Dedekılıcı, Göle

Dedekılıcı
Köy
Harita
Ardahan'ın konumu
Ardahan'ın konumu
Ardahan üzerinde Dedekılıcı
Dedekılıcı
Dedekılıcı
Dedekılıcı'nın Ardahan'daki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlArdahan
İlçeGöle
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • YöneticiMuhtar[3]
İhtiyar heyeti[3]
Rakım2044 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam247
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0478
İl plaka kodu75
Posta kodu75700

Dedekılıcı, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

Dedekılıcı köyünün eski adı Keşar'dır. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus sayımında ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde aynı adla geçer.[4][5] Bu yer adı Gürcüce Keşeri / Keşari (კეშერი / ქეშარი) biçiminde yazılır.

Keşar, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Öte yandan Keşar köyü sınırları içindeki üç adet megalit kale kalıntısı, buranın çok eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.[6]

Türkçe Göle olarak bilinen bu bölge uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sora, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'ya Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Keşar (Кешар) adıyla kaydedilmiş olan köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Rus idaresinde köyde Rumlar yaşıyordu ve köyün nüfusu 210 kişiden oluşuyordu.[4] Köyün nüfusu 1896 yılında 288 kişi, 1906 yılında 400 kişi olarak tespit edilmiştir.[7]

Göle bölgesinde 1907 yılında araştırma gezisi yapan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili'nin verdiği bilgiye göre, o sırada bölgenin nüfusu hayli renkli bir hale gelmiş, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Osmanlı ülkesinden Rusların egemenliğine geçen topraklara göç etmiş olan Rumlar ve Ermeniler, Müslüman Gürcülerden boşalmış olan yerlere yerleştirilmişti.[8]

Keşar köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Keşar Türkiye'ye bırakıldı.[9]

Keşar, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Keşar (كشار) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[5] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 373 kişiden oluşuyordu.[10] Keşar Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dedekılıcı olarak değiştirilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Dedekılıcı köyünün nüfusu 712 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 239 kişi okuma yazma biliyordu.[12]

Coğrafya

Köy, Ardahan il merkezine 39 km, Göle ilçe merkezine 11 km uzaklıktadır.[13]

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2022 247[2]
2021 305[2]
2020 304[2]
2019 297[2]
2018 305[2]
2017 299[2]
2016 315[2]
2015 363[2]
2014 367[2]
2013 373[2]
2012 386[2]
2011 419[2]
2010 417[2]
2009 417[2]
2008 412[2]
2007 416[2]
2000 472[13]
1990 592[14]
1985 828[15]

Kaynakça

  1. ^ "Dedekilici, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Dedekılıcı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. 
  3. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  4. ^ a b ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
  6. ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 330-331, ISBN 9789941478178.
  7. ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, ISBN 9786052100271.
  8. ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 10". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021. 
  9. ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  10. ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
  11. ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 699". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021. 
  12. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
  13. ^ a b "Dedekılıcı Köyü". YerelNet.org.tr. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020. 
  14. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  15. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar