Polupredsjednički sistem

Predsjedničke republike su označene plavom, dok su države s polupredsjedničkim sustavom označene žutom.

Polupredsjednički sistem sustav ili sustav je mo­de­l us­troj­stva vlas­ti, oblik parlamentarizma poremećene ravnoteže u korist izvršne vlasti. Oblikovao se unutar parlamentarnog sustava. Dok je u čis­tom par­la­men­tar­nom sus­ta­vu vlada i nje­zin pred­sjed­nik te­melj­no, fun­kcio­nal­no i je­di­no ti­je­lo izvr­šne vlas­ti, pa je ona stvar­no mo­nis­tič­ka, a for­mal­no dua­lis­tič­ka, u po­lup­red­sjed­nič­kom sus­ta­vu oba ti­je­la izvr­šne vlas­ti (državni poglavar i vlada) ima­ju i prav­no i zbilj­ski us­tav­ne ov­las­ti, pri čem su ov­las­ti pred­sjed­ni­ka re­pub­li­ke ve­će i od­lu­ču­ju­će, uz či­nje­ni­cu da ga ne­pos­red­no bi­ra na­rod, što ga či­ni i us­tav­no i po­li­tič­ki moć­ni­jim od vla­de, pa on de facto pos­ta­je šef izvr­šne vlas­ti.[1]

Predsjednik republike imenuje vladu kao i predsjednika vlade te mu je ona politički odgovorna, no istovremeno, vlada je odgovorna i zakonodavnom tijelu. Posredstvom političke odgovornosti vlade i predsjednik je odgovoran zakonodavnom tijelu. Neophodno je postojanje trostrukog političkog konsenzusa; između vlade i većine u parlamentu, zatim između predsjednika republike i vlade, te radi stabilnosti prva dva, konsenzus između predsjednika i većine u parlamentu jer ako predsjednik nema podršku stranke ili stranaka koje imaju većinu u parlamentu, polupredsjednički sustav potrebno je preobraziti u parlamentarni.

Teorijska određenja polupredsjedničkog sustava

Benjamin Constant, francuski ustavnopravni i politički teoretičar, je 1815. godine oblikovao ideju državnog poglavara kao demokratskog arbitra između zakonodavne i izvršne vlasti koji raspolaže samostalnim ustavnim ovlastima, što je danas predsjednik republike u polupredsjedničkom sustavu. Njegova je ideja bila razrađivana kroz orleanski, vajmarski i degolistički parlamentarizam do suvremenog modela polupredsjedničkog sustava. Svrha je bila da parlamentarni sustav bude što učinkovitiji, a da se poštuje načelo diobe vlasti i predstavnički sustav koji posredstvom naroda ostvaruje svoj suverenitet.

Pojam polupredsjedničkog sustava u političku je teoriju uveo francuski pravnik i politolog Maurice Duverger. Duvergerova definicija polupredsjedničkog sustava glasi: "Politički režim smatra se polupredsjedničkim ako ustav koji ga ustanovljuje kombinira tri elementa: (1) predsjednik republike izabran je općim pravom glasa; (2) on posjeduje prilično velike ovlasti; (3) nasuprot sebi ima međutim premijera i ministre koji posjeduju izvršne i vladavinske ovlasti i mogu ostati na položaju samo ako se tomu ne protivi parlament". Duverger je ustvrdio da je u političkoj povijesti Europe u 20. stoljeću postojalo sedam ustavnih polupredsjedničkih sustava: Vajmarska Republika (1919-1933), Finska, Austrija, Irska, Island, Portugal i Francuska nakon 1958. kad je usvojen Ustav Pete Republike, odnosno nakon 1962. kad su ustavnim amandmanima ozakonjeni izravni izbori predsjednika države.[2][3] Na prostoru bivše Jugoslavije su polupredsjednički sistem koristili Hrvatska i Srbija u prvoj deceniji nakon uspostave demokracije, odnosno pod vlašću Franje Tuđmana i Slobodana Miloševića.

