Zygmunt Adam Brachmański (ur. 16 czerwca 1936 w Rydułtowach[1], zm. 27 listopada 2024[2][3] w Katowicach[4]) – polski rzeźbiarz i medalier.
Życiorys
Uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego w Rybniku[5].
W 1959 ukończył studia na wydziale rzeźby w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni profesora Jerzego Bandury[6]. Po ukończeniu studiów zamieszkał w Katowicach[7].
Początki twórczości Zygmunta Brachmańskiego związane są z rzeźbą w drewnie. Później coraz częściej zaczął stosować kamień i gips, a także brąz i żywice poliestrowe[6]. Brachmański był twórcą wielu pomników, rzeźb, w tym również rzeźb sakralnych. Był również autorem ponad 50 wystrojów wnętrz sakralnych[6] (np. kościół parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Częstochowskiej w Pszczynie).
W latach 70. XX wieku zajął się tworzeniem medali i statuetek. Jego medalierskie prace związane są z wieloma ważnymi artystycznymi i kulturalnymi wydarzeniami w Polsce[6].
Dzieła
Zygmunt Brachmański był autorem ponad 2 tysięcy rzeźb i pomników oraz kilkuset medali[6].
Pomniki i rzeźby
Ołtarze i wystroje ołtarzowe
Medale i statuetki
Nagrody
W roku 1994 otrzymał Nagrodę im. Karola Miarki[9], a w roku 2002 Nagrodę im. Wojciecha Korfantego nadaną przez Związek Górnośląski[10]. 14 grudnia 2007 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[11]. W 2014 roku uhonorowany Śląską Nagrodą im. Juliusza Ligonia. W 2023 otrzymał watykańskie odznaczenie Pro Ecclesia et Pontifice[12]. W 2024 został laureatem nagrody Lux ex Silesia (Światło ze Śląska)[13]. W grudniu 2024 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[14].
Galeria
-
Pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach
-
Pomnik Harcerzy Września w Katowicach
-
Rzeźba wieńcząca Obelisk Orłów Śląskich w Katowicach
-
Rzeźba Lato w Chorzowie
-
Rzeźba Kompozycja w Chorzowie
Przypisy
- ↑ Muzeum Św. Jana Sarkandra w Skoczowie - muzeum Skoczów [online], muzeumsarkandra.ox.pl [dostęp 2024-11-28] .
- ↑ SzymonS. Kwiatkowski SzymonS., Zmarł Zygmunt Brachmański, znany śląski rzeźbiarz i autor wielu dzieł sztuki. Był honorowym obywatelem Katowic [online], Dziennik Zachodni, 28 listopada 2024 [dostęp 2024-11-28] (pol.).
- ↑ Nie żyje Zygmunt Brachmański – wybitny rzeźbiarz i autor sławnych pomników [online], dzieje.pl [dostęp 2024-11-28] .
- ↑ Zmarł wybitny rzeźbiarz Zygmunt Brachmański [online], zwiazekgornoslaski.pl, 27 listopada 2024 [dostęp 2024-12-04] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-01] (pol.).
- ↑ I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku: Znani absolwenci. [dostęp 2024-01-10].
- ↑ a b c d e f g h i j k OlgaO. Kasztelewicz OlgaO., Zygmunt Brachmański, [w:] Zygmunt Brachmański - nowe odkrycie., Katowice: Instytut Myśli Polskiej im. W. Korfantego, 2023, s. 3-4 , Katalog powystawowy.
- ↑ OlgaO. Kasztelewicz OlgaO., Brachmański nieznany., [w:] Zygmunt Brachmański - nowe odkrycie., Katowice: Instytut Myśli Polskiej im. W. Korfantego, 2023, s. 6 , Katalog powystawowy.
- ↑ Parafia NSPJ - Historia [online], nspj.katowice.pl [dostęp 2023-09-26] .
- ↑ Urząd Marszałkowski WojewództwaU.M.W. Śląskiego Urząd Marszałkowski WojewództwaU.M.W., Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki [online] [dostęp 2016-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03] .
- ↑ Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego w l. 2001 – 2010 [online], zg.org.pl [dostęp 2016-11-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-04] .
- ↑ Medale zasłużony kulturze „Gloria Artis” dla wybitnych polskich artystów. mkidn.gov.pl, 14 grudnia 2007.
- ↑ Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Archidiecezja. "Pro Ecclesia et Pontifice" dla Zygmunta Brachmańskiego [online], Instytut Gość Media, 17 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-18] .
- ↑ Zygmunt Brachmański tegorocznym laureatem nagrody Lux ex Silesia [online], dzieje.pl [dostęp 2024-08-17] (pol.).
- ↑ M.P. z 2025 r. poz. 97
Bibliografia
.jpg)
.jpg)
