Republikang Bayan ng Polonya

Republikang Bayan ng Polonya
Polska Rzeczpospolita Ludowa (Polako)
1947–1989
Salawikain: Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!
"Mga proletaryo ng lahat ng bansa, magkaisa!"
Awitin: Mazurek Dąbrowskiego
"Masurka ni Dąbrowski"
Location of Republikang Bayan ng Polonya
KatayuanKasapi ng Pakto ng Varsovia at Comecon
Kabisera
at pinakamalaking lungsod
Varsovia
52°13′N 21°02′E / 52.217°N 21.033°E / 52.217; 21.033
Wikang opisyalPolako
KatawaganPolako
Polones
Pamahalaan1947–1956:
Unitaryong Marxista–Leninistang unipartidistang sosyalistang republika sa ilalim ng Stalinistang diktadura
1956–1989:
Unitaryong Marxista–Leninistang unipartidistang sosyalistang republika
1981–1983:
Huntang militar
First Secretary and Leader 
• 1947–1956 (first)
Bolesław Bierut
• 1989–1990 (last)
Mieczysław Rakowski
Head of Council 
• 1947–1952 (first)
Bolesław Bierut
• 1985–1989 (last)
Wojciech Jaruzelski
Prime Minister 
• 1944–1947 (first)
E. Osóbka-Morawski
• 1989 (last)
Tadeusz Mazowiecki
LehislaturaSejm
PanahonDigmaang Malamig
19 February 1947
22 July 1952
21 October 1956
13 December 1981
4 June 1989
31 December 1989
Lawak
• Kabuuan
312,685 km2 (120,728 mi kuw)
Populasyon
• Pagtataya sa 1989
37,970,155
TKP (1989)0.910
napakataas · ika-33
SalapiZłoty (PLZ)
Sona ng orasUTC+1 (CET)
• Tag-init (DST)
UTC+2 (CEST)
Kodigong pantelepono+48
Pinalitan
Pumalit
Provisional Government of National Unity
Poland

Ang Republikang Bayan ng Polonya ay estadong sosyalista na umiral sa Gitnang Europa mula 1947 hanggang 1989. Hinangganan nito ang Dagat Baltiko sa hilaga, Unyong Sobyetiko sa silangan, Tsekoslobakya sa timog, at Silangang Alemanya sa kanluran. Sumaklaw ito ng lawak na 312,685 km2 at tinahanan ng halos 38 milyong mamamayan. Naging estadong satelite ito ng USSR bilang kasapi ng mas malaking Silangang Bloke. Ang kabisera at pinakamalaking lungsod nito ay Varsovia.

Sa pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, itinulak ng Hukbong Pula ang mga tropa ng Alemanyang Nazi mula sa okupadong Polonya. Noong Pebrero 1945, inatasan ng Kumperensiya sa Yalta ang pagbuo ng pansamantalang pamahalaan sa Polonya mula sa isang kompromisong koalisyon hanggang maganap ang mga posgerang halalan. Binalewala ni Iosif Stalin ang Polakong gobyerno sa pagpapatapon sa Londres at bumuo ang administrasyong papet. Sa kasunod na Kumperensiya sa Potsdam noong Hulyo hanggang Agosto, pinagtibay ng tatlong pangunahing Alyados ang malawakang lipat pakanluran ng mga hangganan ng Polonya, kung saan pinasyahan ang bagong teritoryo nito sa pagitan ng mga Linya ng Oder–Neisse at Curzon. Kinonsolida ng nangunang Nagkakaisang Partido Manggagawa ng Polonya o PZPR ang kapangyarihan nito sa bansa sa ilalim ni Bolesław Bierut. Ipinahayag ang Konstitusyong Hulyo noong 1952, at idineklara ang Polonya na republikang bayan.

Kasunod ng pagkamatay ni Stalin noong 1953, sinimulan ni Nikita Khrushchev ang De-Stalinisasyon at lumitaw sa kapangyarihan ang mas liberal na paksyong komunista na pinamunuan ni Władysław Gomułka. Gayunpaman, patuloy na dumanas ang Polonya ng kahirapan sa ekonomiya at politika. Nagdulot ito sa malawakang pagprotesta noong Marso 1968 at Disyembre 1970 nang tumaas ang presyo ng mga bilihin. Nagpasimuno ang pamahalaan ang bagong ekonomikong programa na nakita ang malaking pag-utang mula sa Kanluran. Panandaliang tumaas ang mga pamantayan ng pamumuhay sa bansa, ngunit muling bumaba sa Krisis sa Langis ng 1973. Napilitan ang gobyerno ni Edward Gierek na muling magtaas ng mga presyo, at humantong ito sa mga protesta noong Hunyo 1976.

