Esrar ile hazırlanmış bir kek dilimi. Yakından bakıldığında küçük esrar parçaları belli olmaktadır.
Esrarlı yiyecekler, tetrahidrokanabinol (THC) gibi kannabinoidler içeren gıda ürünleridir.[1] Çoğu esrarlı yiyecek, rahatlama, öfori, iştah artışı, hâlsizlik ve anksiyete gibi çok çeşitli etkilere neden olabilecek miktarda THC içerir.[2] THC'nin baskın olduğu yenilebilir esrar ürünleri, eğlence veya tıbbi amaçlar için tüketilir.[3] Bazı yenilebilir esrar ürünleri ise çok düşük miktarlarda THC içerir ve bunun yerine kannabidiol (CBD) gibi diğer kannabinoidleri ihtiva ederler.[4] Bu tarz ürünler birincil olarak tıbbi amaçlar için kullanılır.
Psikoaktif olmayan kenevir ürünlerinden (örneğin kendir tohumundan) yapılan yiyecekler ile esrarlı ürünler farklı kavramlardır.[5]
Çoğu yenilebilir ürün, geniş bir etki yelpazesi oluşturabilen önemli miktarda THC içerir, bu etkiler arasında: algısal algılamada artış, rahatlama, uykululuk, baş dönmesi, ağız kuruluğu, aşırı neşe hali, kişinin kendi kişiliğinden uzaklaşma ve/veya gerçeklikten kopma, halüsinasyonlar, paranoya ve anksiyetenin azalması veya artması bulunur.[6][7] THC içeren ürünler, eğlence ve tıbbi amaçlar için kullanılır.[8] Bazı gıda ürünleri önemli miktarda THC içermez, bunun yerine diğer kanabinoidler, çoğunlukla kanabidiol (CBD) içerirler. Yanı sıra, yenilebilir kenevir ürünlerinin ana özelliği, tüketici üzerinde tütsülenen kenevire kıyasla daha uzun süreli bir etkiye sahip olmasıdır.[9]
Data Bridge Market Research raporu, küresel kenevirli sakız piyasasının 13,3 milyar dolar (2021) 'den 2029 yılına kadar 108,49 milyar dolara çıkacağını göstermiştir.[10]
Tarihçe
Bhang, Hindistan menşeli, içeceklere konarak tüketilen bir esrar konsantresidir. Holi'de geleneksel olarak tüketilmektedir.
Tarihte en erken kaydedilmiş esrarlı gıdalar, insanların hem ruhani hem de tıbbi amaçlar için Hint yarımadasında kullanmış olduğu, bhang adlı kenevir ezmesini içeren yiyecek ve içeceklerdir.[11] Esrar özütlerinin yağda çözünebildiği Antik Hintler tarafından da bilinmekteydi ve Sanskrit tarifler, kenevirin diğer malzemelerle karıştırılmadan önce ghee adı verilen sade yağda kavrulmasını gerektiriyordu.[12]:7[13]
Bhang'ın yiyecek ve içeceklerde kullanımının, Hint yarımadasındaHindular tarafından MÖ 1000'e kadar giden bir tarihi olduğu düşünülmektedir.[14] Bhang geleneksel olarak Hindu bahar festivali Holi sırasında dağıtılmaktadır.[15][16]
Esrarlı gıdalara modern ilgi, The Alice B. Toklas Cook Book adlı yayıma atfedilir. Toklas, 1954'te yayımladığı kitabına sanatçı arkadaşı Brion Gysin'ın geliştirdiği "kubarlıfudge" (haschich fudge) tarifini eklemiştir. Tarif, kitabın Amerika'daki ilk basımlarından çıkartılmış olsa da, Toklas'ın adı ve "brownieleri", büyüyen 1960'lardaki karşı kültürde esrarla eş anlamlı hale gelmiştir.[17]
Esrarı yasallaştırmış bazı ABD eyaletlerinde, esrarlı gıda satışlarında çarpıcı bir artış yaşanmıştır.[18] Esrarlı gıdaların, bilinmeden tüketilmesi veya çok fazla alınması durumlarında çocuklar ve tecrübesiz esrar tüketicilerine karşı tehlike oluşturabileceği konusunda artan endişeler bulunmaktadır.[19][20][21] Ayrıca, köpeklerin esrar yemesi sonucu zehirlenme hattına yapılan çağrılarda 2008'den bu yana önemli ölçüde artış gözlemlenmiştir.[22]
Kimya ve farmakoloji
Esrar doğal olarak önemli miktarda THC içermez, ancak ısıyla gerçekleşen bir işlem olan dekarboksilasyon yoluyla THC'ye dönüşen tetrahidrokannabinolik asidi (THCA) yüksek seviyelerde barındırır.[23]
Esrar ürünlerini yemenin ve tüttürmenin etkilerini birbirleriyle karşılaştırmak zordur, çünkü farklı insanların nasıl tüttürdüğü, çekilen nefes sayısı, süresi ve aralığı, kişinin akciğerlerinde dumanı tutma süresi ile akciğer hacmi değişkenlik gösterir ve büyük hata payına yol açar. Yemek konusunda ise kannabinoidlerin ne içerisinde çözülmüş olduğu ve farklı insanların maddeyi farklı şekilde metabolize etmesi karşılaştırmayı zorlaştırır.[24] Bununla birlikte, genel olarak, oral dozlar kan dolaşımına girmeden önce sindirim sistemi ve karaciğer tarafından işlendiği için, yutulan kannabinoidler daha yavaş emilir, gecikmeli ve düşük pik konsantrasyonlarına sahiptir. Bu, maddenin esrar yandığında oluşan aerosolun solunmasına kıyasla daha yavaş atılmasına neden olur.[25] Oral tüketim, enterohepatik dolaşım nedeniyle genellikle iki konsantrasyon zirvesine yol açar.
