Bîbî Hanım Camii

Bibi Hanım Camii
Harita
Temel bilgiler
KonumSemerkant, Özbekistan
Koordinatlar39°39′38″K 66°58′47″D / 39.66056°K 66.97972°D / 39.66056; 66.97972
İnançİslam
Mimari
Mimari türCami
Mimari biçimTimurlu mimarisi
İnşaat başlangıcı1399
Tamamlanma1404

Bibi Hanım Camii (Farsça: مسجد بی بی خانم; Özbekçe: Bibixonim masjidi; Rusça:  Мечеть Бибиханым), Semerkant'ın en önemli anıtlarından biridir. 15. yüzyılda İslam dünyasındaki en büyük ve görkemli camilerden biriydi. 20. yüzyılın ortalarında sadece görkemli bir harabe ayakta durmaktaydı, ancak caminin büyük bir bölümü Sovyet döneminde restore edildi.

1905-1915 yılları arasında renkli fotoğrafın öncüsü Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorskii tarafından çekilen bir fotoğraf, 1897 depremindeki yıkılışından sonra caminin görünüşünü gösteriyor.

Tarihi

Taş Kuran rahlesi

Timur 1399'da Hindistan Seferi'ne çıkmadan önce[1] yeni başkenti Semerkant'ta devasa bir cami inşa etmeye karar verdi. Timur 1404'teki askeri seferinden döndüğünde cami neredeyse tamamlanmıştı. Bununla birlikte, Timur inşaatın ilerlemesinden memnun değildi ve özellikle ana kubbede hemen çeşitli değişiklikler yapıldı.[2]

İnşaatın başlangıcından itibaren, yapının yapısal bütünlük sorunları kendisini göstermeye başladı. Camiyi kurtarmak için çeşitli rekonstrüksiyonlar ve iyileştirmeler yapıldı. Ancak, sadece birkaç yıl sonra, ilk tuğlalar mihrap üzerindeki büyük kubbeden düşmeye başlamıştı.[3] Timur'un planları, zamanın yapı tekniklerini sınırlarına kadar zorlamıştı ve binanın bütünlüğü, inşaatının aceleci doğası nedeniyle zarar görmeye başladı.[4][5]

16. yüzyılın sonlarında Buhara'nın son Şeybunî Hanedanı Hanı olan II. Abdullah Han (Abdullah Han Özbek) (1533 / 4-1598), Bibi Hanım Camii'ndeki tüm restorasyon çalışmalarını iptal etti.[6] Bundan sonra, cami yavaşça bütünlüğünü kaybetti ve rüzgâr, hava ve depremler tarafından yıkılan bir harabe hâline geldi. Kapıyı oluşturan iç kemer 1897'de bir depremde çöktü.[7][8] Camiden geriye kalanlar, özellikle taş duvar galerilerinin tuğlası ve mermer sütunlar, yüzyıllar boyunca Semerkant sakinleri tarafından yağmalanmıştır.

Kalıntıların güvenliğini sağlamak için ilk temel soruşturma Sovyetler zamanlarında yapıldı. 20. yüzyılın sonlarında Özbek hükûmeti, üç kubbenin ve ana kapının restorasyonuna başladı. 1974 yılında Özbek SSR hükûmeti caminin yeniden inşasına başladı.[9] Kubbelerin ve cephelerin dekorasyonu kapsamlı bir şekilde restore edildi ve desteklendi. Bu restorasyonlar sırasında, caminin ana kutsal eyvanına Kuran'dan Bakara Suresi'ni gösteren bir yazıt eklendi.[10] 2016 yılı itibarıyla cami restorasyonu çalışmaları devam etmektedir.[11]

Mimari

Kitabesine göre, cami 1399-1405 yılında Timur'un emriyle inşa edilmiştir. Birçok Müslüman orta çağ yapısı gibi, özellikle de eyvanlı avlu kompozisyonu açısından tipik özelliklere sahiptir.[12] Cami avlulu cami temel planına uygun olarak inşa edilmiştir. Dış duvarları, 167 metre uzunluğunda ve 109 metre genişliğinde ve kabaca kuzeydoğudan güneybatıya, yani Kıble doğrultusunda uzanan dikdörtgen bir alan kaplamaktadır. Bununla birlikte, kapalı galerilerin boş alanının büyüklüğü sadece 78 x 64 metredir.[13]

Ana bölmenin kubbesi 40 m. yüksekliğindedir.

