Karađorđeva Srbija

Karađorđeva Srbija
Zastava Karađorđeve Srbije Grb Karađorđeve Srbije
Zastava Grb

Srbija 1809. godine
Geografija
Kontinent Evropa
Regija Balkan
Zemlja Srbija
Glavni grad Topola
Društvo
Zvanični jezici Srpski
Religija Pravoslavlje
Zakonodavna vlast Praviteljstvujušči sovjet serbski
Vladavina
Oblik vladavine Ustanička država
Titula vladara Vožd
Vladar Karađorđe Petrović
Premijer Predsednici Praviteljstvujuščeg sovjeta:
Mateja Nenadović,
Mladen Milovanović,
Jakov Nenadović,
Karađorđe Petrović
Istorijsko doba Novi vek
Osnivanje 1804.
Prestanak 1813.
Događaji
Prethodnici i naslednici
Prethodile su: Nasledile su:
Smederevski sandžak (Osmansko carstvo) Smederevski sandžak (Osmansko carstvo)
Kočina Krajina Kneževina Srbija
Portal:Istorija
Srbija 1813. godine

Karađorđeva Srbija je naziv za ustaničku državu, stvorenu u vreme Prvog srpskog ustanka (1804–1813).

Teritorija i granice

Karađorđeva Srbija nije imala stalne granice, jer su se one menjale s obzirom na liniju fronta prema Osmanskom carstvu. Obuhvatala je ceo Smederevski sandžak (Beogradski pašaluk) i okolna područja. U granicama ustaničke Srbije su privremeno bila i područja oko Niša, Leskovca, Novog Pazara, Bijelog Polja, Prijepolja, Zvornika, Bijeljine i Vidina.

Istorija

Glavni članak: Prvi srpski ustanak

Prvi srpski ustanak je bio ustanak Srba u Beogradskom pašaluku i šest okolnih nahija protiv Osmanskog carstva u periodu od 14. februara 1804. do 7. oktobra 1813. godine. Otpočeo je kao lokalna pobuna protiv dahija, a prerastao je u prvu fazu srpske revolucije. Ustanici predvođeni Karađorđem su uspeli da u kratkom vremenskom intervalu oslobode pašaluk i okolna područja. Kao tekovina ustanka, stvorena je ustanička država, koja se u izvorima naziva Karađorđeva Srbija.

1806. godine je zaključen Ičkov mir, kojim je Osmansko carstvo faktički priznalo Srbiju kao vazalnu državu. Međutim, zbog prekida odnosa i rata između Osmanskog carstva i Rusije, Srbija odbacuje uredbe Ičkovog mira i nastavlja rat.

Do sloma ustaničke države došlo je 1812—1813. Rusi, saveznici ustanika, morali su da se povuku nazad u Rusiju jer je Napoleon napadao. Zbog njega su Rusi bili prinuđeni da potpišu i Bukureštanski mir. Po osmoj tački toga mira, Srbi bi dobili autonomiju a Turci bi se vratili u Beograd i ponovo upravljali Srbijom. Ustanici to nisu prihvatili, jer bi sve ono za šta su se izborili palo u vodu. Turci su Srbiju napali sa juga, istoka i zapada. Iako je poginulo mnogo Turaka, otpor je bio slomljen 7. oktobra 1813. Turci ulaze u Beograd i uspostavljaju upravni aparat i organizaciju kakva je postojala pre izbijanja ustanka 1804. Prvi srpski ustanak je ugušen, a Karađorđe sa nekolicinom vođa ustanka beži u Austriju.

Organizacija države

Osnove državnosti u ustaničkoj Srbiji postavljene su radom Narodne skupštine, Praviteljstvujušćeg sovjeta i donošenjem zakonika. 14. avgusta 1805. godine, na Skupštini ustaničkih starešina u Borku, doneta je odluka o osnivanju Praviteljstvujuščeg sovjeta serbskog kao centralnog organa vlasti u ustaničkoj Srbiji, a radi rešavanja raznih životnih pitanja. Među pojedinim ustaničkim i nahijskim starešinama postojale su težnje da se Sovjetom donekle ograniči Karađorđeva vlast.

Sovjet je naročito radio na organizovanju seoskih, knežinskih i nahijskih sudova, a on sam je do 1811. delovao kao vrhovni sud. Vremenom je Sovjet obavljao sve više poslova, odigravši značajnu ulogu u organizovanju vlasti i funkcionisanju ustaničke države.

Društvo i kultura

Velika škola Ivana Jugovića je bila prvi zametak visoke nastave u Srbiji. Jugovićeva Velika škola je osnovana 1808. godine u Beogradu i bila je škola posebnog karaktera.

Povezano