Ayrılıkçeşme, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Kadıköy ilçesinde bir semttir.
Bir semt olduğundan kesin sınırları çizilememekle birlikte, idari olarak Rasimpaşa mahallesi sınırları içinde kaldığı söylenebilir. Semt, adını IV. Murad tarafından 17. yüzyılda yaptırılan Ayrılık Çeşmesi'nden almaktadır. Bu çeşme, Osmanlı Sultanları'nın Anadolu'ya sefere giderken; Hacı kafilelerinin ve Surre alaylarının İstanbul'dan çıkarken kendilerini uğurlayanlarla vedalaşıp ayrıldığı noktadır.
Osmanlı döneminden bu yana tarihsel dokusunu koruyarak günümüze gelmiş Ayrılıkçeşme Sokağı bu semttedir. Marmaray projesi kapsamında semtin adını taşıyan bir tren istasyonu; Kadıköy-Tavşantepe metrosu kapsamında ise bir metro istasyonu yapılmış; ayrıca Halkalı-Gebze tren demiryolu hattı üzerinde bir tren istasyonu inşa edildi. Tepe Nautilus Alışveriş Merkezi'de bu semtte yer alır.
Ayrılık Çeşmesi'nin yanında Taşköprü Caddesi ile Sarayardı Sokağı kesişimde yer alan namazgah ile çevresindeki mezarlık alan, 1950'li yıllarda gecekonduların işgali ile karşılaşmış ve ilk olarak namazgahın mihrab taşı kaybolmuştur.[1] Gecekonduların tahribatı, ağaçları ve mezar taşları da etkilemiş, on yıl içerisinde bu istikametteki mezarlığın tamamen yok olduğu gözlenmiştir. 1980’lere gelmeden kalan 3-4 mezar taşının da yok olduğunu, artık sadece gecekondular arasında bir iki servi ağacı görülebildiği ifade edilir.[2]
Bölgede 3 Temmuz 2012 tarihinde bir yıkım gerçekleşmiştir. Gecekondularda yaşayan 16 Roman ailenin yıkım ekipleriyle karşı karşıya geldikleri bu olay dönemin gazete ve televizyonlarına da haber olarak yansımıştır.[3]
Taşköprü Caddesi'nin Yeldeğirmeni tarafındaki mezarlıkta da 1970'li yıllarda gecekondular yapılmaktayken müdahale edilmiş, binaları yıktıran Turing kurumu, mezarlık düzenlemesine ek olarak mezarlığa cadde boyunca demir parmaklık koydurtmuştur ve bu şekilde mezarlık günümüze ulaşmıştır.[2]
Ulaşım
|
|---|
| Mahalleler | |
|---|
| Semtler | |
|---|
| Meydanlar | |
|---|
| Sokak ve caddeler | |
|---|
Kaynakça
- ^ Eyice, Semavi. “İstanbul Şam Bağdat Yolu üzerindeki mimari eserler” Tarih Dergisi, 1958.
- ^ a b Eyice, Semavi. Ayrılık Çeşmesi Mezarlığı. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 1991.
- ^ CNN Türk, Kadıköy'de yıkım gerginliği, 03.07.2012
