Abdümenâf bin Kusay

Abdümenâf bin Kusay (Arapça: عبد مناف بن قصي; ‘Abdu Manāf ibn Quṣayy) İslâm Peygamberi Muhammed'in dedesi Abdûlmuttâlib'in dedesi, Haşimoğulları'na adını veren meşhur Haşim bin Abdimenaf ile Benî Abd-i Şemsoğulları'na adını veren ağabeyi Abdişems bin Abdimenaf'ın babalarıdır.

Ayrıca bakınız: İslâm Peygamberi Muhammed'in nesli ve Kureyş nesli

Hayatı

ʿAbdu Menâf yaşamı boyunca daima babası Kusayy tarafından şereflendirilmişti. Bununla beraber, Kusayy en büyük oğlu olan ʿAbd ed-Dar'ı ölümünden az evvel tüm yetki ve sorumluluklarla donatarak mal ve mülklerini kendisine devretti.[1]

Kusayy'ın ölümünden sonra ʿAbdu Manâf ve ağabeyi ʿAbd ed-Dar birdenbire bir miras kavgasına başladılar. Bu kavga İslâm Peygamberi Muhammed'in zamanına kadar devam etti ve Mekke ahalisini olumsuz yönde etkiledi. ʿAbd ed-Dar kendi kuzenleri Makhzum, Sahm, Cumah, amcaları Adi ve aileleri tarafından desteklendi. ʿAbdu Manâf miras paylaşımına itiraz etti ve yeğeni Esad, amcaları Zühreh ibn Kilab, ve onların babalarının amcası Taym ibn Murrah ile El-Haris ibn Fihr'in desteğini elde etti.[2]

Tarihçe

Tarihte bu iki gruba sonradan Haşim bin Abdimenaf'ın taraftarları "Hilf al-Mutayyabun" (Misket İttifakı) ve Abd-ûd Dâr'ın taraftarları ise "Hilf al-Ahlaf" (Müttefik İttifakı) olarak adlandırılmışlardır. Sonunda her iki tarafta büyük bir savaşa girişmekten kaçındıkları için "Hilf al-Ahlaf" (Müttefik İttifakı Grubu) sadaka, hacılar için yiyecek ve içecek gibi imtiyazların denetimini, "Hilf al-Mutayyabun" (Misket İttifakı Grubu) ise Kâbe'nin anahtarlarını ve Meclis binasının işletimini üstlenmek şeklinde aralarında bir paylaşıma razı oldular.[3] Böylece Abd-i Menâf Oğulları hacılara yiyecek, içecek tedarik etme ve vergi toplama ayrıcalıklarını ele geçirmiş oldu. Abd-ûd Dâr Oğulları da Kâbe'nin anahtarlarını ve Meclis binasının denetimini ellerine geçirmiş oldular. Neticede Hâşim'in kardeşleri onun hacıların ihtiyaçlarının karşılanmasından mesul olmasını kararlaştırdılar.[4] Daha sonra kabilelerde onların neslinden gelenler bu eski ittifakı sürdürme cihetine gittiler.[2]

Ailesi

Aralarında "Vakide bint Amr", "Benî Kays Aylan" kabilesinden "ʿÂtike bint Mürre ibn Hilâl ibn Fâlij ibn Zakvân", "Benî Havâzin" kabilesinden "Hilâl", ile "Ta'if" kabilesinden "Reyteh" gibi hânımların da bulunduğu kuvvetli kabilelerin kızları ile evlendi.

"Reyteh" sadece çocukken ölen Abd’ûl Amr'ı doğurdu. Vakide'nin "Nevfel ibn Abd-i Menâf" adında bir oğlu oldu. "Benî Havâzin" kabilesinin tek kadın mirasçısı olan "Âtike" ise ona tam beş oğlan altı da kız doğurdu. Oğlanlar, yapışık ikizler olarak doğan Abdişems bin Abdimenaf ve Amr (daha ziyade Haşim bin Abdimenaf olarak tanınan) ile "Muttalib", "Hala" ve "Barra" idi. Hâşim'den daha küçük olan "Muttalib", onun ölümünden sonra ailenin reisi olmuştu. Kızlar ise "Tumadir/Tamadur", "Kilaba", "Hayya", "Raytah/Rita", "Ümmü Akhtham", ve "Ümmü Sufyan" idi.[5]

Mezarı

Günümüzdeki Cennet'ül-Mûallâ Mezarlığı. Günümüzdeki Cennet'ül-Mûallâ Mezarlığı.
Günümüzdeki Cennet'ül-Mûallâ Mezarlığı.
1925 yılından evvelki Osmanlılar Devrindeki hali, Mekke.

ʿAbdu Menâf'ın mezarı Mekke'deki "Cennet-ül Mûallâ" mezarlığındadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Lings, Martin (1983). Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources. George Allen & Unwin. s. 6-7. ISBN 0946621330. 
  2. ^ a b Armstrong, Karen (2001). Muhammad: A Biography of the Prophet. Phoenix. s. 66. ISBN 0946621330. 
  3. ^ Ibn Kathir 1.186. Hilf, ya da tahalluf kelimesi, halefa'dan köken alır, ki karşıklıklı yardım ve müdaafa için ittifak mânâsına gelir.
  4. ^ Lings, Martin (1983). Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources. George Allen & Unwin. s. 7. ISBN 0946621330. 
  5. ^ Maqsood, Ruqaiyyah Waris. "The Prophet's Family Line No. 4 – Amr (Hashim), the Founder of the Hashimites". Ruqaiyyah Waris Maqsood Dawah. 30 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2011. 

Dış bağlantılar