجوي المصرية قوات التدخل السريع المصرية...

عبد الله علي محمد

عبد الله علي محمد معلومات شخصية الميلاد 11 أبريل 1999 (العمر 25 سنة)موروني  الطول 1.78 م (5 قدم 10 بوصة) مركز اللعب مدافع الجنسية فرنسا[1] جزر القمر[1]  معلومات النادي النادي الحالي FC Stade Lausanne Ouchy [الإنجليزية]‏ الرقم 29 مسيرة الشباب سنوات فريق 2014–2020 أولمبيك ما�...

 

Timeline of the Joe Biden presidency (2022 Q3)

This article is part of a series aboutJoe Biden Political positions Electoral history Early life and career Eponyms Family Honors Public image U.S. Senator from Delaware Judiciary Committee Bork hearings Thomas hearings 1994 Crime Bill Violence Against Women Act Foreign Relations Committee Elections: 1972 1978 1984 1990 1996 2002 2008 47th Vice President of the United States Transition Tenure Obama administration first inauguration second inauguration Economic policy Great Recession response...

 

1987 Anchorage mayoral election

1987 Anchorage mayoral election ← 1984 October 12, 1987 (first round)[1]November 3, 1987 (runoff)[2] 1990 → Turnout52.46% (runoff)[2]   Candidate Tom Fink Dave Walsh H. A. Red Boucher First-round vote 15,666 18,200 12,346 First-round percentage 30.30% 35.20% 23.88% Second-round vote 30,962 23,214 Second-round percentage 57.15% 42.85%   Candidate Larry Baker First-round vote 3,342 First-round percentage 6.46% Mayor before election Tony K...

Karin Herrera

Vice president of Guatemala since 2024 In this Spanish name, the first or paternal surname is Herrera and the second or maternal family name is Aguilar. Her ExcellencyKarin HerreraOfficial portrait, 202418th Vice President of GuatemalaIncumbentAssumed office 15 January 2024PresidentBernardo ArévaloPreceded byGuillermo Castillo Personal detailsBorn (1967-07-25) 25 July 1967 (age 56)Guatemala City, GuatemalaPolitical partySemillaSpouse Gustavo Gómez Álvarez ​ ̴...

 

Lokalisasi pelacuran

Kamar-kamar yang dipasangi lampu merah di distrik lampu merah Amsterdam Lokalisasi (bahasa Inggris: red-light district, pleasure district) adalah sebuah bagian dari kawasan perkotaan tempat pelacuran dan bisnis berorientasi seks, seperti toko dewasa, klub tari telanjang, dan bioskop film dewasa, dapat ditemukan. Dalam banyak kasus, lokalisasi umumnya dihuni oleh pekerja seks komersial wanita, meski ada pula yang dihuni oleh PSK pria dan komunitas gay. Wilayah di beberapa kota besar di sel...