Eşen Çayı

Eşen Çayı
Konum
Ülke(ler)  Türkiye

Muğla-Antalya

Genel bilgiler
Kaynak Akdağlar
Ağız Akdeniz
Ağız rakımı 0 m
Uzunluk 120 km
Havza alanı 1200 km2

Eşen Çayı (Xanthos), Muğla-Antalya sınırını oluşturan akarsu. Kaynağını Akdağlar'dan alır, Seki Yaylasını geçer, Ören'de güçlü kaynaklarla beslenir, Önce Akçay, daha sonra da Karaçay ile birleşerek denize ulaşır.[1] Karaçay Saklıkent Kanyonu'nu oluşturan akarsudur. Çevrede Kocaçay adı da kullanılır.

Seydikemer ilçe merkezinin ortasından geçen akarsunun antik adı Xanthos'tur. Saklıkent Kanyonu'ndan sonra raftig ve kano sporuna uygundur. Çevresindeki araziler ve Eşen Ovası'nın sulanmasında yararlanılır.

Kuzey-güney doğrultusunda ilerleyen akarsu tektonik bir oluğa yerleşmiştir. Akdeniz'e döküldüğü ağız bölgesinde delta ovası oluşturur.[2]

Kınık yakınlarında akarsunun doğu yakasında antik Xanthos kenti yer alır. Eşen Delta'sının doğusunda 100–120 m yüksekliğinde sırtta antik Patara kenti bulunur. Eşen ovasındaki üçüncü antik yerleşim Letoon kentidir. Bu kentler birbirini tamamlar niteliktedir, Xanthos başkent, Patara limanı, Letoon dini merkezleridir.[2] Ören Köyü yukarısında 20 km boyunca yer yer güneş ışığı alamayacak kadar darve derin boğazlardan geçer. Çağlayanların sıralandığı bu alana çevrede karanlık-içi denilir. Bu boğazda çeşitli kaynaklar ve dereler ile beslenen çay nehir görünümü alır.[3]

Eşen Çayı'nın antik adı Xanthos sarı anlamındadır. Kaynak alanında berrak olan akarsu aldığı alüvyonlar ile sarı bir renk alır. Denize yakın alanlar kumullar ile kaplı alandan menderesler çizerek geçer. Deltanın iki ucu İnce Burun ile Zeytin Burnu arasında düz bir kıyı çizgisi oluşur, denize doğru girinti yapmaz.[2]

Eşen Çayı aynı zamanda Fethiye ile Kaş ilçe sınırını çizer. Akarsu üzerinde bulunan Eşen 1 ve 2 HES tesisleri ile elektrik üretilir.[4]

Resim Galerisi

  • Yaylapatlangıç yakınlarındaki Eşen Barajı'nın kuzeyinden görünüm; Seydikemer İlçesi, Muğla İli, Türkiye.
    Yaylapatlangıç yakınlarındaki Eşen Barajı'nın kuzeyinden görünüm; Seydikemer İlçesi, Muğla İli, Türkiye.
  • Muğla İli, Seydikemer İlçesi Ören yakınlarındaki Ören Kanyonu; kuzeye bakıyorum.
    Muğla İli, Seydikemer İlçesi Ören yakınlarındaki Ören Kanyonu; kuzeye bakıyorum.
  • Ören Kanyonu'ndaki Eşen Çayı'nın (Xanthos) görünümü; Muğla İli, Seydikemer İlçesi; kuzeydoğuya doğru.
    Ören Kanyonu'ndaki Eşen Çayı'nın (Xanthos) görünümü; Muğla İli, Seydikemer İlçesi; kuzeydoğuya doğru.

Kaynakça

  1. ^ "Tabiatın Kalbi Eşen Çayı & Rafting Heyecanı". muglakulturturizm.gov.tr. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2018. 
  2. ^ a b c Ertuğ ÖNER (1996). "Eşen Çayı Taşkın-Delta Ovasının Jeomorfolojisi Ve Antik Patara Limanı". Ege Coğrafya Dergisi. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2018. 
  3. ^ "Eşen Çayı" (PDF). TÜRKİYE’NİN AKARSULARI VE VADİLERİ. 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2015. 
  4. ^ "Eşen Çayı". enerjiatlasi.com. 19 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2018. 
Wikimedia Commons'ta Eşen Çayı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.