PROFILPELAJAR.COM

Ian McKellen
Ian McKellen
	Ian McKellen na premijeri The Return of the King, u Wellington, New Zealand, 1. decembra, 2003.
Biografske informacije
Rođenje	Ian Murray McKellen; 25. 5. 1939. (dob: 85); Burnley, Lancashire, Engleska
Partner	Brian Taylor (1964–1972); Sean Mathias (1978–1988)
Znamenite uloge
	James Whale u Gods and Monsters; Magneto u X-Men; Gandalf u The Lord of the Rings
Nagrade
	Tony Award za najboljeg glavnog glumca u predstavi ; 1981 Amadeus ; ; Nagrada Laurence Olivier za najboljeg glumca ; 1991 Richard III ; ; Golden Globe za najboljeg glumca u sporednoj ulozi – Miniserija ; 1997 Rasputin – Nikolaj II ;
Službene stranice
	http://www.mckellen.com/

Sir Ian Murray McKellen, CBE (rođen 25. maja, 1939.) je engleski glumački veteran, dobitnik nagrade Tony i dva puta nominovan za Oscara. Premda uloge koje je ostvario variraju od ozbiljnih šekspirijanskih, preko savremenog teatra do popularnih fantazija i naučne fantastike, McKellen je najširoj javnosti najviše poznat po ulogama u skorašnjim blockbusterima kao što su The Lord of the Rings (Gandalf) i X-Men] triologija (Magneto). Odlikovan je Ordenom Britanskog carstva 1979. godine, a proglašen je za viteza 1991. godine za svoj izuzetan rad i doprinos pozorištu. McKellen je otvoreno gej i jedan je od prominentnih zagovornika LGBT ljudskih prava.

Biografija

Rođen je u Burnleyu u Engleskoj, mada je veći deo mladosti proveo u Wiganu u okolini Manchestera, a školovao se u Boltonu. Njegov otac, Denis Murray McKellen, bio je laički propovednik, kao i obojica njegovih deda, koji su bili sveštenici. Njegova okolina je bila veoma hrišćanska, mada nisu bili konzervativni. "Vaspitavan sam kao ponizni nekonformistički hrišćani koji smatraju da se hrišćanski načinživota vodi delom tako što se ponašate hrišćanski prema svima koje sretnete."^[1].

Svoju glumačku karijeru započeo je u Bolton Little Theatre^[2], čiji je sada patron. Njegovo interesovanje za pozorište podržala je njegova porodica.

Upisao se na St. Catherine's College, na Cambridgeu sa 18 godina. Tamo se zaljubio u Derek Jacobija, što McKellen opisuje kao "strast koja je bila neobjavljena i neuzvraćena"^[3]. Prvu ozbiljnu vezu imao je sa Brianom Taylerom, profesorom istorije u Boltonu. Veza je trajala od 1964. do 1972. godine. Živeli su zajedno u Londonu, gde je McKellen pokušavao da izgradi svoju glumačku karijeru. Godine 1978. upoznaje svog drugog partnera, Sean Mathiasa na Festivalu u Edinburghu. Mathias njihovu desetogodišnju vezu vidi kao napetu, sa čestim konfliktima zbog McKellenovog profesionalnog uspeha i Mathiasove ne tako uspešne karijere.

Pozorišna karijera

McKellen je debitovao u Coventryu 1961. godine, a prvi put je igrao u West Endu 1964. Svoju prvu filmsku ulogu dobio je u filmu The Bells of Hell Go Ting-A-Ling-A-Ling (1966), koja mu je donela dovoljno para da se posveti pozorištu, kao i iskustvo koje ga je nateralo da se fokusira na pozorište, medijum po kome je ostao prepoznatljiv skoro četiri decenije svoje karijere.

Uloga koja ga je učinila poznatim bila je lik Edwarda II u Marlowvoj drami Edward II. Produkcija je bila kontroverzna zbog eksplicitnih scena mučenja i implicitne homoseksualnosti. Kasnije je reprizirao ovu ulogu za BBC. Godine 1972. osnovao je Actor's Company sa prijateljem Edwardom Petherbridgeom, što je označilo početak njegovog javnog zastupanja glumaca i glumica u britanskom pozorištu. Između 1974. i 1978. igrao je glavne uloge u Royal Shakespeare Companyu, u predstavama kao što su Romeo and Juliet (zajedno sa Francescom Annis), Macbeth (zajedno sa Judi Dench) i u Jonsonovoj komediji The Alchemist u režiji Trevora Nunna, 1977.