Caminin kuzeydoğusundan geniş (35 metre yüksekliğinde)[14] geçit kapısından girildiğinde avluya ulaşılır. Avlunun karşısındaki alanda yaklaşık 40 metre yüksekliğindeki kare kaidenin üzerinde anıtsal bir kubbe yükselir. Kubbe caminin en büyük kubbesidir. Bununla birlikte, kubbe avludan görülemez, çünkü tüm bina içeriden anıtsal, derin gömülü bir eyvanı çerçeveleyen görkemli peştak tarafından kaplıdır. Eyvan, kubbeyi destekleyen alt yapıya girmeye izin vermez; giriş sadece yanlardan yapılabilir. Eyvanla bağlantılı daha mütevazı iki kubbe, avlunun uzun kenarlarının merkezine bakmaktadır. Böylece Bibi Hanım Camii "Dört-Eyvan düzeni"nin klasik mimari tipini temsil etmektedir.[15]

Caminin dış köşelerindeki dört minare restore edilmiştir. Girişin kapı kemerini ve ana kubbeli binanın peştakını çevreleyen diğer dört görkemli minare henüz tamamlanmış değildir.

Avlunun ortasında süslü mermer bloklardan hazırlanmış bir taş kaide - büyük Kuran rahlesi[16] bulunmaktadır. Bu dikkat çekici yapı Timur zamanından kalmadır.

Üç kubbeli odası, kapalı galerileri ve açık avlusu ile büyük Bibi Hanım Camii, Cuma namazı için Semerkant şehrinin tüm erkek nüfusunu bir araya getirmeyi amaçlıyordu.[13]

Timur zamanında zamanının ötesinde bir yapı olan Bibi Hanım Camii'nin üç kubbesinin inşasında, önemli bir yenilik uygulandı: iç kubbe salonunun ne biçim ne de yüksekliğe göre kubbenin şekline dışarıdan karşılık geldiği iki katlı bir yapı. İç tavan ve dış kubbe arasında içi boş bir boşluk vardır. Bu kubbe yapısı, caminin ana salonunun mihrap üzerindeki 30 metre yüksekliğindeki iç mekanın oranlarına ve estetiğine bağlı kalmasına izin verdi. Bu arada, ana binanın 40 metre yüksekliğindeki dış kubbesi maksimum etki ve görünürlük için tasarlanmıştı. Bu şema, mütevazı binaların zarif kavun şeklindeki ve boyuna yivli dış kubbeleri olan figürasyon kulesi benzeri yapıların yapılmasına izin veren yanal kubbe yapılarına da uygulanmıştır.[13]

Caminin iç mekanları, yerel brokar nakışlarını taklit eden yaldızlar içerir.[17] BibiHanım Camii Timur döneminin en iddialı mimari projelerinden biriydi[18] ve Orta Asya'nın yanı sıra İran ve Afganistan mimarilerini de etkiledi.[19]

Galeri

  • Dış cephe
    Dış cephe
  • Dış cephe 1
    Dış cephe 1
  • Dış cephe 2
    Dış cephe 2