U teoriji se često javlja problem imenovanje određenog koncepta. Kao formalna oznaka polupredsjedničkog sustava upotrebljavaju se termini: polupredsjednički sustav, mješoviti sustav, dualistični sustav, hibridni sustav, granični sustav, parlamentarno-predsjednički sustav, dualistični parlamentarizam, ograničeni parlamentarizam, parlamentarni sustav s hegemonijom predsjednika, parlamentarni sustav s dominacijom predsjednika, oblik parlamentarizma s komponentom predsjedničke vlasti, modificirani parlamentarizam, dualistični parlamentarno-predsjednički sustav, demokratska poluparlamentarna verzija predsjedničkog sustava, predsjednički parlamentarizam, kvazipredsjednički sustav, ograničeni prezidencijalizam, sustav bipolarne egzekutive, sustav dualne egzekutive, dvojno vodstvo, dijarhija, fazni model, alternacijski model itd.[3]

Današnje republike sa polupredsjedničkim sistemom

Povezano

Izvori

  1. ↑ [1][mrtav link]
  2. ↑ [2]
  3. ↑ 3,0 3,1 [3]
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Octávio Amorim Neto; Marina Costa Lobo (2010). „Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries”. Social Science Research Network. Pristupljeno 6. VI 2014. 

Read other articles:

Ayaka Sasaki

Ayaka SasakiInformasi latar belakangNama lainĀrin (あーりんcode: ja is deprecated ) (julukan)[1]Lahir11 Juni 1996 (umur 27)AsalPrefektur Kanagawa, JepangGenrePopPekerjaanPenyanyiLabelKing RecordsArtis terkaitMomoiro Clover ZSitus webhttp://www.momoclo.net/ Ayaka Sasaki (佐々木 彩夏code: ja is deprecated , Sasaki Ayaka, kelahiran 11 Juni 1996 di Prefektur Kanagawa) adalah seorang penyanyi idola Jepang. Ia dikenal sebagai anggota grup musikal perempuan Momoiro Clover Z. W...

 

 

Dingo

Untuk kegunaan lain, lihat Dingo (disambiguasi). Dingo Status konservasi Rentan (IUCN 3.1)[1] Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Mammalia Ordo: Carnivora Famili: Canidae Genus: Canis Spesies: C. lupus Subspesies: C. l. dingo Nama trinomial Canis lupus dingo(Meyer, 1793) Dingo range Breed classification ANKC: Group 4 (Howunds) ARBA: Spitz and Primitive Group Breed standards (external link) ANKC Diarsipkan 2005-04-03 di Wayback Machine. Dingo ata...

 

 

Misbach Yusa Biran

Indonesian film director Misbach Yusa BiranBiran in 2009Born(1933-09-11)11 September 1933Rangkasbitung, Dutch East IndiesDied11 April 2012(2012-04-11) (aged 78)South Tangerang, IndonesiaNationalityIndonesianOccupationswriterdirectorcolumnistSpouse Nani Widjaja ​(m. 1969)​RelativesIda Farida (sister) Misbach Yusa Biran (11 September 1933 – 11 April 2012) was an Indonesian writer, director and columnist who pioneered the Indonesian film archives.[1&#...

قائمة مقاطعات فيرمونت

هذه المقالة بحاجة لصندوق معلومات. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة صندوق معلومات مخصص إليها. تضم ولاية فيرمونت الأمريكية 14 مقاطعة.تضم 255 وحدة سياسة بها(273 بلدة و 9 مدن و5 مناطق فردية و 4 قطع مثلثة الشكل)،أنضمت ولاية فيرمونت إلي الأتحاد في عام 1779، وكانت تضم مقاطعتين. علي ا�...

