Resnik (Rakovica)

Za ostale upotrebe, v. Resnik (razvrstavanje).
Resnik
Naselje Avala grad u Resniku
Naselje Avala grad u Resniku
Grad Beograd
Opština Rakovica
Stanovništvo 1312
Resnik na mapi Beograda
Resnik
Resnik
Resnik (Beograda)


Koordinate: 44° 42′ 36" SGŠ, 20° 27′ 25" IGD

Resnik je naselje u beogradskoj opštini Rakovica, koje se većim delom nalazi na brdu (tzv. Resnik Brdo) koje je deo Avalskog planinskog masiva.

Ime

Ime je dobio po istoimenoj biljci resnik (lat: eupatorium cannabinum, u narodu poznata kao konopljuša, konopljika, rashodnik i sl.) koju naš narod koristi zbog njenih lekovitih svojstava[1]. Iz tog razloga, Resnika ima puno na južnoslovenskim prostorima, a neki od njih se nalaze u Zagrebu, Sarajevu, Splitu, itd. U Srbiji postoji još nekoliko naseljenih mesta pod imenom Resnik i to:

Istorija

Resnik je nekada bilo selo udaljeno od Beograda, koje je vremenom preraslo u beogradsko naselje. Postoji priča da su na mestu današnjeg Pariguza u Prvom srpskom ustanku Srbi napravili zasedu Turcima, sasuvši im prilično sačme u stražnjice, pa otuda i takvo ime za ovaj predeo.[2] U Prvom svetskom ratu, kada su Austrijanci napali Srbiju u julu 1914. godine, polazna stanica iz Beograda za unutrašnjost tada je postao Resnik, jer su preko reke Save neprijatelji vatrom zasipali vozove koji su polazili sa glavne beogradske stanice.[3] U Drugom svetskom ratu je Resnik oslobođen nekoliko dana pre Beograda, 13. oktobra 1944. godine. Spomenik palim borcima narodno-oslobodilačkog rata i žrtvama fašističkog terora nalazi se u ulici 13. oktobra u starom centru Resnika, ispred zgrade mesne zajednice. 1970-ih godina Resnik je bio poznat po diskotekama Bis (vlasnici Stanko i Seka Brkić)i Cvetni breg (vlasnik Tale-Tasić, danas glavna lokacija Reto Centra Srbije- lečenje bolesti zavisnosti ),koje su u to vreme bile veoma popularne u Beogradu i šire.

Geografija

Resnik je danas ujedno najjužnija urbana tačka Beograda. Danas obuhvata sledeća naselja: Sunčani breg, Jelezovac, Straževica, stari Resnik i novo urbano naselje Avala grad izgrađeno početkom 1990-ih. U starom Resniku se nalazi Romsko naselje. Naselja koja okružuju Resnik su Petlovo brdo, Kijevo, Kneževac, Rakovica, Miljakovac, Jajinci, Pinosava i Rušanj.

Resnik je poznat i po jezeru neuobičajenog imena Pariguz. Priča se da je pre jezera tu bilo blato koje je lečilo šuljeve. Zbog mnogobrojnih poplava na mestu blata krajem 1980-ih je napravljeno veštačko jezero da bi se zaustavile poplave. Danas je resničko jezero Pariguz pre svega oaza za ribolovce, ali je delimično nemarom zagadjeno , samo jezero uskoro dobija novi izgled i postaje nova turistička destinacija grada Beograda. Kroz Resnik prolazi i Topčiderska reka, koja je prilično zagađena. Najviša geografska tačka u Resniku je tzv. brdašce koje se nalazi u Podavalskoj ulici, u blizini stanice Resnik brdo, na otprilike 200 m nadmorske visine.

Na široj teritoriji Resnika postoji samo jedna osnovna škola, Kosta Abrašević, poznata po tome što joj je septembra 2003. godine vetar srušio skoro čitav krov.[4] .Početkom 2000-ih izgrađeno je obdanište u naselju Avala grad, pored Doma zdravlja. U blizini Resnika se nalazi manastir Rakovica podignut u 14. veku u stilu moravske škole.