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Bibi-Khanym mosque". Skiouros.net. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2007. 
  2. ^ Зохидов, Пўлат: Темур даврининг меъморий кахкашони. Тошкент: Шарқ 1966. [Zakhidov, Pulat: Architectural glories of Temur’s era. Tashkent: Sharq 1996.] p. 58
  3. ^ Самарканд. Бухара. Галина Пугаченкова. «Искусство» 1968 г. p. 30
  4. ^ "Samarkand City". Stantours.com. 24 Nisan 2002. 3 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2007. 
  5. ^ "Highlights of CA" (PDF). Steppes Travel. 22 Mart 2006. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2007. 
  6. ^ Зохидов, Пўлат: Темур даврининг меъморий кахкашони. Тошкент: Шарқ 1966. [Zakhidov, Pulat: Architectural glories of Temur’s era. Tashkent: Sharq 1996.] p. 59
  7. ^ Зохидов, Пўлат: Темур даврининг меъморий кахкашони. Тошкент: Шарқ 1966. [Zakhidov, Pulat: Architectural glories of Temur’s era. Tashkent: Sharq 1996.] p. 57
  8. ^ "Bibi Khanym Mosque". TripAdvisor.com. 29 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2007. 
  9. ^ "Bibi Khanym Mosque". iExplore.com. 14 Temmuz 2001. 22 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2007. 
  10. ^ Paskaleva, Elena. "Epigraphic restorations of Timurid architectural heritage" (PDF). iias.asia. International Institute for Asian Studies. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ekim 2018. 
  11. ^ S., Samhita (13 Haziran 2016). "Photo: "restoration work in progress inside the mosque" (from review: "Very enchanting mosque: A must visit")". TripAdvisor. 19 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018. 
  12. ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and National Heritage" (PDF). unesco.org. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  13. ^ a b c Dmitriy Page. "Bibi-Khanym Mosque in Samarkand". 19 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015. 
  14. ^ Carillet, Joel (6 Haziran 2006). "In Pictures: Samarkand, Uzbekistan". Gather.com. 11 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2007. 
  15. ^ Alfred Renz: Geschichte und Stätten des Islam von Spanien bis Indien. Prestel, München 1977. 3-7913-0360-0.
  16. ^ Burnett, Doug (7 Eylül 2000). "Uzbekistan 2000 - Samarkand". BootsnAll.com. 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2007. 
  17. ^ Hrbas, Miloš; Knobloch, Edgar (1965). The Art of Central Asia. Hamlyn. s. 20-22. 
  18. ^ Paskaleva, Elena. "Epigraphic restorations of Timurid architectural heritage" (PDF). iias.asia. International Institute for Asian Studies. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ekim 2018. 
  19. ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and National Heritage" (PDF). unesco.org. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Bîbî Hanım Camii ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Read other articles:

Insiden Li Gang

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Desember 2022. Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Oktober 2022. Inside...

 

Daftar kecamatan dan kelurahan di Kabupaten Solok

Peta Lokasi Kabupaten Solok di Sumatera Barat Berikut adalah daftar kecamatan dan kelurahan/desa di Kabupaten Solok, Sumatera Barat, Indonesia. Kabupaten Solok memiliki 14 kecamatan dan 74 nagari. Luas wilayahnya mencapai 3.738,00 km²[1] dan penduduk 375.801 jiwa (2017) dengan sebaran 101 jiwa/km².[2][3] Daftar kecamatan dan kelurahan di Kabupaten Solok, adalah sebagai berikut: Kode Kemendagri Kecamatan Jumlah Status Daftar 13.02.09 IX Koto Sungai Lasi 9 Nagari Bukik...

 

Batee Iliek, Samalanga, Bireuen

Batee IliekGampongNegara IndonesiaProvinsiAcehKabupatenBireuenKecamatanSamalangaKode Kemendagri11.11.01.2016 Luas3,13 km²Jumlah penduduk790 jiwaKepadatan252 jiwa/km² Serangan ke benteng Batee Iliek pada tahun 1901, karya Jan Hoynck van Papendrecht. Peta Batee Iliek dari Beschrijving van de Atjeh-oorlog karya Egbert Broer Kielstra (1883). Batee Iliek adalah sebuah gampong di Kecamatan Samalanga, Kabupaten Bireuen, Aceh, Indonesia. Gampong ini berada di bantaran Batee Iliek. Selama Peran...

羅生門 (電影)

本條目存在以下問題，請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要补充更多来源。 (2018年3月17日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目，无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者：请搜索一下条目的标题（来源搜索：羅生門 (電影) — 网页、新闻、书籍、学术、图像），以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源（判定指引）。 �...

