Daday
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Kastamonu
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Yasin Cevizci (Vekaleten)
• Belediye başkanı	Hasan Fehmi Taş (CHP)
Yüzölçümü
• Toplam	996 km²
Rakım	860 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	8.749
• Kır	5,352
• Şehir	2.865
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	37860
İl alan kodu	366
İl plaka kodu	37
Resmî site http://www.daday.gov.tr YerelNET

Daday (Hititçe: 𒁉𒌑𒆷 Kaşula/Gaşula), Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Kastamonu ilinin bir ilçesidir.

Kastamonu il merkezine 34 km uzaklıktaki Daday'ın 60 köyü bulunmaktadır. 973 km² yüzölçümüne sahip ilçenin toplam nüfusu 8.217'dir. Fatih Sultan Mehmet devrinde Osmanlı topraklarına katılan İlçede 1891'de inşa edilmiş tarihi bir hükûmet konağı vardır. Halkın büyük çoğunluğunu geçimini tarım ve hayvancılıktan sağlar.

Daday köroğlu dağ sıraları içerisinde yer alan bir grupta 980 rakımda bir ova görünümündedir. Vadiyi ortadan bölen gökırmak'ın kollarından birisi yer almaktadır. Halkın geçim kaynağı çiftçilik, ormancılık, hayvancılık ve el sanatları, ahşap ürünleri sanayi olarak belirginleşmektedir. İklimi tipik karasal iklimdir. Kış ayları genellikle kar yağışlı ilk bahar ve sonbahar ise keskin soğukları içerisinde barındırmaktadır. Yazları ise sıcak ve çoğunlukla kurak geçmektedir. Arazi yapısı açısından çok verimli topraklara sahip değildir. Ormanlarla çevrili oluşu ekilebilir arazi bakımından Dadayı sınırlamaktadır. Ayrıca İlçe engebeli bir yapıya sahiptir. Sulama imkânları sınırlıdır. Yumurtacı ve Taşçılar isminde iki gölete sahiptir. fakat bu göletler tarımsal sulama alanında yeterli rezerve sahip değildir. Tarım ve sanayi bitkileri alanında büyük boyutlara ulaşmayan bir üretim yapısı vardır. Süt üretimi belli başlı geçim kaynaklarından birisidir. Tarım bitkileri Arpa-buğday-çavdar, yonca, korunga şeklinde ekim alanı bulmaktadır. İkliminin karasal oluşu bu bitkilerin verimini olumsuz yönde etkilemektedir. Baklagiller ise ev tüketimine yönelik olarak üretilmektedir. Elma, armut ve sınırlı sayıda meyveye sahip bir bitki faunasına sahiptir. Keskin soğuklar ve ilk baharda yaşanan don olayı sebze ve meyvecilik üzerinde önemli olumsuzluklara yol açmaktadır. Hayvancılık alanında büyük baş hayvancılık köylerde yaygın olarak yapılmaktadır. Ancak yine Hayvancılıkta her köy evinde birkaç büyükbaş ile sınırlıdır. Et üretimine yönelik besicilik faaliyetleri yaygın değildir. Hayvan ırkı açısından zenginliğe sahip değildir. Küçükbaş hayvan olarak ise kümes hayvanları yine iç tüketime yönelik olarak beslenilir. Bu iki alanda da üretim endüstriyel boyutta değildir. Daha çok aile içi tüketime yönelik yetiştiricilik yapılmatadır. Çevre köylerinde sınırlı sayıda da olsa arıcılık yapılmaktadır. Bitki örtüsünün çeşitliliği ve ormanlık alanların varlığı bölgede yetiştirilen balın kalitesini olumlu yönde etkilemektedir. Esnafın iş hacmi çok büyük olmayıp genellikle dayanıklı tüketim malları ve gıda mamulleri üzerinde ticaret hayatı şekillenmektedir.