U Resniku postoji veliki broj samostalnih trgovinskih i zanatskih radnji, kojih je najveća koncentracija u tržnom centru, na brdu i na okretnici autobusa. Najpoznatije kompanije su ZARE ELEKTRONIK DOO, MAK TRADE DOO, ELEKTROFLEŠ DOO, MIŠKOMERC DOO, LEKON DOO, ST GEORGE DOO, ČAUŠ KOMERC DOO, GASOP DOO, BEOROL DOO. U naselju postoje tri mesne zajednice: MZ Resnik i MZ Železnička stanica koje se nalaze u starom centru i MZ Avala Grad koja se nalazi u novom centru Resnika. Čitavo naselje Resnik administrativno pripada opštini Rakovica, ali poslednjih godina postoji inicijativa da se osnuje opština Avalski venac, koja bi obuhvatala podavalska naselja Ripanj, Beli potok, Pinosava, Zuce, Vrčin i eventualno Resnik. Međutim, građani Resnika su veoma zadovoljni svojim statusom gradskog naselja, tako da ova inicijativa ne nailazi na dobar odziv kod njih.[5]

Saobraćaj

Resnik se nalazi blizu saobraćajnice Kružni put, a kroz njega prolazi BG Voz, železnička pruga Beograd-Niš, pruga Beograd-Požarevac, i pruga Beograd-Bar. Nedavno je asfaltnim putem Resnik povezan sa obližnjom Pinosavom, kao i sa selom Rušanj, tj sa ibarskom magistralom, tako da iz Resnika do auto-puta Niš-Zagreb, avalskog puta prema Kragujevcu, i ibarske magistrale stiže se za 5 minuta vožnje. Takođe, obilaznica oko Beograda prolazi kroz Resnik, a do Terazija ima 15 km, tj 25 minuta vožnje. Iz Resnika polaze autobusi gradskog saobraćaja 47 (Resnik - Slavija), 94 (Resnik - Blok 45), 503 (Resnik - Trošarina), 504 (Resnik - Vidikovac) i 506 (Resnik - Patin Majdan) i 507 (Kneževac – Rušanj). Postoje i planovi o izgradnji saobraćajnice između Resnika i Banjice, kako bi se skratio put, kao i o produžetku gradske linije 37 do Resnika.[6] Postoji i predlog za izgradnju biciklističke staze Rakovica-Resnik-Avala,potencijalno i od Ade ciganlije koja bi išla obalom Topčiderke i prolazila pored jezera (za koji je uradjen plan detaljne regulacije i uskoro se očekuje izgradnja neophodne infrastrukture za buduću turističku destinaciju Beograda)

Stanovništvo

Jedan deo starosedelačkog stanovništva Resnika, naročito onog koje živi u krugu od Podavalske Ulice, Palih boraca, 13. oktobra, Slavka Miljkovića, prema predanju, Kralj Milan je naselio krajem 19. veka iz novoosvojenih južnih krajeva, oduzetih od Bugarske u srpko-bugarskom ratu 1885[nedostaje referenca]. Priča se da su prvi doseljenici Resnika bili Ćalići ili današnji Petrovići, tačnije Petar Petrović Ćala sa svoja dva sina Ivanom i Jovanom.

Kuću su sagradili na mestu današnjeg doma zdravlja. Današnji "resničani" su prepoznatljivi po prezimenima, kao što su: Mitrović, Šargić, Nedeljković, Lazarević, Paunović, Nikolić, Radojičić, Tacić, Đorđević, Vićentijević, Ranković, Petrović, Marinković, Marjanović, Jeremić, Živojinović, Matić, Gajić, Janković, Stojanović, Ignjatović, Milenković, Tanasijević, Đurđević, Milovanović, Milić, Radovanović, Milojević, Vasiljević, Martić, Bobičić, Jovanović i Šolajić...

1970-ih godina počinje da se gradi prvo urbano naselje, koje je sagrađeno do kraja 1975. godine. Tada se u Resnik doseljava oko 10.000 ljudi, iz svih krajeva tadašnje Jugoslavije. Među njima su uglavnom Srbi, Makedonci, Romi a jedan blok zgrada bio je naseljen Albancima, kojih danas ima znatno manje, a mnogi su zaboravili svoje poreklo i primili srpska imena. Stanovnici su uglavnom radili u Rakovici koja je tada imala razvijenu motornu industriju. Mnogi od stanova su deljeni ljudima koji su radili u DMB-u i IMR-u. Danas ove blokove zgrada Resničani nazivaju Stare zgrade. Početkom 1990-ih izgrađeno je urbano naselje Avala grad u koje se doselio novi talas gradskog stanovništva. Između “dođoša” (odnosno vrcana) i “džudža” (odnosno Bugaraša), kako su jedni druge pogrdno zvali, je u početku postojalo mnoštvo kulturoloških razlika, koje se vremenom sve manje osećaju, ubrzanom urbanizacijom svih krajeva grada.

