Zajednica srpskih opština

Zajednica srpskih opština
Заједница српских општина
Samoupravna zajednica općina
(predloženo)
  Zajednica srpskih opština
  Zajednica srpskih opština
Država Kosovo
Općina10
SjedišteSeverna Mitrovica
Površina
 • Ukupno1708 km²
Stanovništvo
 (2015.)
 • Ukupno123.979
 • Gustina73/km²
Vremenska zonaUTC+1 (CET)
 • Ljeti (DST)UTC+2 (CEST)

Zajednica srpskih opština[1] (ćir. Заједница српских општина, ZSO; albanski: Asociacioni i Komunave Serbe, AKS) je predložena samoupravna zajednica etničkih srpskih općina na Kosovu. Prema aktualnom prijedlogu, zajednica bi se trebala sastojati od deset općina, ali još uvijek nije utemeljena zbog nesuglasica oko granica samoupravnih ovlasti zajednice.

Ideja o osnivanju zajednice oćina posljedica je Briselskog sporazuma iz 2013. godine, koji su zajednički usuglasile i ispregovarale vlade Srbije i Kosova. U skladu s kosovskim zakonima i Europskoj povelji o lokalnoj samoupravi, općine koje su članice zajednice imale bi pravo ostvarivati svoja prava kolektivnim djelovanjem kroz zajednicu. Prema planu, zajednica općina imala bi ovlasti nad ekonomskim razvojem, obrazovanjem, zdravstvom te urbanim i ruralnim razvojem. Sjedište zajednice trebala bi biti Severna Mitrovica.

Iako je izvorni plan bio da se zajednica formira unutar zakonodavnog okvira države Kosovo do 2015. godine, osnivanje zajednice odgođeno je zbog nesuglasica oko ovlasti koje bi zajednica imala. Tokom 2023. godine, čelnici dvaju država nastavili su dijalog oko uspostave zajednice te su u listopadu te godine izrazili svoju želju da ispune dogovorene ciljeve sporazuma; tada je Europskoj uniji predstavljen i nacrt statuta Zajednice.[2]

Općine

Prema uvjetima sporazuma, Zajednica opština uključivala bi sljedećih deset općina: Severna Mitrovica, Zubin Potok, Leposavić, Zvečan, Štrpce, Klokot, Gračanica, Novo Brdo, Ranilug i Parteš. Ukupna površina svih općina iznosi 1,708 km², što je 15.66% ukupne površine Kosova, a prema podacima s popisa 2011. godine, Zajednica je imala ukupno 123,979 stanovnika, što je 7.13% ukupne populacije. Općine u sklopu Zajednice su:

Grb Općina[3] Okrug Površina[4] Lokacija Naselja[5] Populacija
(2011.)[6][7]
Gračanica
Graçanica / Грачаница 		Prishtina 122.41 km2 (47.26 sq mi) 17 10,675
Klokot
Kllokoti / Клокот 		Gjilani 23.39 km2 (9.03 sq mi) 4 2,556
Leposavić
Leposaviqi / Лепосавић 		Mitrovica 539.05 km2 (208.13 sq mi) 75 13,773[a]
Novo Brdo
Novobërda / Ново Брдо 		Prishtina 203.98 km2 (78.76 sq mi) 26 6,729
Parteš
Parteshi / Партеш 		Gjilani 28.67 km2 (11.07 sq mi) 3 1,787
Ranilug
Ranillugu / Ранилуг 		Gjilani 77.62 km2 (29.97 sq mi) 13 3,866
Severna Mitrovica
Mitrovica Veriore / Северна Митровица 		Mitrovica 6.83 km2 (2.64 sq mi) 1 12,326[a]
Štrpce
Shtërpca / Штрпце 		Ferizaji 247.70 km2 (95.64 sq mi) 16 6,949
Zubin Potok
Zubin Potoku / Зубин Поток 		Mitrovica 334.38 km2 (129.10 sq mi) 61 6,616[a]
Zvečan
Zveçani / Звечан 		Mitrovica 123.01 km2 (47.49 sq mi) 35 7,481[a]