 

Internationale Maifestspiele Wiesbaden

Theater festival in Wiesbaden, Germany Internationale Maifestspiele WiesbadenAerial view of Hessisches Staatstheater Wiesbaden, the festival's main venueGenreInternational theatre: opera, play, ballet and othersBeginsaround 1 MayEndsaround 31 MayFrequencyannualLocation(s)Hessisches Staatstheater WiesbadenInaugurated1896; 128 years ago (1896)Organised byHessisches Staatstheater WiesbadenWebsiteenglish.staatstheater-wiesbaden.de/international-may-festival/home/ The Internation...

 

The Stylistics (album)

1971 studio album by The StylisticsThe StylisticsStudio album by The StylisticsReleasedNovember 6, 1971Recorded1970–1971StudioSigma Sound Studios(Philadelphia)GenreR&B, soul, Philadelphia soulLength29:24LabelAvcoProducerThom BellThe Stylistics chronology The Stylistics(1971) Round 2(1972) Singles from The Stylistics You're a Big Girl NowReleased: 1971 Stop, Look, Listen (to Your Heart)Released: March 4, 1971 You Are EverythingReleased: May 13, 1971 Betcha by Golly, WowReleased: ...

Prazepam

Benzodiazepine drug Not to be confused with Prazepine. PrazepamClinical dataOther names9-chloro-2-(cyclopropylmethyl)-6-phenyl-2,5-diazabicyclo[5.4.0]undeca-5,8,10,12-tetraen- 3-oneAHFS/Drugs.comMicromedex Detailed Consumer InformationMedlinePlusa601036Routes ofadministrationOralATC codeN05BA11 (WHO) Legal statusLegal status BR: Class B1 (Psychoactive drugs)[1] CA: Schedule IV DE: Prescription only (Anlage III for higher doses) US: Schedule IV Pharmacokin...

 

Radiochimie

Travail de radiochimie en boîte à gants. La radiochimie traite principalement de la chimie des radionucléides et de l'effet des radiations ionisantes sur les atomes et molécules (ex. : l'eau). Elle utilise également la radioactivité pour étudier des réactions chimiques ordinaires. Tous les isotopes instables des éléments subissent une désintégration radioactive et émettent des radiations (ces isotopes sont appelés radioisotopes). La radiation émise peut être de trois type...

 

Mohammad Hussein Fadlallah

Lebanese faqih SayyedMuhammad Hussein Fadl-Allāhالسيد محمد حسين فضل اللهPersonalBorn(1935-11-16)16 November 1935Najaf, Kingdom of IraqDied4 July 2010(2010-07-04) (aged 74)[1]Beirut, LebanonReligionTwelver Shi`a IslamSenior postingBased inBeirut, LebanonPeriod in office1989–2010PostGrand Shia clericWebsitebayynat.org.lb (Arabic, French, English)bayynat.ir (Persian, Urdu) Grand Ayatollah Muhammad Husayn Fadlallah (also Sayyed Muhammad Hussein Fa...

Abies mariesii

Species of conifer This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Abies mariesii – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2019) (Learn how and when to remove this template message) Maries' fir Conservation status Least Concern  (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Kingdom: Plan...

 

Biddy Anderson

South African rugby union footballer and cricketer Biddy AndersonPersonal informationFull nameJames Henry AndersonBorn(1874-04-26)26 April 1874Kimberley, Cape ColonyDied11 March 1926(1926-03-11) (aged 51)Bredasdorp, Cape Province, South AfricaNicknameBiddyBattingRight-handedInternational information National sideSouth AfricaOnly Test18 October 1902 v Australia Career statistics Competition Test First-class Matches 1 14 Runs scored 43 511 Batting average 21.50 23.22 100s/50...

 

Шалфей обыкновенный

Шалфей обыкновенный Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:РастенияКлада:Цветковые растенияКлада:ЭвдикотыКлада:СуперастеридыКлада:АстеридыКлада:ЛамиидыПорядок:ЯсноткоцветныеСемейство:ЯснотковыеРод:ШалфейВид:Шалфей обыкновенный Международное научное наз...