Pinalakas ng paghalal kay Karol Wojtyła bilang si Santo Papa Juan Pablo II ang pagkontra sa nakitang awtoritaryo at di-epektibong sistema ng sosyalismo. Noong Agosto 1980, nagkaroon ng bagong serye ng mga welga na nagresulta sa pagtatatag ng makasarinlang unyong manggagawa na Solidaridad na pinamunuan ni Lech Wałęsa. Lumago ang oposisyon, na naging dahilan sa pagdeklara ni Wojciech Jaruzelski ng batas militar noong Disyembre 1981. Winakasan ito pagkatapos ng dalawang taon, sa kabila ng pagreporma ni Mikhail Gorbachev, tumitinding pamumuwersa ng Kanluran, at ang patuloy na humihinang ekonomiya ng bansa. Humantong ito sa Akwerdo sa Mesang Bilog ng 1989, kung saan ginanap ang unang malayang halalan sa Polonya pagkatapos ng apat na dekada. Bumitiw si Jaruzelski sa pagkapangulo at sinundan ni Wałęsa, na nagmarka sa katapusan ng rehimeng komunista sa bansa.

Patuloy na kontrobersyal ang legasiya ng republikang bayan sa modernong Polonya. Nagkaroon ng ilang tagumpay na nakamit tulad ng pinabuting kalagayan sa kabuhayan, mabilisang industriyalisasyon, at urbanisasyon. Binigyang karapatan ang mga tao sa aborsyon, libreng edukasyon, at pangkalahatang pangangalagang pangkalusugan; halos dumoble ang populasyon sa pagitan ng 1947 at 1989. Nagpatupad din ng mga patakaran na nagresolba sa kawalan ng tirahan at ginarantiya ang trabaho. Sa kabila nito, kinakarakterisa ang rehimen bilang mapang-api at diktatoryal. Pinamahalaan ang bansa na unipartidistang estado sa ilalim ng Marxista–Leninistang PZPR. Hindi naging malaya at patas ang mga halalan, at paulit-ulit na tinahimik ang mga disidenteng grupo. Ang Ministeryo ng Pampublikong Seguridad, na sa kalauna'y Serbisyong Panseguridad, ay ang nagsilbing punong ahensyang intelihensya na kumilos bilang sikretong pulis. Kaakibat dito ang organisasyong Milisyang Mamamayan, ang opisyal na pulisya ng bansa, na nagsagawa ng marahas na pagsupil at malawakang pag-aaresto sa mga nagproprotesta. Tinatayang mahigit 22,000 ang namatay o nawala noong panahong ito.

Sanggunian

Read other articles:

A Chef in Love loveSutradaraNana DzhordzhadzeProduserTemur BabluaniAlexander RodnyanskyThomas BauermeisterMarc RuscartDitulis olehIrakli KvirikadzeAndré GraillPemeranPierre RichardMicheline PresleNino KirtadzeJean-Yves GautierPenata musikGoran BregovicSinematograferGiorgi BeridzePenyuntingGuili GrigorianiVessela MartschewskiDistributorCTV InternationalSony Pictures ClassicsTanggal rilis 23 April 1997 (1997-04-23) (A.S.)Durasi100 menitNegaraGeorgiaBahasaPrancis, GeorgiaAnggaran17,0...

 

APEC beralih ke halaman ini. Untuk pertemuan APEC terkini, lihat APEC Papua Nugini 2018. Untuk kegunaan lain, lihat APEC (disambiguasi). Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC)Kerja Sama Ekonomi Asia-PasifikNegara anggota APEC ditampilkan dalam warna hijau.Kantor pusat SingapuraTipePertemuan ekonomiKeanggotaan21 anggota  Australia Brunei Kanada Chili Tiongkok Republik Tiongkok[1] Hong Kong Indonesia Jepang Korea Selatan Mala...