 

 

Hatayspor

HataysporCalcio Güneyin Yıldızı (Stella del Sud) Segni distintivi Uniformi di gara Casa Trasferta Colori sociali bordeaux, bianco Dati societari Città Antiochia Nazione  Turchia Confederazione UEFA Federazione TFF Campionato Süper Lig Fondazione 1967 Presidente Nihat Tazearslan Allenatore Volkan Demirel Stadio Nuovo di Hatay(25 000 posti) Palmarès Si invita a seguire il modello di voce L'Hatayspor è una società polisportiva turca con sede ad Antakya, nota soprattutto per la sua...

 

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

Comes litoris Saxonici per Britannias

Comes litoris Saxonici per BritanniasLa costa sassone e della Gallia Belgica, lungo il canale della Manica, al tempo della Notitia dignitatum. Descrizione generaleAttivafine IV secolo - V secolo NazioneRoma Antica ServizioEsercito romano TipoUfficiale generale della marina militare romana Ruolocomandante militare della litus Saxonicum Dimensione1 Sedecastra stativa in epoca imperiale PatronoMarte dio della guerraCristo Battaglie/guerreInvasioni barbariche DecorazioniDona militaria Parte diDio...

 

 

Raghtin More

Mountain in Ireland Raghtin MoreReachtain MhórRaghtin More (left) as seen from Mamore GapHighest pointElevation502 m (1,647 ft)[1]Prominence407 m (1,335 ft)[1]ListingMarilynCoordinates55°12′21.24″N 7°28′1.2″W / 55.2059000°N 7.467000°W / 55.2059000; -7.467000NamingLanguage of nameIrishGeographyRaghtin MoreIreland LocationInishowen, County Donegal, IrelandOSI/OSNI gridC339455GeologyMountain typemanily of quartzite[...

 

 

List of Mexican films of the 1890s

Cinema of Mexico List of Mexican films Mexican Animation Horror films 1890s 1900s 1910s 1920s 1930s 1940s 1940 1941 1942 1943 19441945 1946 1947 1948 1949 1950s 1950 1951 1952 1953 19541955 1956 1957 1958 1959 1960s 1960 1961 1962 1963 19641965 1966 1967 1968 1969 1970s 1970 1971 1972 1973 19741975 1976 1977 1978 1979 1980s 1980 1981 1982 1983 19841985 1986 1987 1988 1989 1990s 1990 1991 1992 1993 19941995 1996 1997 1998 1999 2000s 2000 2001 2002 2003 20042005 2006 2007 2008 2009 2010s 2010 ...

Unione Sportiva Biellese 1929-1930

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Associazione Sportiva Dilettantistica Junior Biellese Libertas. Unione Sportiva BielleseStagione 1929-1930Sport calcio Squadra Biellese Allenatore Quinto Meola, poi Giuseppe Milano Presidente Antonio Domenico Bodo Serie B15º posto. Retrocede in Prima Divisione. ...

 

 

قائمة ملوك كبادوكيا

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (مارس 2016) مناطق التواجد هذه القائمة تحتوي على سطارفة (مرزبانات) الأخمينيين ثم ملوكها الهلنستيين في كبادوكيا، المنطق�...

 

 

2016–17 UNC Greensboro Spartans men's basketball team

American college basketball season 2016–17 UNC Greensboro Spartans men's basketballSoCon regular season co-championsNIT, First roundConferenceSouthern ConferenceRecord25–10 (14–4 SoCon)Head coachWes Miller (6th season)Assistant coaches Mike Roberts Andre Morgan Chris Parsons Home arenaGreensboro Coliseum ComplexFleming GymnasiumSeasons← 2015–162017–18 → 2016–17 Southern Conference men's basketball standings vte Conf Overall Team W   L   PC...

