Taleža

Taleža

Osnovni podaci
Država  Bosna i Hercegovina
Entitet Republika Srpska
Opština/Općina Trebinje
Stanovništvo
Stanovništvo ((1991)) 63
Geografija
Koordinate 42°42′39″N 18°13′57″E / 42.7108°N 18.2325°E / 42.7108; 18.2325
Taleža na mapi Bosne i Hercegovine
Taleža
Taleža
Taleža (Bosne i Hercegovine)
Ostali podaci
Pozivni broj 059


Koordinate: 42° 42′ 39" SGŠ, 18° 13′ 57" IGD

Taleža je naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Trebinje koja pripada entitetu Republika Srpska. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 63 stanovnika.[1]

Geografija

Selo se nalazi u Hercegovini. U istočnom dijelu Šume trebinjske, južno od manastira Duži i 9 km zapadno od Trebinja u blizini trase nekadašnje željezničke pruge Čapljina – Dubrovnik – Trebinje.

Istorija

Selo Taleža pripadalo je srednjovjekovnoj župi Popovo. Najstariji spomen Popova nalazi se u Ljetopisu popa Dukljanina, iz sredine ili druge polovine XII st. Popovska župa je bila konstitutivni dio Huma, sve do početka XIII st. kada je došlo do njegovog raspada.

Popovo, sa Primorjem i Žabom, ostaje u neposrednom posjedu kneza Andrije i njegovih potomaka (Bogdana, Tvrtka, Bogdana, Tvrtka, Nikole). Andrijići gube Primorje, koje dospijeva u posjed Dubrovnika, ali kao baruni bosanskog kraljevstva i dalje zadržavaju žapsku i popovsku župu sve do propasti bosanske države. Nikolići Andrijići su bili trajni feudalni gospodari Popova kroz čitava tri stoljeća. Vlast Nikolića nije stalno imala jednak status. Nekada su bili neposredni vazali bosanskog kralja, ali češće vazali Sankovića i Kosača.

Od trećeg decenija XIV st. do konačne propasti Sankovića (1404. godine), vlast Nikolića u Popovu se gotovo i ne osjeća. Humski mogoriš se isplaćuje Đedićima, Sankovićima i bosanskom kralju. Popovski župani toga doba (Čihorići-Drugovići) bili su vazali Sankovića.

U XV st. Nikolići nakon dugotrajnog otpora, postaju vazali Kosača, ali njihova stvarna vlast i pravo na humski mogoriš i dalje traje. Stećci Popova se mogu okvirno datirati u drugu polovinu XIV i XV st. U prvoj polovici XV st. Dubrovčani u Taleži spominju ljude trebinjske vlastele Preljubovića.

U srednjovjekovnom groblju u Taležu ostalo je sačuvano više od 80 stećaka. U groblju se nalazi i Crkva sv. Neđeljke (sv. Nedelje). Nekropola sa stećcima i pravoslavna crkva proglašene su nacionalnim spomenikom. Nema podataka o vremenu podizanja crkve. Pripada tipu kamenih crkava jednostavne osnove i skromnih dimenzija (8x6 metara), pokrivenih kamenim pločama. [2] Crkva je rekonstruirana 2003. godine i danas je u dobrom građevinskom stanju.

Stanovništvo

Nacionalnost 1991.
Srbi 61
Muslimani 0
Hrvati 1
Jugosloveni 0
ostali 1
Ukupno 63

Privreda

Literatura

  • Ljiljana Ševo, Banja Luka: Glas srpski, Grad Banja Luka, 2002 -Pravoslavne crkve i manastiri u Bosni i Hercegovini do 1878. godine,

Reference

  1. ↑ Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.. Sarajevo: Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine. 
  2. ↑ „Nacionalni spomenik”. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-24. Pristupljeno 2016-04-24. 

Vanjske veze

Portal Bosna i Hercegovina