 

العلاقات الأردنية البرازيلية الأردن البرازيل   الأردن   البرازيل تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الأردنية البرازيلية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين الأردن والبرازيل.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: وجه ال...

Pour les participations de la France au Concours, voir France au Concours Eurovision de la chanson. Destination Eurovision Logo de l'émission, lors de son utilisation en 2018 et 2019. Genre Divertissement Périodicité Annuel Réalisation Franck Broqua Présentation GarouSandy Heribert (green room) Musique Mickaël Collas Pays France Langue Français Production Lieu de tournage Saint-Denis Format d’image 1080i (HDTV) Format audio Stéréo Production France TélévisionsITV Studios France ...

 

جيرارد فيليب   معلومات شخصية اسم الولادة (بالفرنسية: Gérard Philip)‏  الميلاد 4 ديسمبر 1922 [1][2][3][4][5][6][7]  كان  الوفاة 25 نوفمبر 1959 (36 سنة) [1][2][3][4][5][6][7]  باريس[1]  سبب الوفاة سرطان الكبد  مواطنة فرنسا  ع�...

 

1977 historical drama film directed by Ridley Scott For the Iron Maiden song, see Powerslave. The DuellistsTheatrical release posterDirected byRidley ScottScreenplay byGerald Vaughan-HughesBased onThe Duelby Joseph ConradProduced byDavid PuttnamStarring Harvey Keitel Keith Carradine Albert Finney Edward Fox Cristina Raines Robert Stephens Tom Conti Stacy Keach CinematographyFrank TidyEdited byMichael Bradsell (sup.)Pamela PowerMusic byHoward BlakeProductioncompaniesEnigma ProductionsScott Fre...

See also: History of the Jews in the Ottoman Empire and Antisemitism in Turkey Turkish Jews Türk Yahudileri / Türk Musevileri יהודים טורקים‎ Djudios Turkos / Cudios TurkosTotal populationest. 330,000–450,000Regions with significant populations Israel280,000[1] Turkey14,500 (2022)[2][3][4][5] United States16,000[citation needed] Canada8,000[citation needed]LanguagesHebrew (in Israel), Turkish, Ju...

 

New York City Subway station in Manhattan For other uses, see 145th Street. Not to be confused with 145th Street (IRT Broadway–Seventh Avenue Line) or 145th Street (IRT Lenox Avenue Line). New York City Subway station in Manhattan, New York 145 Street ​​​ New York City Subway station (rapid transit)A northbound R179 C train stopped on the upper levelStation statisticsAddressWest 145th Street & St. Nicholas AvenueNew York, NYBoroughManhattanLocaleHarlem, Hamil...

 

The HonourablePaul KeatingKeating (kiri) dan Presiden AS Bill Clinton (Kanan) tahun 1993. Perdana Menteri Australia ke-24Elections: 1993, 1996Masa jabatan20 Desember 1991 – 11 Maret 1996WakilBrian Howe (1991-1995)Kim Beazley (1995-1996)PendahuluBob HawkePenggantiJohn HowardDeputi Perdana Menteri AustraliaMasa jabatan4 April 1990 – 3 Juni 1991Perdana MenteriBob HawkePendahuluLionel BowenPenggantiBrian HoweMenteri Keuangan Australia ke-30Masa jabatan11 Maret 1983 ...

Sir George Martin Sir George Martin C. B. E. (3 Januari 1926 – 9 Maret 2016) sering disebut sebagai Beatle kelima, gelar yang diperolehnya karena menjadi produser dari hampir semua rekaman the Beatles. Untuk mengakui jasa-jasanya untuk industri musik dan budaya populer, ia dianugerahi gelar Commander of the British Empire. Ia juga adalah ayah dari produser Giles Martin. lbsThe BeatlesJohn Lennon · Paul McCartney · George Harrison · Ringo StarrS...

 

Gambar negatif Kain Kafan dari Torino pada 1898 yang diambil oleh Secondo Pia. Gambarnya berasal dari Musée de l'Élysée, Lausanne. Bagian dari seri Gereja Katolik tentangDevosi kepada YesusKristus Pantokrator Devosi Lima Luka Suci Hati Kudus Yesus Wajah Kudus Yesus Kerahiman Ilahi Adorasi Ekaristi Nama Yesus Yang Tersuci Waktu Suci Tindakan Reparasi kepada Yesus Jalan Salib Darah Kristus Kanak-kanak Yesus dari Praha Doa Anima Christi Luka di Bahu Yesus Persembahan harian pagi Doa konsekras...