David Duke

Halaman ini berisi artikel tentang tokoh supremasi kulit putih. Untuk pemain sepak bola Skotlandia, lihat David Duke (pesepak bola). David Duke(2002) Grand Wizard of the Knights of the Ku Klux Klan ke-5Masa jabatan1974–1979/1980PendahuluJabatan dibentukPenggantiDon BlackAnggota Dewan Perwakilan Rakyat Louisianadari dapil ke-81Masa jabatan18 Februari 1989 – 13 Januari 1992PendahuluChuck CusimanoPenggantiDavid Vitter Informasi pribadiLahirDavid Ernest Duke1 Juli 1950 (u...

 

USC Trojans men's volleyball

American college volleyball team USC Trojans men's volleyballUniversityUniversity of Southern CaliforniaHead coachJeff Nygaard (1st season)ConferenceMPSFLocationLos Angeles, CaliforniaHome arenaGalen Center (capacity: 10,258)NicknameTrojansColorsCardinal and gold[1]   NCAA Tournament champion1977, 1980, 1988, 1990NCAA Tournament runner-up1979, 1981, 1985, 1986, 1987, 1991, 2009, 2012NCAA Tournament appearance1982, 2011Conference tournament champion1991, 2...

 

Penyakit Stargardt

Penyakit StargardtInformasi umumSpesialisasiOftalmologi  Penampang mata Penyakit Stargardt (bahasa Inggris: Stargardt disease) merupakan penyakit langka yang diturunkan dalam bentuk degradasi makula yang menyebabkan menurunnya kualitas penglihatan yang dapat berujung pada kebutaan.[1][2] Stargardt ditandai dengan deposit kekuningan yang tidak beraturan dalam kutub posterior.[1] Sejarah Penyakit Stargardt ditemukan oleh seorang ahli optalmologis Jerman yaitu Karl S...

哈比卜·布尔吉巴

哈比卜·布尔吉巴الحبيب بورقيبة‎第1任突尼斯总统任期1957年7月25日—1987年11月7日（30年105天）总理巴希·拉德加姆（英语：Bahi Ladgham）（1969年－1970年）赫迪·努伊拉（英语：Hedi Nouira）（1970年－1980年）穆罕默德·姆扎利（英语：Mohammed Mzali）（1980年－1986年）拉希德·斯法尔（英语：Rachid Sfar）（1986年－1987年）宰因·阿比丁·本·阿里（1987年）继任宰因·阿比丁·本·...

 

2016年美國總統選舉

2016年美國總統選舉 ← 2012 2016年11月8日 2020 → 538個選舉人團席位獲勝需270票民意調查投票率55.7%[1][2] ▲ 0.8 %   获提名人 唐納·川普 希拉莉·克林頓 政党 共和黨 民主党 家鄉州 紐約州 紐約州 竞选搭档 迈克·彭斯 蒂姆·凱恩 选举人票 304[3][4][註 1] 227[5] 胜出州/省 30 + 緬-2 20 + DC 民選得票 62,984,828[6] 65,853,514[6]...

 

مريم المقدسة (مسلسل)

مريم المقدسةمریم مقدس (بالفارسية) معلومات عامةالتصنيف مسلسل تلفزيوني الصنف الفني سيرة ذاتيةتاريخ الصدور 2000مدة العرض 114 دقيقةاللغة الأصلية الفارسية، العربيةالبلد  إيرانموقع التصوير إيران موقع الويب cmi.irib.ir… الطاقمالمخرج شهريار بحرانيالبطولة برويز بورحسينيشبنم قلي خا...

哈萨克斯坦总统

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言，清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日（哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統） 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

 

تركيا

  الجمهورية التركية Türkiye Cumhuriyeti  (تركية) تركياعلم تركيا تركياشعار تركيا الشعار الوطنيYurtta sulh, cihanda sulh (السلام في الوطن، السلام في العالم) النشيد: İstiklâl Marşıمسيرة الاستقلال الأرض والسكان إحداثيات 39°N 36°E / 39°N 36°E / 39; 36   [1] أعلى قمة جبل أرارات (5,137 متر) أ�...