PROFILPELAJAR.COM

Śródmieście
	Osiedle Biłgoraja
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	biłgorajski
Miasto	Biłgoraj
Tablice rejestracyjne	LBL
	Położenie na mapie Biłgoraja Śródmieście
	Położenie na mapie Polski Śródmieście
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Śródmieście
	Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego Śródmieście
	50°32′18″N 22°43′15″E/50,538300 22,720800

Śródmieście – jedno z 12 osiedli (jednostek pomocniczych gminy), na jakie podzielone jest miasto Biłgoraj^[1].

Dane ogólne

Administracja

Śródmieście położone jest w centralnej części Biłgoraja. Sąsiaduje z następującymi jednostkami podziału administracyjnego^[2]:

od strony północnej z Bojarami i Roztoczem,
od strony wschodniej z osiedlem Sitarska - Kępy, Ogrodami i Piaskami,
od strony południowej z Puszczą Solską,
od strony zachodniej z osiedlem Nadstawna i osiedlem Bagienna.

Organem uchwałodawczym osiedla jako jednostki pomocniczej gminy miejskiej Biłgoraj jest Rada Osiedla. Organ wykonawczy to Zarząd Osiedla^[3].

Urbanistyka, infrastruktura

Obszar Śródmieścia jest terenem w całości zurbanizowanym, a zabudowa ma charakter usługowo-mieszkalny. Znaczną część budynków stanowią bloki mieszkalne^[4].

Osią urbanistyczną Śródmieścia jest biegnąca południkowo ulica Generała Tadeusza Kościuszki. Od strony północnej arterię tę zamyka Plac Wolności z ratuszem; od południa stanowi ona połączenie z Puszczą Solską, czyli z południowym osiedlem miasta^[4]^[5].

Równolegle do wymienionej arterii przebiega ulica Długa, która stanowi wschodnią granicę Śródmieścia. Po stronie południowej osiedle zamykają ulice Władysława Sikorskiego i Tadeusza Komorowskiego; po stronie północnej ulica Przemysłowa. W kierunku zachodnim Śródmieście rozciąga się do ulicy Nadstawnej oraz – częściowo – do niezagospodarowanych łąk nad rzeką Białą Ładą^[2]^[4].

W uogólnieniu obszar Śródmieścia jest wydłużony południkowo^[2], a jego rozciągłość wynosi ok. 1,7km^[6].

Wymieniona wyżej ulica Generała Tadeusza Kościuszki oraz – w mniejszym stopniu – pozostały obszar Śródmieścia stanowią zasadnicze centrum usługowo-administracyjne miasta^[5].

Ważniejsze obiekty

W granicach Śródmieścia znajduje się szereg obiektów istotnych dla społeczności miejskiej. Wśród najważniejszych wyróżnić należy:

instytucje administracyjne i samorządowe: m.in. urząd miasta i urząd stanu cywilnego^[7], urząd skarbowy^[8], sąd rejonowy^[9] i prokuraturę rejonową^[10], oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych^[11];
instytucje kulturalne i oświatowe: m.in. Biłgorajskie Centrum Kultury^[12], I Liceum Ogólnokształcące im. ONZ, biblioteki;
obiekty sakralne: kościoły katolickie pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP oraz pw. św. Jerzego;
obiekty usługowe oraz handlowe, w tym restauracje, hotele, supermarkety i centra handlowe;
miejsca pamięci, w tym pomniki i obiekty zabytkowe;
obszary użyteczności publicznej, m.in. tereny zielone: Skwer Saski i Park Solidarności.

Modernistyczny ratusz na Placu Wolności
XVIII-wieczny kościół pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP
XVIII-wieczny kościół pw. św. Jerzego
Biłgorajskie Centrum Kultury
XIX-wieczna kamienica przy ul. Kościuszki
XIX-wieczny pomnik Ignacego Krasickiego na Skwerze Saskim

Informacje historyczne

Zobacz więcej w artykule Biłgoraj, w sekcji Historia.

Zniszczenia wojenne na wschodniej pierzei Rynku, będące pozostałością po działaniach wojennych z 1939. W tle widoczny jest spalony kościół Wniebowzięcia NMP.