Kuñjarakarna

Naskah nipah Kuñjarakarna yang disimpan di Universitas Leiden sebagai naskah Orientalis 2266, halaman 1 verso. Kuñjarakarna adalah sebuah teks prosa Jawa Kuno yang menceritakan seorang yaksa, semacam raksasa yang bernama Kunjarakarna. Cerita ini berdasarkan agama Buddha Mahayana. Ringkasan Pada suatu hari Kuñjarakarna bertapa di gunung Mahameru supaya pada kelahiran berikutnya ia bisa berreinkarnasi sebagai manusia berparas baik. Maka datanglah ia menghadap Wairocana. Maka ia diperbolehkan...

 

 

Fishing village

Village with an economy based on catching fish and harvesting seafood An unconventional floating fishing village in Halong Bay, Vietnam A fishing village is a village, usually located near a fishing ground, with an economy based on catching fish and harvesting seafood. The continents and islands around the world have coastlines totalling around 356,000 kilometres (221,000 mi).[1] From Neolithic times, these coastlines, as well as the shorelines of inland lakes and the banks of ri...

 

 

Grand Prix Sepeda Motor Pasifik

Grand Prix PasifikGrand Prix Sepeda MotorTempatTwin Ring MotegiLomba pertama2000Lomba terakhir2003Terbanyak menang(pengendara)Toni Elías (2)Terbanyak menang(pabrikan)Aprilia, Honda (5) Grand Prix Sepeda Motor Pasifik adalah putaran kejuaraan Grand Prix Sepeda Motor FIM yang berlangsung dari musim 2000 hingga 2003. Pemenang Grand Prix Pasifik Pemenang terbanyak (pembalap) # Menang Pembalap Menang Kategori Tahun menang 2 Toni Elías 250 cc 2002, 2003 Pemenang terbanyak (manufaktur) # Menang Ma...

سان-بول-دو-فاراكس (أين)

سان-بول-دو-فاراكس   الاسم الرسمي (بالفرنسية: Saint-Paul-de-Varax)‏(بالفرنسية: Bataillard-sur-Vieux-Jonc)‏(بالفرنسية: Commune-sur-Vieux-Jonc)‏(بالفرنسية: Vieux-Jonc)‏  الإحداثيات 46°05′56″N 5°07′42″E / 46.098888888889°N 5.1283333333333°E / 46.098888888889; 5.1283333333333 [1]  [2] تقسيم إداري  البلد فرنسا[3]  ا...

 

 

Throttle

Control of engine power This article is about the control of engine power. For other uses, see Throttle (disambiguation).This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Throttle – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2019) A throttle is a mechanism by which fluid flow is managed by...

 

 

Hundred Family Surnames

Classic composition of common surnames in China's Song dynasty Hundred Family SurnamesChinese nameChinese百家姓Hanyu PinyinBǎijiā Xìng TranscriptionsStandard MandarinHanyu PinyinBǎijiā XìngBopomofoㄅㄞˇ   ㄐㄧㄚ   ㄒㄧㄥˋGwoyeu RomatzyhBaejia ShinqWade–GilesPai3 Chia1 Hsing4Yale RomanizationBǎijyā SyìngIPA[pàɪ.tɕjá ɕîŋ]Yue: CantoneseYale RomanizationBaakgā SingJyutpingbaak3 gaa1 sing3Southern MinHokkien POJPah-...

Disability in the Philippines

Advertisement in Metro Manila promoting services of an elementary school catering to deaf people. In the Philippines, disability is one of the social issues affecting a portion of the Philippines' population. To ensure the equality and rights of disabled persons, there are Philippine laws and policies that were passed regarding persons with disabilities (PWDs). There are also numerous non-government associations that seeks to encourage and help improve the wellbeing of people with disabiliti...

 

 

Défenestration de Prague (1618)

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne s'appuie pas, ou pas assez, sur des sources secondaires ou tertiaires (mai 2018). Pour améliorer la vérifiabilité de l'article ainsi que son intérêt encyclopédique, il est nécessaire, quand des sources primaires sont citées, de les associer à des analyses faites par des sources secondaires. Pour les articles homonymes, voir Défenestration de Prague. Gravure de Matthäus Merian figurant la...