Aladağ

Başlığın diğer anlamları için Aladağ (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Aladağ
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAdana
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamHasan Ali KURT[1]
 • Belediye başkanıKemal Özdemir (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1340 km²
Rakım910 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam15.897
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu322
İl plaka kodu01

Aladağ, Adana ilinin bir ilçesidir.

Doğusunda Kozan ilçesi, güneyinde İmamoğlu ve Karaisalı ilçeleri, batısında Pozantı ilçesi ve kuzeyinde Niğde ile Kayseri illeri vardır. Yüzölçümü 1.347 km² olup[4] nüfusu 2022 nüfus sayımına göre 15.897'dir.

İlçenin merkezi Aladağ kasabasıdır. Eskiden Karsantı adıyla Karaisalı ilçesine bağlı bir bucak olan ilçe, 1987 yılında ilçe olmuştur.[5] İlçenin kuzey kesiminde Toros Dağları'nın Aladağlar adıyla anılan bölümü bulunmaktadır. İlçe de adını bu dağlardan almaktadır. İlçe coğrafî açıdan dağlık bir bölgede olduğundan tarımda verimlilik düşüktür. İlçe, 6360 sayılı kanunla Büyükşehir ilçe belediyesi statüsüne dönüştürülmüş olup, 31 mahallesi bulunmaktadır.[4]

Turizm açısından en ünlü yerleri; Akören Kilisesi, Meydan Kalesi, Küp Şelalesi, Başkanın Çardağı, Ağacakise Anıt Ağaç, Simit Çağlayanı, Eğner, Kapuzbaşı Çağlayanı, Mazılık Ören Kalesi, Posyağbasan Kalesi, Sandıklı su ve Acı sudur.

Köken bilimi

Aladağ'ın eski adı Karaköy olup 1973 yılında Karsantı olarak değiştirilmiştir. Burası 1987'de ilçe merkezi olunca bugünkü adı verilmiştir. Bu isim de Toros Dağları'nın Aladağlar adıyla anılan bölümünden gelmektedir.[6] Antik çağlarda Anadolu'da konuşulan Luvi dilinden geldiği düşünülen[5] Karsantı adı, Osmanlı Devleti kayıtlarında Karsandı olarak geçmektedir. Ayrıca Karaköy adından da bahsedilmektedir.[7]

Tarihçe

Eski bir yerleşim yeri olduğu bilinen Aladağ, Hitit, Roma ve Bizans egemenliklerinin ardından Selçuklu Hanedanı zamanında da yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. 1360'lı yıllarda şehir Ramazanoğulları Beyliği'ne, Yavuz Sultan Selim zamanında da Osmanlı Devleti'ne ilhak olmuştur.[8] 1973'te şehirde belediye örgütü kurulmuştur. 1987'de aynı adlı ilçenin merkezi olmuştur.[6]

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1990[9] 23.207 4.990 18.217
2000[10] 23.579 6.674 16.905
2007[11] 17.506 3.938 13.568
2008[12] 18.249 4.556 13.693
2009[13] 17.494 4.269 13.225
2010[14] 17.169 4.139 13.030
2011[15] 17.074 4.129 12.945
2012[16] 16.951 4.224 12.727
2013[17] 17.221 17.221 veri yok
2014[18] 17.113 17.113 veri yok
2015[19] 16.823 16.823 veri yok
2016[19] 16.333 16.333 veri yok
2017[19] 15.896 15.896 veri yok
2018[19] 16.653 16.653 veri yok
2019[19] 16.121 16.121 veri yok
2020[19] 15.998 15.998 veri yok
2021[19] 15.855 15.855 veri yok
2022[19] 15.897 15.897 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Mahalleler

Aladağ'ın 31 mahallesinin 4'ü merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 4.080 kişi (%25,7) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 39,5 km uzaklıktaki Topallıdır. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan yer 1.664 kişi ile Büyüksofulu mahallesidir. Aladağ'ın nüfusu 2017 yılında %2,68 azalmıştır.[20]

Aladağ ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

Sıra Mahalle Km* Rakım Nüfus
2016[21] 2017[20] 2018 2019
1 Akpınar Mah. 4,4 486 449
2 Başpınar Mah. 4,1 713 693
3 Mansurlu Mah. 3,5 1.519 1.497
4 Sinanpaşa Mah. 0,0 1.489 1.441
ALADAĞ (Merkez) 862 4.207 4.080
5 Akören Mah. 17,9 427 996 958
6 Boztahta Mah. 32,8 296 255 262
7 Büyüksofulu Mah. 27,3 1.046 1.697 1.664
8 Ceritler Mah. 12,7 882 1.031 974
9 Dailer Mah. 24,1 246 118 108
10 Darılık Mah. 13,2 823 144 139
11 Dölekli Mah. 22,8 800 602 584
12 Ebrişim Mah. 14,7 966 127 125
13 Eğner Mah. 22,2 271 133 124
14 Gerdibi Mah. 38,0 925 1.208 1.166
15 Gireğiyeniköy Mah. 6,5 976 293 293
16 Gökçeköy Mah. 34,0 560 299 296
17 Kabasakal Mah. 6,9 684 226 214
18 Karahan Mah. 30,0 749 215 212
19 Kıcak Mah. 23,9 996 867 864
20 Kışlak Mah. 35,0 870 268 234
21 Kızıldam Mah. 21,1 1.164 540 557
22 Kökez Mah. 15,2 829 1.036 1.037
23 Köprücük Mah. 34,7 1.015 363 340
24 Küp Mah. 38,0 813 81 73
25 Madenli Mah. 18,7 921 107 98
26 Mazılık Mah. 10,8 825 95 91
27 Posyağbasan Mah. 21,4 847 405 396
28 Topallı Mah. 39,5 170 258 248
29 Uzunkuyu Mah. 14,2 711 215 209
30 Yetimli Mah. 13,6 853 456 462
31 Yüksekören Mah. 30,8 575 91 88
ALADAĞ (Kırsal) 12.126 11.816
ALADAĞ   16.333 15.896
  • Km, Sinanpaşa Mahallesi'nde bulunan kaymakamlığa olan uzaklıktır.

Kaynakça

  1. ^ "Kaymakam Hasan Ali KURT". www.aladag.gov.tr. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  2. ^ "İl ve ilçe yüz ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 12 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2012. 
  4. ^ a b "Coğrafya ve İdari Yapı". Aladağ Belediyesi. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2009. 
  5. ^ a b Bilge Umar (1993). "Türkiye'deki tarihsel adlar". İnkılâp Kitabevi. ss. s. 396. 
  6. ^ a b Ahmet Kenarlı (2004). "Şehrim! Adını kim koydu?". Tablet Basım Yayın. ss. s. 61. 
  7. ^ "Dahiliye Mektubi Kalemi". 1894. ss. dosya no: 191, gömlek no: 3. 
  8. ^ "İlçe Tarihi". Aladağ Belediyesi. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2009. 
  9. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  17. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  18. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  19. ^ a b c d e f g h
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Aladağ Nüfusu - Adana". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Adana Aladağ Nüfusu". nufusune.com. 
  20. ^ a b TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
  21. ^ TÜİK 31 Ocak 2017 verileri

Dış bağlantılar