Amy Lynn Hartzler (önceki soyadı Lee, d. 13 Aralık 1981 — Riverside, Kaliforniya), Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen. Grammy ödüllü rock grubu Evanescence'ın kurucusu ve vokalistidir. Şarkıcılığının ve şarkı yazarlığının yanı sıra klasik müzik eğitimli bir piyanisttir. Etkilendiği müzisyenler arasında Mozart, Björk, Tori Amos, Danny Elfman[1] gibi sanatçılar vardır.
Biyografi
İlk yılları
Lee, John Lee ve Sara Cargill çiftinin kızıdır. John Lee disk jokeyi, anne Cargill ise televizyoncudur. Robby adında bir erkek kardeşi, Carrie ve Lori adlarında iki kız kardeşi vardır. Aslında üçüncü bir kız kardeşi daha vardır fakat o, sara hastasıdır ve henüz üç yaşındayken (1987 yılında), annesi onu banyo yaptırırken birkaç dakikalığına yalnız bıraktığı sırada kriz geçirip nefessiz kalarak hayatını kaybeder.[2] Amy Lee onun cansız bedenini görmüş ve hayatında unutamayacağı bir yara olarak aklına kazımıştır.
Fallen albümündeki Hello adlı şarkıda annesine söylediği şu cümle; "Has no one told you she's not breathing?-kimse sana söylemedi mi, o nefes almıyor" ve The Open Door albümündeki Like You adlı şarkılar, Amy Lee'nin bu ölen kız kardeşi için yazılmıştır. Lee'nin yazdığı bu şarkılarda direkt olarak bu kız kardeşe atıflarda bulunulmuştur.[3]
AOL Müzik'te yer alan bir röportajında ilk yazdığı şarkılarının Eternity of the Remorse ve A Single Tear gibi iki şarkı olduğunu hatırladığını söylemiştir. İlkini on bir yaşındayken yazdığını hatta o zamanlar klasik müzik bestecisi olmak istediğini söylerken adı geçen ikinci şarkıyı da sekizinci sınıfa giderken yazdığını da eklemiştir.[6]
Evanescence
Kuruluş
Amy Lee, grubu Ben Moody ile birlikte kurdu. İkili bir yaz kampında Lee'nin Meat Loaf adlı grubun I'd Do Anything for Love (but I Won't Do That) adlı parçayı piyanoda çalması üzerine tanıştı.[7] Bunun ardından, hemen bir ay içerisinde Arkansas'taki bazı kitapçılarda, kafelerde akustik performanslar sergilediler.[8] Sonra da, Evanescence EP (1998) ve Sound Asleep EP (1999) adlı iki demo yaparak bunları bazı bölgesel satıcılarda sattılar. 2000 yılında da daha uzun bir demo olan Origin'i yaptılar. Bu demo albümünde yer alan şarkılardan üç tanesi grubun daha sonra çıkacak olan albümleri Fallen 'da da yer aldı. Bu üç şarkı, Moody ve Lee tarafından birlikte yazılmıştı ve bunlar Whisper, Imaginary ve My Immortaldı. Whisper ve Imaginary albümde yer almadan önce bazı değişiklere uğradıysa bile; My Immortal aynen demodaki hali ile Fallen'da yer aldı. Sonraları My Immortal'ın grubun çaldığı farklı bir versiyonu internette yer alsa da, internetten indirmek için grubun Fallen albümünün içinde yer alan bir şifre gerekmekteydi.[9] Bu versiyon, Fallen'ın sonraki kopyalarında (Arjantin ve Brezilya'da) yer aldı.
Ben Moody'nin gruptan ayrılması
22 Ekim 2003 tarihinde gitarist Ben Moody farklılık yaratma düşüncesiyle gruptan ayrıldı. Birkaç ay sonra bir röportajında Amy Lee, "Bir değişiklik yaratamadığınızı fark ettik ve bu olmadan da yeni parçalar kaydedemeyeceğimizi anladık." demiştir ve ayrıca "Sonuçta biz grubuz ve bu olaylar sadece Ben ve benim etrafında dönmüyor." diyerek eklemiştir.[8] Daha sonra eski Cold gitaristi Terry Balsamo, Amy Lee'nin şarkı yazımında partneri oldu.
Dava
1 Aralık 2005 tarihinde eski Evanescence menajeri Dennis Rider, Amy Lee ile aralarında olan kontrata Lee'nin uymayıp, Rider'ın görevine erken son verdiği için 10 milyon dolarlık bir dava açtı. Rider grup ile üç albümlük kontratı olmasına rağmen bir albüm sonra görevine son verildiğini söyledi.
Sonrasında, Amy Lee de karşı dava ile buna görevi kötüye kullanma, cinsel taciz ,görevi özenle yapmama, iş toplantıları sırasında sarhoş olma ve bazı diğer iddiaları gerekçe göstererek karşılık verdi. Ayrıca davada Rider'ın Amy Lee'nin kariyerini ve işini tehlikeye soktuğunu, kendi çıkarları için Lee'nin işini kullandığı iddia edildi. Bundan başka, Rider'ın Amy Lee'nin kartı ile karısından gizli olarak metresine hediyeler aldığı da davadaki iddialar arasında yer aldı.
Davada, Rider'ın avukatı Bert Deixler ise Rider'ın 2002 yılından itibaren grubun menajeri olduğunu, işini profesyonelce yaptığını ve her zaman kendini bu tür şeylerden uzak tutmaya çalıştığını belirtti.[10][11]
The Open Door
Amy Lee Scream Awards töreninde (19 Ekim 2007)
The Open Door'daki tüm parçalar kötü bir ilişki sonrasında Amy Lee'nin geçirdiği depresyon sürecinde, sanatçının kendisi tarafından yazıldı. 6 ay süren bu depresyon boyunca psikiyatristiyle randevularına gitmek dışında evden çıkmayan Lee, "Good Enough" isimli parçayla bu dönemi noktaladı. Aslında bu şarkıyı albüme eklemek gibi bir düşüncesinin olmadığını, şarkı tamamlanınca albümdeki hüzünlü havayı mutlu sonla yok edebileceğini fark ettiğini söyledi.
Lee 2004 yılında Narnia Günlükleri : Aslan,Cadı ve Dolap filminin müzikleri üzerinde çalıştı. Ancak hazırlandıktan sonra, çok karanlık ve epik oldukları gerekçesiyle geri çevrildi. Bununla beraber film yapımcılarından gelen bir açıklamada hiçbir zaman bir Evanescence şarkısının filmin film müzikleri albümünde yer alması planlanmadığı ve Amy Lee'den hiçbir zaman film için şarkı bestelemesinin istenmediği söylendi."[12][13]
Evanescence'ın The Open Door albümünde bazı şarkılarda, bu filmin müziklerinden parçalar olduğu söylendi. Fakat Amy Lee bunun gerçek olmadığını sadece Good Enough adlı parçada biraz bulunduğunu açıkladı.[14][daha iyi kaynak gerekli]
Nişan ve evlilik
9 Ocak 2007'de MuchMusic'in bir kaydı sırasında Lee, önceki gece nişanlandığını söyledi.[15] Ardından da eVThreads.com'da uzun süredir arkadaşı olan terapist Josh Hartzler'dan evlenme teklifi aldığını söyledi. Ayrıca başka bir röportajında da Bring Me To Life ve Good Enough adlı şarkıları yazarken ondan ilham aldığını belirtti.[10] İkili 6 Mayıs 2007'de dünyaevine girdi ve Bahama adalarında balayı geçirdi.[16] Evliliğinin ardından, yine eVthreads.com'a artık resmi olarak Bayan Hartzler olduğunu ifade etti.[17]
Lee 18 Ocak 2014'te, sosyal medya aracılığıyla, hamile olduğunu duyurdu.[18] Çiftin ilk çocuğu Jack Lion Hartzler 24 Temmuz 2014'te dünyaya geldi.[19]
Tarzı
Lee'nin tarzı Viktoryan tarzı kıyafetleri ile ve gothic makyajı ile hemen göze çarpar. Aynı zamanda giydiği kıyafetlerden bazılarını da kendisi tasarlamıştır.[20] Bunlara örnek olarak Going Under parçasının klibinde giydiği kıyafet, 2004 Grammy ödüllerinde giydiği kıyafet ve The Open Door albüm kapağındaki kıyafeti örnek olarak verilebilir. Tasarladığı kıyafetleri tasarladıktan sonra daha uygun bir hale getirmesi için Japon moda tasarımcısı H.Naoto ile çalıştı.[21] Konserlerinde genel olarak korse, uzun etekler ve uzun botlar giymektedir. Ayrıca sol kaşının yanında da bir piercing'i vardır. Bu da Fallen albüm kapağında göze çarpar.
Genellikle dekoltenin dikkat çekmek için yapıldığına inandığından dekolteli kıyafetler giymekten kaçınmıştır. Fakat Everybody's Fool parçasının klibinde dekolteli kıyafetler giymiştir. Ama, klipte işlenen konu ve şarkının sözleri birleşince, insanların dekolteyi ilgi çekmek için yaptığını ve şarkıda da Amy Lee'nin bu tür insanlara olan tepkisi açıkça görülmektedir.[22] Hayranları da Amy Lee'yi bu konuda desteklemektedir.
2006 yılında Blender adlı magazin dergisi, yaptığı listede Amy Lee'yi rock dünyasının en seksi kadınları arasında göstermiştir. Listede Lee'nin yanı sıra Liz Phair, Courtney Love, Joan Jett gibi rock dünyasının ünlü isimleri de yer almıştır.[23]
Amy Lee Sao Paulo konserinde (8 Kasım 2009)
Solo albüm
Ekim 2008'de Spin.com'a verdiği bir röportajda solo albüm için şarkılar yazdığını söyledi. Folk ve Kelt müziğinin etkilerinin olduğunu, genel olarak yazdıklarının onu gerçekten eski köklerine götürdüğünü söyledi. Lee bununla ilgili başka bilgi ve bir çıkış tarihi vermedi. Bu yeni yönün arkasındaki nedenle ilgili olaraksa Lee: "Maharetli bir toydan fazlası olduğumu göstermem gerek... Bu Evanescence ile sınıflandırabileceğim bir şey değil." diye konuştu.[24]
The Gauntlet ile 23 Ekim 2008'de yaptığı röportaj sırasında ise solo kariyerine başlayıp başlamayacağını bilmediğini, "Gelecekte neler olacak bilmiyorum." diyerek belirtti. Amy Lee ayrıca Terry Balsamo ve Tim McCord'un hala grupla olduğunu, ancak turnelerin çok monoton geçtiğini söyledi. Lee şu anda şarkı yazdığını tekrarladı ve sadece bunun kendilerini hangi amaca götüreceğini bilmediğini belirtti.[25]
Diğer projeleri
2000 yılında Amy Lee, Evanescence'ta daha önce klavye çalmış olan David Hodges'un Breathe adlı şarkısını ve daha önce albümlerinde yer almamış olan Fall Into You adlı şarkıları seslendirdi.[26] Ayrıca, Big Dismal adlı grubun 2003'te çıkan ilk albümleri Believe'den Missing You adlı şarkıya geri vokal yaptı. Bundan başka, Lee The Daming Well adlı grubun iki şarkısına geri vokal yapsa da, grubun albümü çıkmadan önce Amy Lee'nin seslendirdiği kısımlar çıkarıldı.[27]
Metal Hammer'ın 2003 yılındaki ödüllerinde Amy Lee yılın kadını dalında adaylardan biriydi fakat 2. olarak ödülü kazanamadı.
2004 yılında erkek arkadaşı Shaun Morgan ile düet yaptı. Shaun Morgan ve grubu Seether'ın 2004'te çıkan albümü Disclaimer'da ikilinin beraber söylediği Broken adlı şarkı yer aldı. Şarkının klibinde de Amy Lee grupla beraber yer aldı. Bu şarkının bir başka özelliği de The Punisher adlı filmin film müzikleri arasında yer almasıydı.
2006'da bir Amerikalı yardım kuruluşu olan Out of the Shadows'un başına geçti. Bu uluslararası bir kuruluştu ve amacı da insanları epilepsi hastalığı hakkında eğitmekti. Amy Lee'nin görevi kabul etmesinin bir nedeni de erkek kardeşi Robby'ye bu hastalığın teşhisi konmuş olmasıydı.[28]
Şarkıcı, Johnny Cash'in Gods Gonna Cut You Down adlı şarkısının klibinde de yer aldı. Klip Manhattan'da Trinity kilisesinde çekildi. Klip sırasında Tim Burton'a ait olan siyah kadife bir ceket giydi.[29]
Korn'un MTV'de yer alan Unplugged adlı programda yer alan akustik performansında Freak On A Leash şarkısında Lee de yer aldı. Bu şarkı aynı zamanda Şubat 2007 tarihinde çıkan Korn albümünün ilk teklisidir.
2007 yılının sonlarına doğru VH1 adlı kanaldaki Behind the Music adlı programda yer aldı. Program, o hafta rock grupları ile ilgili bir bilgisayar oyunu olan Rock Band'i tanıtıyordu.[30]
Amy Lee 2007 Kerrang! Awards'ta yılın en seksi kadını seçildi.
Ulusal Müzik Yayıncıları Derneği'nin 2008 Şarkıyazarı ödülüne, kişisel başarılarından dolayı Amy Lee'nin layık görüldüğü açıklandı. Şarkıcı 8 Haziran 2008'deki törende ödülünü aldı.[31]
Amy Lee 2008 yılında Nightmare Revisited adlı soundtrack albümü için Sally's Song adlı şarkıyı seslendirdi.[32][33] Amy Lee daha önce bir filmin müziklerini yapmayı çok istediğini söylemişti. Üstelik The Nightmare Before Christmas onun en sevdiği filmdi. Şarkının kaydında Evanescence'ın turnesinde grupla birlikte çalan Will Hunt da Amy Lee'ye baterisiyle eşlik etti. Amy Lee Sally's Song'u 13 Ekim'de The Tonight Show With Jay Leno'da, 17 Ekim'de de filmin Hollywood'daki prömiyerinde canlı olarak seslendirdi.[34]
Şarkıcı, 23 Şubat 2009'da Legends&Lyrics için Nashville'deydi ve Bring Me To Life'ı akustik olarak seslendirdi. Bu projenin paylaşılan videosunda Lee'nin performansının bir kısmı ve röportajı yer alıyor.
Amy Lee Coral Gables konserinde (Miami, 23 Ekim 2007)
.jpg)