Dadayın sosyo ekonomik yapısına bakıldığında ise; halkın büyük çoğunluğu orta sınıf gelir düzeyine girmektedir. Çok fakir ve kimsesiz kişi sayısı oldukça azdır. İlçenin Eğitim ortalaması ise Türkiye sınırının çok üzerinde yer almaktadır. Okuma yazma bilmeyen kişi sayısı yok denecek kadar azdır. İlçede Daday Lisesi, Daday İmam-Hatip Lisesi, Yatılı Bölge İlköğretim Okulu, Atatürk İlköğretim Okulu, Miralay Halitbey İlköğretim Okulu yer almaktadır. Ayrıca yine ilçe sınırları içerisinde ve ilçeye hakim ormanlık alan içerisinde kurulmuş göğüs hastalıkların teşhis ve tedavisi için Türkiye'nin ikinci büyük senatoryumu olan Ballıdağ Göğüs hastalıkları hastanesi yer almaktadır. Halihazırda kullanılmamakta olup, "Projesini Kastamonulu iş insanı Ahmet Erkutoğlu’nun sahibi olduğu AE Mimarlık’ın yaptığı Daday Ballıdağ Yaşlılar Oteli ve Sağlık Merkezi inşaatının yaklaşık 2 yıl içerisinde tamamlanması" düşünülmektedir.^[3]

Daday Etli ekmek isminde mahalli bir yiyecek ile çevre ilçe ve illerde büyük üne sahiptir. ilçeye sırf bu lezzeti tatmaya çok sayıda ziyaretçi gelmektedir.

Dadayın vadi içerisinde düz bir zeminde teşkili ulaşımı kolay hale getirmektedir. Kastamonu, araç, azdavay ile karayolu bulunmaktadır. Daday tarihi anlamda çok eski bir yerleşke değildir. Erken roma dönemine ait bulgulara rastlanılmıştır. Asar kalesi, sorkundaki horoztepesi tümülüsü ve mağaralar şimdiye kadar bulunmuş önemli arkeolojik bulgulardır.

Osmanlı döneminde imparatorluğun üst kademelerindeki memurların sayfiye yeri olarak kullanılmıştır. Ayrıca Kuzey Anadoludaki masif alanlardan biridir.

İlçenin İstanbul Eyüp ilçesinde merkezi olan Daday ilçesi çevre köyleri sosyal yardımlaşma ve dayanışma derneği vardır. Dernek oldukça aktif olup ilçenin sıkıntılarının giderilmesi yönünde aktif rol oynamaktadır.

İnciğez köyünde yer alan ve Daday'la arasında 5 km mesafe bulunan, Balaban Konağı, 1632 yılında inşa edilmiştir. Osmanlı dönemi ahşap işlemeciliğinin mirasını günümüze kapı, tavan ve dolaplarıyla taşımaktadır. Konakta ağırlanan şair ve ozanlar odanın dolapları, kapıları ve duvarlarını edebi çalışmalarıyla süslemiştir.^[4]

25 Kasım 1981'de dönemin vali vekili Muharrem Bey'in açılışını yaptığı konak, dönemin Kastamonu valisi Abdurrahman Paşa'nın girişimleri sonucu inşa edilmeye başlamıştır. Bölgeye özel bir ahşap işçiliğiyle yapılan konak, 3 ay 20 gün sonrasında tamamlanmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Rauf Denktaş konakta misafir edilmiştir.

İnciğez köyünde bulunan Kaya Mezarları Daday'la 6 km mesafededir. Daday Çayı'nın güney tarafında, kayalıklar üzerine oluşturulmuştur.Jeolojik dönemine baktığımızda üçüncü zamanda oluşmuş, kalker ve greler şeklini vermiştir. Bir kaya mezarı olmaktan çok bir kaya konutunu andırıyor. Kalıntı: Üç katlı ve her katta üç oda olmak üzere toplam dokuz mağara odası görülebilmektedir. Odaları arasında hareket etmek mümkündür. Bizans kalıntısı olduğu tezi ortaya atılan mağaralar, bir ihtimale göre baskınlardan kaçmak için insanlar eliyle yapılabileceği, öte yandan da mezar olarak oluşturulduğunu söylenmektedir.

Honsalar bölgesinde bulunan Ali Paşa Cami, 18.yy. Osmanlı mimari anlayışını günümüze taşımaktadır. Bitkisel motiflerle oluşturulan kitabeleri kesme taştan yapılmıştır. Duvarında bulunan levhaya baktığımızda, inşa ediliş tarihi H.796-M.1390 olarak geçmektedir. Levhada kelime-i tevhid ve kuş figürleri dikkat çekmektedir.

Ballıdağ bölgesi; karaçam, sarıçam, kayın, köknar gibi ağaçları içinde barındırıp ekolojik turizmin dünyadaki en önemli temsilcilerindendir. Ek olarak Daday bölgesi Osmanlı zamanlarında at yetiştiriciliğinde önemli noktalardan birisidir. At çiftlikleri ve binicilik dersleri bölgede yapılabilecek faaliyetlerdendir.^[5]