Godine 1979. McKellen je glumio na Broadwayu u predstavi Bent ulogu gej lika u nacističkom koncentracionom logoru. Uprkos ulozi koja je po prvi put široj javnosti predstavila progon gejeva u nacističkoj Nemačkoj, McKellen još uvek nije bio outovan. Isprva McKellen nije bio siguran da li da prihvati ulogu: "Koliko god bio impresioniran njome (dramom - prim. prev.), pomislio sam "Bože" Da li se usuđujem da ovo uradim?" A Shean (njegov tadašnji momak) je pročitao i odgovorio "Pa, moraš da uradiš"."^[4]. Od kada je glumio u originalnoj verziji na Broadwayu, McKellen je još dva puta glumio u Bent-u: u National Theatre u Londonu u režiji Shean Mathiasa, koji se pojavio u sporednoj ulozi, i pojavio se u sporednoj ulozi u filmskoj verziji iz 1997. koju je takođe režirao Mathias.

Godine 1980. dobija ulogu Salierija u broadwayskoj predstavi Amadeus, za koju dobija Tony Award za najboljeg glavnog glumca u predstavi. Za istu nagradu bio je nominovan i 1984. godine za Acting Shakespeare.

Godine 1982. glumi Waltera u istoimenoj televizijskoj drami. Walter je mentalno hendikepiran čovek koji živi po svojim pravilima od smrti svoje majke. Da bi bolje ušao u lik McKellen se prerušavao u Waltera, siromašno obučenog i očigledno mentalno hendikepiranog čoveka i odlazio je u kupovinu u centru grada, kako bi ispitivao reakcije ljudi na njegov izgled i ponašanje.

Godine 2004. glumio je udovicu Twanky u Aladdinu, čime je ispunio želju da igra ženu.

Popularnost

McKellen je glumio u filmovima tokom cele njegove karijere od filma A Touch of Love 1969. godine (izuzima se nezavršeni film The Bells of Hell Go Ting-A-Ling-A-Ling iz 1966.), ali širu popularnost je dobio tek 1990-ih, kada se pojavio u nekoliko hollywoodskih blockbustera.

Godine 1993. McKellen je igrao sporednu ulogu južnoafričkog tajkuna u Six Degrees of Separation u kome glumi zajedno sa Stockard Channing, Donaldom Sutherlandom i Will Smithom. Iste godine glumio je u američkoj TV miniseriji Tales of the City (zasnovanoj na romanu njegovog prijatelja, pisca Armistead Maupina) i u filmu Last Action Hero u kome glumi Smrt. Takođe 1993. godine igrao je gej aktivistu Billa Krausa u televizijskom filmu And the Band Played On, koji govori o prvim godinama epidemije HIV/AIDS-a.

Godine 1995. glumi naslovnu ulogu u filmu Richard III, za koji je takođe adaptirao scenario i ko-producirao. Kao izvršni producent vratio je svoj honorar od 50.000 funti, kako bi se završilo snimanje. Dobio je veoma pozitivne kritike za svoju ulogu, kao i nominacije za Golden Globe i BAFTA Award i osvojio je Evropsku filmsku nagradu za najboljeg glumca.

Njegova prva uloga za široku američku publiku bila je u filmu Apt Pupil Briana Singera, zasnovanom na priči Stephena Kinga. McKellen je glumio starog nacističkog oficira, koji živi pod lažnim imenom u SAD i koji se sprijateljuje sa radoznalim tinejdžerom, koji mu preti da će ga prijaviti ukoliko mu ne ispriča svoju priču. Godine 1998. nominovan je za Oscara za ulogu gej reditelja horor klasičnih filmova Jamesa Whalea u filmu Gods and Monsters.

Veliku popularnost mu donose uloge Magneta u Singerovim filmovima X-Men i njegovom nastavku X2: X-Men United, kao i u trećem nastavku X-Men: The Last Stand, koji je režirao Brett Ratner. Za vreme snimanja X-Men-a dobio je ulogu Gandalfa u Jacksonovoj filmskoj adaptaciji Lord of the Rings (The Fellowship of the Ring, The Two Towers i The Return of the King). Dobio je nagradu Screen Actors Guilda za najbolju sporednu ulogu, kao i nominaciju za Oscar za najbolju sporednu mušku ulogu.

Bio je domaćin u Saturday Night Live 16. marta, 2002. Godine 2003. glumio je sebe u The Simpsons, a u aprilu i maju 2005. glumio je u Coronation Street-u.

Još jedna popularna uloga koju je igrao bila je u filmu The Da Vinci Code. Priliko gostovanja zajedno sa filmskom ekipom u The Today Show-u na pitanje da li treba staviti napomenu na početku filma da je film fikcija, kako zahtevaju neke religiozne grupe^[5], McKellen je odgovorio: "Uvek sam smatrao da Biblija treba da ima napomenu "Ovo je fikcija". Mislim, hodanje po vodi? Zahteva… da se veruje. I ja verujem u ovaj film – ne da je istinit, ne da je činjeničan, već da je veoma dobra priča.[…] I mislim da je publika dovoljno pametna u mudra da odvoji činjenice od fikcije i da prodiskutuje stvari koje pogleda."^[6].

