Dev kalamar, Architeuthis cinsinden kalamarların ortak adı. Bir zamanlar efsanevi yaratıklar olduğu sanılan dev kalamarlar, derin okyanuslarda yaşayıp, çok büyük boyutlara ulaşabilen "Architeuthidae" familyasına ait deniz yumuşakçalarıdır. Erkek kalamarların boyu 10 metreye kadar ulaşabilirken, dişiler için bu oran 13 metreye kadar çıkmaktadır. 25 metre uzunluğa ulaşan örnekler olduğunu öne sürenler olsa dahi, bu tip bir varsayımı destekleyecek herhangi bir bilimsel kanıt bulunmamaktadır.
Özellikleri
Sahip oldukları uzunluklarının önemli bir kısmını kafalarına bağlı 2 adet kola borçlu olan kalamarlar, doğadaki en büyük rakipleri olan kaşalot balinaları ile karşılaştırıldığında ağırlık olarak oldukça zayıf kalmaktadır. Ölçülen en yüksek ağırlık dişilerde 275 kg., erkeklerde ise 150 kg. kadardır. Dünya üzerindeki en büyük gözlerden birine sahip olan dev kalamarın bir gözünün çapı 30 cm'yi bulmaktadır. Beslenirken avını yakalamak için kullandığı kollarının üzerinde yüzlerce vantuz bulunur. Avını hem bu vantuzların emici kuvveti hem de bu vantuzların etrafına dizili küçük dişler sayesinde yakalayarak ağzına doğru çeker. Doğal ortamdaki tek düşmanları kaşalot balinaları olan dev kalamarlar vücutlarındaki amonyak fazlalığı nedeni ile eti insanlar tarafından makbul görülmemektedir.
Türler
Dev kalamarların türlerini gösteren en geniş liste aşağıdaki maddelerden oluşmaktadır.
Architeuthis dux, "Atlantik dev kalamarı"
Architeuthis hartingii
Architeuthis japonica
Architeuthis kirkii
Architeuthis martensi, "Kuzey Pasifik dev kalamarı"
Architeuthis physeteris
Architeuthis sanctipauli, "Güney dev kalamarı"
Architeuthis stockii
Güncel
4 metrenin üzerinde büyüklüğe sahip bir dev kalamar
30 Eylül 2004 tarihinde Japonya Milli Bilim Müzesine ait bir grup bilim insanı tarihte ilk kez yaşayan yetişkin bir dev kalamar ait fotoğrafları Tokyo'nun 970 km güneyinde bir kaşalot balinası takibi sırasında elde etmişlerdir. 2 yıla aşkın bir süre devam eden proje, bir yeme asılı kamera'nın çektiği 500 fotoğraf ile başarıya ulaşmış, yakalanan 5.5 metrelik örneğin, DNA testi sonucunda Dev kalamar olduğu teyit edilmiştir.
4 Aralık 2006 tarihinde ise yine aynı bilim insanı grubu tarafından yetişkin canlı bir kalamar video kaydı ile görüntülenmiş, görüntülenen örneğin ise 3.5 metre boyunda bir dişi hayvan olduğu ve daha sonra tekneye alınma esnasında öldüğü kayıtlarda belirtilmiştir.