Biłgoraj został założony w drugiej połowie XVI w. jako miasto prywatne, należące do rodu Gorajskich. Akt lokacyjny wydano w 1578; wówczas też wytyczono układ urbanistyczny miasta. Powstało ono w widłach Białej i Czarnej Łady; było rozciągnięte południkowo wzdłuż drogi prowadzącej do Tarnogrodu – dawnej ulicy Tarnogrodzkiej, a obecnej ulicy Generała Tadeusza Kościuszki. Rynek umieszczono na szczycie niewielkiego wzniesienia o nazwie Biały Goraj, zaś wokół niego rozwinęła się sieć prostopadłych ulic. W takiej formie geograficznej Biłgoraj przetrwał aż do XIX w. i ten kształt topograficzny pokrywa się z północną częścią dzisiejszego Śródmieścia^[13].

W XIX w. miasto graniczyło z wioskami Bojary na północy oraz Różnówka i Puszcza Solska na południu. Jego kształt geograficzny wciąż pokrywał się z obszarem dzisiejszego Śródmieścia, obejmując ponadto trzy przedmieścia: tarnogrodzkie, lubelskie i zamojskie. W drugiej połowie XIX w. rozpoczął się proces szerszej urbanizacji niezagospodarowanych obszarów poza dotychczasowymi granicami: po południowo-wschodniej części Biłgoraja rozwinęło się osiedle Piaski^[14].

Na przełomie XIX i XX w. dawną drogę gospodarczą, która dotąd obiegała miasto od wschodu, przekształcono w ulicę. Obecnie nosi ona miano Długiej i stanowi zachodnią granicę Śródmieścia; od początku XX w. trwała urbanizacja obszaru poza tą ulicą^[15]. W 1919 do Biłgoraja przyłączono miejscowości Różnówka i Bojary^[16]; podsumowując te informacje należy stwierdzić, że na przełomie XIX i XX w. zasięg miasta ostatecznie przestał się ograniczać do obszaru dzisiejszego osiedla Śródmieście.

Do początków XX w. zabudowa miasta była w większej części drewniana, co wynikało z historycznych uwarunkowań Biłgoraja^[a]. Wśród w większej części drewnianych budynków na początku XX w. wyróżniały się obiekty murowane, w tym magistrat, kamienice przyrynkowe oraz kościoły Wniebowzięcia NMP i św. Jerzego. Kresem istnienia zabudowy w takiej formie był okres II wojny światowej: w 1939 dawna architektura Biłgoraja została całkowicie zniszczona^[17]. Obecna zabudowa Śródmieścia prawa w całości powstała po II wojnie światowej, stąd stosunkowo mało jest w niej tkanki zabytkowej. M.in. do lat 60. XX w. odbudowywano Plac Wolności; w 1966 oddano do użytku modernistyczny ratusz.

Również po ostatniej wojnie wytyczono obecną sieć ulic Śródmieścia; niemniej prawie w całości pokrywa się ona z dawnym układem urbanistycznym miasta.

Osiedle Śródmieście jako obecną jednostkę podziału administracyjnego formalnie powołano do życia Uchwałą Rady Miasta w Biłgoraju z dnia 25 sierpnia 2004^[3].

Uwagi

↑ Patrz sekcja Dawna architektura w artykule Biłgoraj.

Przypisy

↑ § 29 uchwały nr XIII/122/2019 Rady Miasta Biłgoraj z dnia 30 października 2019 r. w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Biłgoraja [online], 2019-10-30 [dostęp 2022-08-12] .
↑ ^a ^b ^c Rady Osiedli - Biłgoraj [online], www.bilgoraj.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).
↑ ^a ^b Uchwała Rady Miasta w Biłgoraju z dnia 25 sierpnia 2004 r.
↑ ^a ^b ^c Podgląd w Geoportalu [dostęp 2018-12-26].
↑ ^a ^b Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Biłgoraj, rozdział Uwarunkowania rozwoju przestrzennego [dostęp 2018-12-09].
↑ Pomiar w Geoportalu [dostęp 2019-01-05].
↑ Informacje - Biłgoraj [online], www.bilgoraj.pl [dostęp 2019-01-05] (pol.).
↑ Urząd Skarbowy w Biłgoraju – Izba Administracji Skarbowej w Lublinie [dostęp 2018-10-15].
↑ https://www.bilgoraj.sr.gov.pl/ [dostęp 2018-10-15].
↑ https://web.archive.org/web/20181021190819/https://zamosc.po.gov.pl/prokuratura-rejonowa-w-bilgoraju,104.html?sLang=pl [dostęp 2018-10-15].
↑ Oddziały, inspektoraty, biura terenowe ZUS, [dostęp 2018-10-15].
↑ BCK - dane adresowe [online], 5 stycznia 2019 [zarchiwizowane z adresu 2007-04-27] .
↑ Lokacja Biłgoraja, [w:] JerzyJ. Markiewicz JerzyJ., WiesławW. Śladkowski WiesławW., RyszardR. Szczygieł RyszardR., Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985 .
↑ Obraz miasta, [w:] JerzyJ. Markiewicz JerzyJ., WiesławW. Śladkowski WiesławW., RyszardR. Szczygieł RyszardR., Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985 .
↑ Układ przestrzenny miasta [w:] Jerzy Markiewicz, Wiesław Śladkowski, Ryszard Szczygieł, Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985.
↑ Po odzyskaniu niepodległości [w:] Jerzy Markiewicz, Wiesław Śladkowski, Ryszard Szczygieł, Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985.
↑ Wojna, okupacja i ruch oporu [w:] Jerzy Markiewicz, Wiesław Śladkowski, Ryszard Szczygieł, Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985.