Godine 1988. Ian McKellen se pojavio u spotu za pesmu "Heart" grupe Pet Shop Boys.

Angažovanje za LGBT prava

Iako McKellen nije krio svoju seksualnu orijentaciju pred svojim kolegama i koleginicama još od početka karijere, publici se outovao tek 1988. godine u programu na BBC Radio 3. Kontekst koji je naveo McKellena na odluku da se outuje bila je rasprava u Parlamentu o kontroverznom amandmanu, poznatom kao "Section 28", koji je zabranjivao "promovisanje homoseksualosti i štampanje materijala koji promoviše homoseksualnost". U ovo vreme McKellen je već bio raskinuo vezu sa Mathiasom, tako da nije morao da se brine o tome kakve bi posledice imalo outovanje na karijeru njegovog partnera. McKellen je izjavio, takođe, da se na ovaj potez odlučio i zbog saveta i podrške koju je dobio od prijatelja, među njima i poznatog gej pisca Armistead Maupina.

Godine 2003. za vreme gostovanja u emisiji Have I Got News For You McKellen je otkrio da je 1988. godine, kada je lobirao za ukidanje Section 28, bio na sastanku sa Michael Howardom, torijevskim ministrom, koji je ostao pri svom anti-gej stavu, ali je tražio McKellenov autogram za decu. McKellen je pristao i napisao: "Fuck off, I'm gay"^[7].

Lobiranje protiv Section 28 je propalo i amandman je bi izglasan, ali McKellen je nastavio da se zalaže za LGBT ljudska prava. Jedan je od ko-osnivača Stonewall, LGBT organizacije imenovane po Stounvolskoj revoluciji. McKellen je pokrovitelj godišnjeg događaja LGBT History Month u Velikoj Britaniji.

Godine 1994 na svečanoj ceremoniji zatvaranja Gay Games-a McKellen je održao govor, predstavljajući se publici: "Ja sam Ser Ian McKellen, ali možete da me zovete Serena." (Ovaj nadimak mu je dao Stephen Fry, ali je počeo da se koristi u široj gej zajednici kada je imenovan za viteza i dobio zvanje "Sir".)^[8]. Godine 2002. na dodelu Oscara je došao sa svojim tadašnjim momkom, novozelanđaninom Nickom Cuthellom – ovo je bilo drugo pojavljivanje otvoreno gej nominovanog glumca u pratnji svog dečka na dodeli Oskara (prvi put je to bio slučaj sa Nigel Hawthorneom i Trevor Benthamom, 1995. godine).

Godine 2006. McKellen je u najavi LGBT History Montha 2007, izrazio svoju podršku organizatorki i osnivačici ovog dešavanja, svojoj prijateljici Sue Sanders^[9].Januara 2007. McKellen je postao pokrovitelj The Albert Kennedy Trusta, organizacije koja obezbeđuje podršku mladim i beskućnim LGBT osobama.

Reference

↑ Bruce Steele, The Knight's Crusade, The Advocate, 11. decembar, 2001. – članak se može naći na findarticles.com-u ovde
↑ Bolton Little Theatre
↑ The Advocate, The Knight's Crusade
↑ The Advocate, The Knight's Crusade
↑ „Boycott Da Vinci Code film”. Arhivirano iz originala na datum 2006-05-05. Pristupljeno 2006-05-05.
↑ Ian McKellen Unable to Suspend Disbelief While Reacing the Bible Arhivirano 2006-06-14 na Wayback Machine-u; video klip se može naći ovde Arhivirano 2019-06-10 na Wayback Machine-u
↑ 10 things we didn't know this time last week, BBC News, 14.11.2003.
↑ The Knight's Crusade
↑ Video klip može se pogledati ovde Arhivirano 2007-06-25 na Wayback Machine-u.

Vanjske veze

Zvanični sajt
Ian McKellen na sajtu IMDb
Ian McKellen na Internet Broadway Database (en)

Intervjui, klipovi, blogovi

Nagrade
Prethodi: John Rubinstein za Children of a Lesser God	Tony Award za najboljeg glavnog glumca u predstavi 1981 za Amadeus	Slijedi: Roger Rees za The Life and Adventures of Nicholas Nickleby
Prethodi: Oliver Ford Davies za Racing Demon	Laurence Olivier Award za najboljeg glumca 1991 za Richard III	Slijedi: Nigel Hawthorne za The Madness of George III
Prethodi: Donald Sutherland za Citizen X	Golden Globe Award za najboljeg sporednog glumca u televizijskoj seriji, miniseriji ili filmu 1997 za Rasputin	Slijedi: George C. Scott za 12 Angry Men
Prethodi: Albert Finney za Erin Brockovich	Screen Actors Guild Award za najboljeg sporednog glumca u igranom filmu 2001 za The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring	Slijedi: Christopher Walken za Catch Me if You Can