Demografija

Prema procjenama, Zajednica bi obuhvatila između 70,000 i 125,000 stanovnika. Prema kombiniranim podacima s popisa stanovništva na Kosovu iz 2011. godine te procjenama broja stanovnika iz 2014. (v. bilješku), na području Zajednice živi 123,979 ljudi. Točne brojke nisu precizne. Što se tiče etničkog sastava, u sedam od deset općina u Zajednici Srbi čine značajnu većinu stanovnika, dok u tri općine Albanci imaju nešto veći udio u ukupnoj populaciji. U općinama žive i Bošnjaci, Romi, Gorani i druge manjine. Međutim, zbog bojkota popisa stanovništva od strane dijela srpskog stanovništva te nepotpunih podataka, podatke o etničkom sastavu treba uzeti s rezervom. Prema dostupnim podacima i procjenama, etnička struktura općina izgleda ovako:

Općina Srbi Albanci Ostali Ukupno Izvor
Pop. % Pop. % Pop. %
Gračanica 7,209 67.7 2,474 23.2 973 9.1 10,656 Popis iz 2011.
Klokot 1,362 43.2 1,775 56.3 17 0.5 3,154 Popis iz 2011.[12]
Leposavić 18,000 96.3 300 1.6 400 2.1 18,700 Procjena (OSCE)[13]
Novo Brdo 3,112 46.4 3,524 52.4 83 1.2 6,729 Popis iz 2011.
Parteš 1,785 99.9 0 0 2 0.1 1,787 Popis iz 2011.[14]
Ranilug 3,692 95.5 164 4.2 10 0.3 3,886 Popis iz 2011.
Severna Mitrovica 22,530 76.6 4,900 16.6 2,000 6.8 29,430 Procjena (OSCE)[15]
Štrpce 3,148 46.5 3,575 52.8 44 0.7 6,767 Popis iz 2011.[16]
Zubin Potok 13,900 93.3 1,000 6.7 N/A N/A 14,900 Procjena (OSCE)[17]
Zvečan 16,000 96.1 350 2.1 300 1.8 16,650 Procjena (OSCE)[18]
Zajednica srpskih opština 91,161 80.9 17,649 15.7 3,829 3.4 112,639

Povezano

Napomene

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Zbog činjenice da je većina sjevernih općina bojkotirala popis stanovništva na Kosovu 2011. godine, točna populacija općina Leposavić, Severna Mitrovica, Zubin Potok i Zvečan nije poznata. Podaci u tablici su procjene temeljene na izvještaju OSCE-a iz 2014. godine.[8][9][10][11]

Reference

  1. ↑ „Community of Serb Municipalities in Kosovo to be formed | InSerbia News”. Inserbia.info. Pristupljeno 2015-10-30. 
  2. ↑ „Srpska lista odlučila da uđe u vladu Kosova Ramuša Haradinaja” (sr-SP). Blic.rs. Beta. 9 September 2017. Pristupljeno 9 September 2017. 
  3. ↑ „Komunat e Kosovës”. kk.rks-gov.net. 
  4. ↑ „Raport Fotografik i Matjes së Territorit të Republikës së Kosovës”. kryeministri-ks.net. Arhivirano iz originala na datum 2018-12-09. Pristupljeno 2024-03-03. 
  5. ↑ „Vendbanimet e Komunave të Kosovës”. ask.rks-gov.net. Arhivirano iz originala na datum 2020-01-09. Pristupljeno 2024-03-03. 
  6. ↑ „Kosovo Population Census (2011)”. ask.rks-gov.net. Arhivirano iz originala na datum 2017-05-16. Pristupljeno 2024-03-03. 
  7. ↑ „Albanian Minority Municipalities in Kosovo”. ecmikosovo.org. Arhivirano iz originala na datum 2018-12-09. Pristupljeno 2024-03-03. 
  8. ↑ „OSCE Leposavic estimates”. OSCE. 2018. 
  9. ↑ „OSCE Mitrovica North estimate”. OSCE. 2018. 
  10. ↑ „OSCE Zubin Potok estimate”. OSCE. 2018. 
  11. ↑ „OSCE Zvecan estimates”. OSCE. 2018. 
  12. ↑ „Minority Communities in the 2011 Kosovo Census Results : Analysis and Recommendations”. Ecmikosovo.org. Arhivirano iz originala na datum 2014-01-03. Pristupljeno 2015-10-30. 
  13. ↑ „OSCE Leposavic estimates”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30. 
  14. ↑ „OSCE – Partes (2011 Census)”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30. 
  15. ↑ „OSCE Mitrovica North estimate”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30. 
  16. ↑ „Municipal Profile” (PDF). Osce.org. September 2015. Pristupljeno 2015-10-30. 
  17. ↑ „OSCE Zubin Potok estimate”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30. 
  18. ↑ „OSCE Zvecan estimates”. OSCE. Pristupljeno 2015-10-30.