Azur Penceresi (Maltaca: it-Tieqa Żerqa) ayrıca bilinen adlarıyla Dwejra Penceresi (Maltaca: it-Tieqa tad-Dwejra) veya Mavi Pencere, Malta'nın Gozo adasında bulunan 28 metre (92 ft) yüksekliğinde kireç taşından oluşmuş doğal kemer.
2000'li yılların başından 2016 yılının sonlarına kadar, kemerin birkaç kısmı doğal erozyon ve düzensiz faaliyetlerle parçalanıp denize düştü. 8 Mart 2017'de meydana gelen şiddetli bir fırtınanın etkisiyle tamamen çöktü.[1][2]
Tarihçe
Azur Penceresi, yaklaşık 500 yıllık bir periyot boyunca bir uçurumun dalga ve yağmur erozyonuna maruz kalması yoluyla gelişti.[3] Kemer, Malta'nın başlıca turistik mekanlarında birisi oldu ve profesyonel fotoğrafçılıkta popüler yerler arasında yer aldı.[3] Mavi Pencere hükûmet tarafından özel koruma alanı ilan edildi ve 1998 yılında Dwejra Koyu'nun geri kalanı ile birlikte UNESCODünya Mirası geçici listesine dahil edildi.[4]
Erozyon
1980'lerden 2000'li yıllara kadar, kemerin üst tabakalarının bazı kısımları çökerek büyük ölçüde genişledi.[5] Boşluğun dış kenarında bulunan geniş bir kayaç parçası Nisan 2012'de çöktü ve pencere boyutunun daha da artmasına neden oldu.[6] 2013'ün Mart ayında kemerin başka bir kısmı denize çöktü. Dört ay sonra jeolojik ve jeoteknik bir rapor hazırlandı. Raporda; her ne kadar kaya düşmelerinin devam edeceği ve insanların kemere yaklaşmaları tehlikeli olabileceği belirtilse de, kemerin "nispeten istikrarlı olduğu ve birkaç yıl daha bu şekilde kalmaya devam edeceği" açıklandı.[7]
Azur Penceresi'nin 1997 yılına ait bir görünümü
Pencere'nin 2005 yılındaki durumu
2012 yılındaki kısmî çökmenin ardından kemerin görünümü
2012'deki kısmî çökmenin ardından sular altında kalan sütunun bir kısmı
Sonraki yıllarda daha fazla kaya düşmesi ve çatlak bildirildi.[8]Erozyonun devam etmesi üzerine, insanların tepeden tırmanmasına engel olmak için uyarı işaretleri konuldu ve balıkçıkların tekneleri ile kemere yaklaşmasına izin verilmedi.[7][9] Fakat, birçok kişi düzenli olarak kemerin üzerinden geçmeye devam etti ve kayalar düşmeye devam ederken bile kemerin üzerinden denize serbest atlama gerçekleştiren insanların videoları YouTube'a yüklendi.[10] Aralık 2016'da, insanların kemere çıkmasını ve geçiş yapmasını yasaklayan acil durum emri ilan edilerek, izinsiz kemere çıkanlara 1500 € para cezası verileceği açıklandı.[11] Ancak bu yasak uygulanamadı ve Mart 2017'de yıkılmasına kadar kemer üzerinde geçişler devam etti.[12][13]
Çökmesi
8 Mart 2017'de yerel saatte 09: 40'ta (08: 40 UTC) şiddetli bir fırtına sonucunda sütun da dahil olmak üzere kemerin tamamı çöktü ve deniz seviyesi üzerinde, pencereden hiçbir kalıntı kalmadı.[1][14] Başbakan Joseph Muscat ve muhalefet lideri Simon Busuttil, Azur Penceresinin çökmesine Twitter'dan tepki gösterdi. Muscat tweet'te "Yıllardır hazırlanan raporlar bu doğa harikasının doğal erozyona kurban olmasının kaçınılmaz olduğuna işaret ediyordu, o acı gün geldi" ifadelerini kullandı.[14] Ayrıca kemerin çökmesi, Malta medyasında internet fenomeni konusu oldu.[15] Çevre ve Kaynaklar Kurumu, çöküşü Malta'nın kültürel mirası için büyük bir kayıp olduğunu açıkladı.[16]
Jeoloji
Azur Penceresi yaklaşık 28 m (92 ft) yüksekliğinde ve yaklaşık 25 m (82 ft) açıklığında doğal bir kemerdi. Dwejra noktası olarak bilinen bir burnun ucunda yer alıyordu. Kemer, üye A ve üye B olarak bilinen iki alt Coralline kireç taşı'ndan oluşmaktadır. Üye A, kemerli sütun ve tabanını oluştururken, üye B, desteksiz kemerin çoğunu da içeren üst katmanı oluşturmuştur.[5]
Mavi Pencere, derz boyunca gelişen ve küçük bir kemerle ulaşılan büyük bir dairesel obruk olan Qawra yakınlarında yer alır. Doğal bir kemer köprüsünün çökmesi sonucu geriye kalan yığından oluşan Fungus Rock adacığı da yakınlarda bulunmaktadır. Bir başka doğal kemer olan, Wied il-Mielaħ Penceresi, Dwejra'nın yaklaşık 3.7 km (2.3 mil) kuzeydoğusunda bulunmaktadır.[5][7]