Esrarlı hamur işleri, kurabiye, browni (hash brownie) ve kek (space cake) gibi çeşitleri bulunan yaygın yiyecek türleridir. Normal yiyecekler ile az miktarda yeşil olan ve hafif koku yayan esrarlı yiyecekler arasında ayrım yapılması zor olabilir. Yeterli miktarlarda esrar kullanıldığı takdirde, çimenimsi veya esrarımsı hafif bir aroma tespit edilebilir.[12]:7
Yiyeceklerin yanı sıra esrar, içeceklere de infüze edilebilir. Bu içecekler de THC ve diğer kannabinoidleri barındırır.
Hindistan altkıtasında, bhang adlı kenevir ezmesi ile hazırlanabilen lassi ve thandai gibi süt ve yoğurt bazlı geleneksel esrarlı içecekler bulunmaktadır:
Esrar tüketimini eğlence amaçlı kullanım için yasallaştırmış olan ABD eyaletlerinde, esrarlı içecekler 2014 yılında esrar pazarının yaklaşık %4'ünü oluşturmuştur. Buna karşılık bu oran 2016 yılında pazarın yaklaşık %1.5'ine gerilemiştir.[26][27] Esrarlı içecekler gazlı içecek, çay, kahve ve daha birçok farklı formda olabilir.
Hap
THC veya CBD içeren, ancak kontrole tabi bir ilaç olarak satılmayan kapsüller de esrarlı yiyecek olarak kabul edilir ve diğer ürünlerle aynı etkiyi sağlar.[28]
Esrarlı alkol ekstreleri, oda sıcaklığında alkol içinde bulunan esrar özütleridir. Genel olarak, yüksek miktarda kannabinoid içeren, ancak tüttürülerek içilmesi popüler olmayan kenevir bitkisinin sapları ve yaprakları hammadde olarak kullanılır.[kaynak belirtilmeli]Everclear gibi yüksek oranda alkol içeren tahıl bazlı içkiler ile esrar infüze edildiğinde, oluşan özüt genellikle yeşil ejderha (green dragon) olarak adlandırılır. Creme de Gras, esrardan yapılmış aromalı bir likör türüdür.[12]:31 Bu maddeler kahve ve diğer içeceklere eklenebilir.
Sıvı yağ
Esrarlı yağ, esrarın sıcak yağ ile karıştırılması ve yağa kannabinoidlerini bırakması yoluyla elde edilen yağ bazlı bir üründür. Esrarlı yemek yağları, tıbbi esrar kullanan hastaları için çeşitli yemeklerde kullanılabilir ve farklı karışımlarda mevcuttur.[29]
Tereyağı
Esrarlı tereyağı (cannabutter) esrarlı yiyeceklerin yapımında kullanılan bir üründür.[30] Temizlenmiş ve kurutulmuş esrar sömeklerinin erimiş tereyağı içerisinde demlenmesi ile hazırlanmaktadır.
Güvenlik
Sağlık için olumsuz etkiler, aşırı miktarlarda veya sık sık kullanıldığında en önemli hale gelir. Ulusal Uyuşturucu Kötüye Kullanımı ile Mücadele Enstitüsü tarafından finanse edilen "Leziz THC: Kenevir Yenilebilir Ürünlerin Vaatleri ve Sorunları" başlıklı bir araştırma, yoğun ve uzun süreli kenevir kullanımının, görünüşe göre beyin gelişimini, ruh sağlığını ve kalp sağlığını düşürdüğünü göstermiştir.[31] Öte yandan, çalışma ayrıca kenevirli yenilebilir ürünlerin, görünüşe göre akciğer fonksiyonlarını etkilemediğini ve kanser gelişme riskini artırmadığını göstermiştir; bu, insanların kenevirin tütsülenmesi yerine kenevirli yenilebilir ürünleri tercih etme nedenlerinden biridir.[32][33] Araştırma, aşırı kenevir kullanımının ölümcül olmadığını kabul eder; bugüne kadar kenevirin faktör etkisi ile bağlantılı ölüm vakası olmamıştır.[34][35] Ancak, kenevirli yenilebilir ürünlerle bağlantılı olarak bir ölüm vakası yaşanmıştır.
^Huestis, MA (2005). "Pharmacokinetics and metabolism of the plant cannabinoids, delta9-tetrahydrocannabinol, cannabidiol and cannabinol". Handbook of experimental pharmacology (168): 657-90. doi:10.1007/3-540-26573-2_23. PMID16596792.
^abHuestis (2005). "Pharmacokinetics and metabolism of the plant cannabinoids, delta9-tetrahydrocannabinol, cannabidiol and cannabinol". Handbook of experimental pharmacology (168): 657-90.
.jpg)
