Ardıç

Ardıç
Juniperus sabina
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Tracheophyta
Sınıf: Pinopsida
Takım: Pinales
Familya: Cupressaceae
Alt familya: Cupressoideae
Cins: Juniperus
L., Sp. Pl. 2: 1038. (1753).
Türler
metne bakınız.

Ardıç, servigiller (Cupressaceae) familyasından Juniperus cinsine ait çam ailesinden iğne yapraklı ağaç ve çalı formundaki taksonların ortak adı.[1][2]

Üremesi için bir başka türe bağlı olabilmektedir. Ardıç tohumları yere dökülür ancak bu tohumlar bir ardıç kuşu tarafından yenmedikçe çimlenme gerçekleşmez. Ardıç kuşunun sindirim sisteminde ardıç ağacının tohumlarının kabukları açılır. Ardıç kuşu dışkısı ile birlikte toprağa karışan tohumlar kolayca çimlenir.[3][4]

2011 yılında dünyada bir ilk olarak Tarım ve Orman Bakanlığınca Ardıç Fidanın üretimini suni şekilde gerçekleştirebilmişlerdir. 2011 ile 2018 yılları arasında 25 milyon fidan suni şekilde üretilmiştir.[5] Ayrıca kuraklığa dayanıklı türlerin desteklenmesi açısından Orman Genel Müdürlüğü tarafından Kazakistan'dan Kırgızistan, Tacikistan, doğu Özbekistan ve Türkmenistan, kuzey ve doğu Afganistan, kuzey Pakistan ve Keşmir'de doğal olarak yetişen Juniperus seravschanica türü yetiştirilmeye başlanmıştır.[6]

Şaman Türkmen'lerde ve Bektaşi - Alevilerde kutsal olarak kabul edilen bir ağaçtır. Dallarına bez baglanarak dilek tutulur veya dalları tekkelerde tütsü olarak kullanılır.

Türkiye'deki en eski ardıç ağacının Konya, Taşkent Alata (Balcılar)'da bulunduğu iddia edilmektedir. Bu iddiaya göre bin veya 2300 yaşında olan bu ağaca yöresel olarak ağıl ağaç denilmektedir.[7]

Ardıç ağacı dağlık alanlarda rahatlıkla üremekte ve yetişmektedir. Bu nedenle dağ yaşamını benimsemiş konar göçer kültürlerde ardıç ağacı önemli bir yere sahiptir. Ayrıca kimi Göçebe halklara ait kültürlerde dinsel törenler genellikle ardıç ağacının dumanı ile yapılmaktadır.

Ardıç tohumları pek çok hastalığın tedavisinde "bitkisel ilaç" olarak yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Ardıç tohumları yemeklere koku ve tat vermek maksadıyla da kullanılırlar - özellikle yağlı et yemeklerinde yemeği "hafifletmek"te de çok yararlıdır.

Galeri

Türleri

Kaynakça

  1. ^ "Yararlı Bilgiler - Haftanın Ağacı: Ardıç". www.ogm.gov.tr. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2023. 
  2. ^ "Juniper | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  3. ^ Tomás Santos, José L. Tellería, Emilio Virgós (1999). "Dispersal of Spanish juniper Juniperus thurifera by birds and mammals in a fragmented landscape". Ecography. 22 (2). ss. 193-204. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2011. 
  4. ^ Thomas Pennant (1818). British zoology, Volume 1. J. Christie. s. 439. 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2011. 
  5. ^ "TÜRKİYE, DÜNYA ORMANCILIĞINDA BİR İLKİ BAŞARARAK SUNİ YOLLARDAN ARDIÇ FİDANI ÜRETTİ". www.tarimorman.gov.tr. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023. 
  6. ^ "Türkiye'de fidan üretimine 'iklim değişikliği' ayarı". Anadolu Ajansı. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023. 
  7. ^ "Zamana meydan okuyan ağaç". konyahaber.com.tr. 5 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2012. .(Türkçe)