İzogami, aynı morfolojiye sahip (şekil ve boyut bakımından ayırt edilemeyen) gametleri içeren bir eşeyli üreme şeklidir ve çoğu tek hücreliökaryotta bulunur.[1] Her iki gamet de birbirine benzediğinden, genellikle erkek veya dişi olarak sınıflandırılamazlar.[2] Bunun yerine, izogami geçiren organizmaların farklı çiftleşme türlerine sahip olduğu söylenir ve en yaygın olarak "+" ve "-" türler olarak belirtilir.[3]
Etimoloji
İzogaminin kelime anlamı "eşit evlilik" olup, her iki gametin de bir zigota eşit kaynak katkısında bulunmasını ifade eder.[4] İzogami terimi ilk olarak 1887 yılında kullanılmıştır.[5]
İzogamik türlerin özellikleri
İzogamik türler genellikle iki çiftleşme türüne sahiptir. Bazı izogamik türler ikiden fazla çiftleşme türüne sahiptir, ancak bu sayı genellikle ondan azdır. Bazı çok nadir durumlarda bir tür binlerce çiftleşme türüne sahip olabilir. Her durumda döllenme, iki farklı çiftleşme türünün gametlerinin birleşerek bir zigot oluşturmasıyla gerçekleşir.[6]
İzogaminin anizogami için atasal bir durum olduğu[1][7] ve izogaminin eşeyli üremenin evrimindeki ilk aşama olduğu genel olarak kabul edilmektedir. İzogamik üreme, çeşitli bitki ve hayvan soylarında bağımsız olarak evrimleşerek erkek ve dişi gametlere sahip anizogamik türlere ve ardından dişi gametin erkekten çok daha büyük olduğu ve hareket etme kabiliyetinin olmadığı oogamik türlere dönüşmüştür. Bu model, eşeyli üreme için gerekli olan iki gametin bir araya gelme mekanizmaları üzerindeki fiziksel kısıtlamalar tarafından yönlendirilmiş olabilir.[8]
İzogami, tek hücreli ökaryot türlerinde normdur, ancak izogaminin çok hücreli türlerde evrimsel olarak istikrarlı olması mümkündür.[1]
^abcdeLehtonen, Jussi; Kokko, Hanna; Parker, Geoff A. (19 Ekim 2016). "What do isogamous organisms teach us about sex and the two sexes?". Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 371 (1706). doi:10.1098/rstb.2015.0532. ISSN0962-8436. PMC5031617 $2. PMID27619696.
^Kumar R, Meena M, Swapnil P (2019). "Anisogamy". Vonk J, Shackelford T (Ed.). Anisogamy. Encyclopedia of Animal Cognition and Behavior. Cham: Springer International Publishing. ss. 1-5. doi:10.1007/978-3-319-47829-6_340-1. ISBN978-3-319-47829-6. Anisogamy can be defined as a mode of sexual reproduction in which fusing gametes, formed by participating parents, are dissimilar in size.
^Sharma, O. P. (1 Ocak 1986). Textbook of Algae (İngilizce). Tata McGraw-Hill Education. s. 130. ISBN978-0-07-451928-8. 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.
^Heitman, Joseph; Howlett, Barbara J.; Crous, Pedro W.; Stukenbrock, Eva H.; James, Timothy Yong; Gow, Neil A. R. (10 Temmuz 2020). The Fungal Kingdom (İngilizce). John Wiley & Sons. s. 149. ISBN978-1-55581-958-3. 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.
Sa Geng; Peter De Hoff; James G. Umen (8 Temmuz 2014). "Evolution of Sexes from an Ancestral Mating-Type Specification Parthway". PLOS Biology. 12 (7). ss. e1001904. doi:10.1371/journal.pbio.1001904. PMC4086717 $2. PMID25003332.