[17] Patrz sekcja Dawna architektura w artykule Biłgoraj.

[1] § 29 uchwały nr XIII/122/2019 Rady Miasta Biłgoraj z dnia 30 października 2019 r. w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Biłgoraja [online], 2019-10-30 [dostęp 2022-08-12] .

[:1-2] Rady Osiedli - Biłgoraj [online], www.bilgoraj.pl [dostęp 2018-12-26] (pol.).

[:2-3] Uchwała Rady Miasta w Biłgoraju z dnia 25 sierpnia 2004 r.

[:0-4] Podgląd w Geoportalu [dostęp 2018-12-26].

[:3-5] Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Biłgoraj, rozdział Uwarunkowania rozwoju przestrzennego [dostęp 2018-12-09].

[6] Pomiar w Geoportalu [dostęp 2019-01-05].

[7] Informacje - Biłgoraj [online], www.bilgoraj.pl [dostęp 2019-01-05] (pol.).

[8] Urząd Skarbowy w Biłgoraju – Izba Administracji Skarbowej w Lublinie [dostęp 2018-10-15].

[9] ttps://www.bilgoraj.sr.gov.pl/ [dostęp 2018-10-15].

[10] ttps://web.archive.org/web/20181021190819/https://zamosc.po.gov.pl/prokuratura-rejonowa-w-bilgoraju,104.html?sLang=pl [dostęp 2018-10-15].

[11] Oddziały, inspektoraty, biura terenowe ZUS, [dostęp 2018-10-15].

[12] BCK - dane adresowe [online], 5 stycznia 2019 [zarchiwizowane z adresu 2007-04-27] .

[13] Lokacja Biłgoraja, [w:] JerzyJ. Markiewicz JerzyJ., WiesławW. Śladkowski WiesławW., RyszardR. Szczygieł RyszardR., Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985 .

[14] Obraz miasta, [w:] JerzyJ. Markiewicz JerzyJ., WiesławW. Śladkowski WiesławW., RyszardR. Szczygieł RyszardR., Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985 .

[15] Układ przestrzenny miasta [w:] Jerzy Markiewicz, Wiesław Śladkowski, Ryszard Szczygieł, Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985.

[16] Po odzyskaniu niepodległości [w:] Jerzy Markiewicz, Wiesław Śladkowski, Ryszard Szczygieł, Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985.

[18] Wojna, okupacja i ruch oporu [w:] Jerzy Markiewicz, Wiesław Śladkowski, Ryszard Szczygieł, Dzieje Biłgoraja, Lublin 1985.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[a]

[17]

PROFILPELAJAR.COM

Śródmieście (Biłgoraj)

Dane ogólne

Administracja

Urbanistyka, infrastruktura

Ważniejsze obiekty

Informacje historyczne

Uwagi

Przypisy

Read other articles:

Air Terjun Terinting

Ligne Suigun

Pangkalan Udara TNI Angkatan Udara Atang Sendjaja

How to Lose a Guy in 10 Days

Immaculate Conception Church (Amenia, New York)

Makiyah

Georgian Soviet Socialist Republic

Easter Parade (film)

Jia Qing

Pemilihan umum Wali Kota Sungai Penuh 2024

2007 Beninese parliamentary election

哥伦布 (密西西比州)

Bahasa Lombard

Oregon Board of Forestry

Sukma Games

Nick Dean

Intrepid-class gunvessel

.gh

Serb uprising of 1848–49

Font Book