 

Голубянки Самец голубянки икар Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ПервичноротыеБез ранга:ЛиняющиеБез ранга:PanarthropodaТип:ЧленистоногиеПодтип:ТрахейнодышащиеНадкласс:ШестиногиеКласс...

1981 statue by David Wynne The MessengerYear1981 (1981)SubjectstatueLocationSutton, Greater LondonCoordinates51°21′34″N 0°11′26″W / 51.35944°N 0.19056°W / 51.35944; -0.19056 The Messenger is a statue by the English sculptor David Wynne, OBE of a horse and rider. It was installed in the town centre of Sutton in Greater London, England in 1981. Appearance The statue features a horse and nude young male rider, created in bronze with very dark patination. ...

 

Mosque in Cairo, Egypt Al-Fath Mosqueمسجد الفتحReligionAffiliationSunni IslamLocationLocationCairo, EgyptGeographic coordinates30°03′35″N 31°14′46″E / 30.059846°N 31.246056°E / 30.059846; 31.246056ArchitectureTypemosque Al-Fath Mosque (Arabic: مسجد الفتح) is a mosque in the city of Cairo. Located in the Ramses Square, it is among the largest mosques and equips the tallest minaret in the city and the 3rd tallest in the world. During the pos...

 

Since 1991, head of state of the RSFSR and Russia President of the Russian FederationПрезидент Российской ФедерацииPresidential emblemPresidential standardIncumbentVladimir Putinsince 7 May 2012Presidential Administration of RussiaStyleMr President(informal)Comrade Supreme Commander(military)His Excellency[1](diplomatic)TypePresidentStatusHead of state Commander-in-chiefMember ofState CouncilSecurity CouncilSupreme Eurasian Economic CouncilResidenceMos...

For related races, see 2020 United States presidential election. 2020 United States presidential election in Maine ← 2016 November 3, 2020 2024 → Turnout78%   Nominee Joe Biden Donald Trump Party Democratic Republican Home state Delaware Florida Running mate Kamala Harris Mike Pence Electoral vote 3 1 First round 435,072 360,737 Percentage 53.09% 44.02% County Results Municipality Results Congressional District Results Biden   40–50% ...

 

Central Bavarian dialect of Austria Amstetten dialectNative toAustriaRegionAmstetten, Lower AustriaLanguage familyIndo-European GermanicWest GermanicIrminonicHigh GermanUpper GermanBavarianCentral BavarianMostviertel dialectAmstetten dialectLanguage codesISO 639-3–GlottologNone The Amstetten dialect is a Central Bavarian dialect spoken in the Austrian town of Amstetten. It is a variant of the Mostviertel dialect. Phonology Vowels Monophthongs of the Amstetten dialect on a vowel chart, ...

 

Chariot drawn by four horses For other uses, see Quadriga (disambiguation). The Horses of Saint Mark in Venice A quadriga is a car or chariot drawn by four horses abreast and favoured for chariot racing in classical antiquity and the Roman Empire. The word derives from the Latin quadrigae, a contraction of quadriiugae, from quadri-: four, and iugum: yoke. In Latin the word quadrigae is almost always used in the plural[1] and usually refers to the team of four horses rather than the ch...

For the racehorse, see Ribchester (horse). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Ribchester – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2022) (Learn how and when to remove this message) Human settlement in EnglandRibchesterA 2009 aerial view of Ribchester, looking southRibchesterShown ...

 

Botola 12009-2010 Généralités Sport Football Organisateur(s) Fédération royale marocaine de football Édition 94e Date du 28 août 2009au 18 mai 2010 Nations Maroc Participants 16 équipes Épreuves 240 matches Site web officiel Site officiel Palmarès Vainqueur Wydad AC (17) Deuxième Raja CA Troisième Difaâ d'El Jadida Navigation Édition précédente Édition suivante modifier La saison 2009-2010 de la Botola est la 94e édition du Championnat du Maroc de football. Elle voit la vic...