U prvoj polovini 1990-ih u Resnik stižu mnoge izbeglice sa ratom zahvaćenih područja, uglavnom iz Bosne i Hrvatske. Doseljenici iz Dalmacije su u Resnik, kao i u mnoge druge krajeve grada, doneli običaj igranja balote ili boćanja. Poslednji talas doseljenika krajem 1990-ih čini izbeglo i prisilno raseljeno stanovništvo iz kosovsko-metohijskih krajeva. U Resniku živi nekoliko hiljada izbeglih i raseljenih lica. Mnoge porodice još uvek žive u radničkim barakama, u kojima po nekoliko stotina osoba koristi jedan mokri čvor. Jedva 10% odraslih osoba koje žive u kolektivnim centrima ima stalno zaposlenje.[7] Izbeglički kampovi ne ispunjavaju ni osnovne uslove za život, a neki od njih nisu ni priznati od strane države.[8]

Broj stanovnika

Resnik je, prema popisu iz 1921. godine, imao 1.475 stanovnika. 1971. godine, tada već predgrađe Resnik imalo je 7.553. žitelja. Deceniju kasnije, 1981. godine Resnik je kao mesna zajednica imao skoro dvostruko više stanovnika, odnosno 14.122. 2002. godine taj broj se popeo na 16.304. Treba imati u vidu da u ovaj broj ne ulaze mnoge izbeglice, Romi, pečalbari i drugi koji žive bez uredno prijavljenog boravka u Resniku. U ovaj broj ne ulaze ni stanovnici okolnih naselja koje Resnik danas obuhvata, tako da je relan broj stanovnika znatno viši.

Sport i kultura

U donjem Resniku se nalazi stadion FK Resnik-a, koji postoji još od 1930-ih godina. Starija grupa navijača, koja je sada manje aktivna se naziva košmari. Ulični fudbal se igra na više lokacija, među kojima su zemljani teren kod starih zgrada, i „zica“ i „terenče“ (odnosno parking) pored brdašceta. U Avala gradu, na terenu iza obdaništa se redovno održavaju igre boćanja, a povremeno (jednom u nekoliko meseci) se održavaju i turniri kojima prisustvuje i preko 100 ljudi.

U starom centru Resnika nalazi se kulturno-umetničko društvo Mladost, koje je u medjuvremenu preimenovano u Mladost - Avala. Društvo izvodi tradicionalne pesme i igre sa ovih prostora. Nekada je tu postojao i bioskop, koji već dugi niz godina nije u funkciji.

Istaknute ličnosti

  • Isidora Pušica, psiholog, psihoterapeut, astropshoterapeut, astrolog, astronom
  • Stefan Šaponjski, poznato lice UMS škole za talente
  • Milica Milojević, karatistkinja, stilita
  • Pavle Knežević, uspešni modni dizajner i arhitekta poznat po svojoj knjizi Moja istina, moja borba,napisana u 3 toma

Reference

  1. ↑ „Kako su delovi Beograda dobili ime?“ na sajtu http://mojugao.com Arhivirano 2011-03-25 na Wayback Machine-u (sh)
  2. ↑ Umesto otrova plivali rakovi | Aktuelno | Novosti.rs[mrtav link]
  3. ↑ Sveta Milutinović, Iz "Beogradskih opštinskih novina", 1934.
  4. ↑ Kurir, Oluja odnela krov škole (2. septembar 2003.)
  5. ↑ (Serbian)Politika: p. 27, 20. 10. 2007.  i (Serbian)Večernje novosti: p. 17, 23. 10. 2007. 
  6. ↑ „www.glas-javnosti.co.yu”. Arhivirano iz originala na datum 2014-02-02. Pristupljeno 2012-04-14. 
  7. ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2008-04-15. Pristupljeno 2012-04-14. 
  8. ↑ „www.glas-javnosti.co.yu”. Arhivirano iz originala na datum 2010-01-31. Pristupljeno 2012-04-14. 

Vanjske veze