Związki policykliczne

Związki policykliczne (związki wielopierścieniowe) – związki chemiczne zawierające więcej niż jeden układ cykliczny (pierścień). Liczba pierścieni w układzie jest równa minimalnej liczbie wiązań, które należy rozerwać, aby uzyskać strukturę niecykliczną[1]. Ze względu na sposób połączenia dwóch pierścieni wyróżnić można:

  • pierścienie izolowane – pierścienie nie posiadają wspólnych atomów
bifenol


  • układ spiro – pierścienie mają jeden wspólny atom (np. spirany)
spiro[3.5]nonan


Nazwy tworzy się stosując przedrostek spiro, po którym podaje się liczbę atomów tworzących pierścienie, nie uwzględniając atomu wspólnego[2].

  • pierścienie skondensowane (związki typu policyklo-)

Związkami macierzystymi w nazewnictwie są struktury bicykliczne, czyli związki zawierające dwa pierścienie o dwóch lub więcej wspólnych atomach. W związkach bicyklicznych występują trzy mostki łączące się przy tzw. atomach przyczółkowych[3]. Jeden z mostków związku bicyklicznego może łączyć bezpośrednio atomy przyczółkowe, jak w DBU; jego długość wynosi wówczas 0 (nazwa systematyczna DBU: 1,8-diazabicyklo[5.4.0]undek-7-en). W pozostałych sytuacjach wszystkie mostki zawierają co najmniej jeden atom, jak np. w bicyklo[2.2.1]heptanie.

Nazwy policykliczne związków z więcej niż dwoma pierścieniami skondensowanymi tworzy się stosując prefiksy tricyklo-, tetracyklo- itd. oraz wyróżnia się mostki drugorzędowe, których atomy przyczółkowe podaje się w indeksie górnym[3], np. adamantan to tricyklo[3.3.1.13,7]dekan.

Dwa pierścienie mające tylko dwa wspólne atomy i jedno wspólne wiązanie noszą nazwę pierścieni orto-skondensowanych. Jeśli do układu pierścieni orto-skondensowanych dokondensowany jest kolejny pierścień, tworząc z każdym z nich także system orto-skondensowanych, to układ taki nosi nazwę pierścieni orto- i peri-skondensowanych[4].

  • Pierścienie orto- i peri-skondensowane
  • naftalen – 2 pierścienie orto-skondensowane
    naftalen – 2 pierścienie orto-skondensowane
  • fenalen – każdy z pierścieni jest orto- i peri-skondensowany do dwóch pozostałych
    fenalen – każdy z pierścieni jest orto- i peri-skondensowany do dwóch pozostałych

Wiele związków policyklicznych o pierścieniach skondensowanych, zwłaszcza aromatycznych, znanych jest pod nazwami zwyczajowymi (np. naftalen, antracen, benzodiazepiny). Do tej grupy związków należą wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne.

  • Przykładowe związki policykliczne o pierścieniach skondensowanych
  • DBU (1,8-diazabicyklo[5.4.0]undek-7-en)
    DBU (1,8-diazabicyklo[5.4.0]undek-7-en)
  • norbornan (bicyklo[2.2.1]heptan)
    norbornan (bicyklo[2.2.1]heptan)
  • adamantan (tricyklo[3.3.1.13,7]dekan)
    adamantan (tricyklo[3.3.1.13,7]dekan)
  • kuban (pentacyklo[4.2.0.02,5.03,8.04,7]oktan)
    kuban (pentacyklo[4.2.0.02,5.03,8.04,7]oktan)
  • pagodan
    pagodan

Przypisy

  1. ↑ polycyclic system, [w:] A.D. McNaught, A. Wilkinson, Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.P04724, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).
  2. ↑ R-2.4.3 Spiro parent hydrides. Advanced Chemistry Development, Inc. [dostęp 2010-10-07]. (ang.).
  3. ↑ a b Rule A-31. Bicyclic Systems (BRIDGED HYDROCARBONS). Advanced Chemistry Development, Inc. [dostęp 2009-07-02]. (ang.).
  4. ↑ G.P. Moss. Nomenclature of fused and bridged fused ring systems (IUPAC Recommendations 1998). „Pure Appl.Chem.”. 70 (1), s. 143–216, 1998. DOI: 10.1351/pac199870010143. 

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Chaca

Chaca Chaca chaca Klasifikasi ilmiah Domain: Eukaryota Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Actinopterygii Ordo: Siluriformes Subordo: Siluroidei Superfamili: Siluroidea Famili: ChacidaeBleeker, 1858 Genus: ChacaJ. E. Gray, 1831 Spesies tipe Platystacus chacaHamilton, 1822 Spesies[2][1] Chaca bankanensis Bleeker, 1852 Chaca burmensis B. A. Brown & Ferraris, 1988 Chaca chaca (F. Hamilton, 1822) Chaca serica H. H. Ng & Kottelat, 2012[1] Chaca merupakan satu...

 

Universitas Trisakti

Universitas TrisaktiMotoUniversitas Trisakti is a one stop learning for sustainable developmentJenisPerguruan Tinggi Swasta PemerintahDidirikan29 November 1965; 58 tahun lalu (1965-11-29)RektorProf. Dr. Ir. Kadarsah Suryadi, DEALokasiJl. Kyai Tapa No.1, Jakarta Barat, DKI Jakarta, IndonesiaWarnaBiru TuaNama julukanUsaktiSitus webhttp://www.trisakti.ac.id Universitas Trisakti merupakan salah satu perguruan tinggi swasta di Indonesia. Perguruan tinggi ini didirikan oleh Pemerintah Republik...

 

Pulau Paskah

Pulau PaskahRapa NuiIsla de Pascua Bendera Lambang Ibu kotaHanga RoaBahasa resmiSpanyol, Rapa Nui [1]Kelompok etnik (2002)Rapanui 60%, Eropa atau mestizo 39%, Amerindian 1%DemonimRapa Nui atau PascuensePemerintahanTeritori khusus Chili• Gubernur Laura Alarcón Rapu• Wali Kota Pedro Edmunds Paoa Aneksasi ke Chili• Perjanjian ditandatangani 9 September 1888 Luas - Total163,6 km2Populasi - Perkiraan 20094,781[2] - ...

Hans Eysenck

British psychologist (1916–1997) Hans EysenckBornHans Jürgen Eysenck(1916 -03-04)4 March 1916Berlin, German EmpireDied4 September 1997(1997-09-04) (aged 81)London, EnglandNationalityGermanCitizenshipBritishAlma materUniversity College LondonKnown forIntelligence, personality psychology, Eysenck Personality Questionnaire, differential psychology, education, psychiatry, behaviour therapyScientific careerFieldsPsychologyInstitutionsInstitute of PsychiatryKing's College LondonTh...

 

Daftar pemimpin Uni Soviet

Artikel atau sebagian dari artikel ini mungkin diterjemahkan dari List of leaders of the Soviet Union di en.wikipedia.org. Isinya masih belum akurat, karena bagian yang diterjemahkan masih perlu diperhalus dan disempurnakan. Jika Anda menguasai bahasa aslinya, harap pertimbangkan untuk menelusuri referensinya dan menyempurnakan terjemahan ini. Anda juga dapat ikut bergotong royong pada ProyekWiki Perbaikan Terjemahan. (Pesan ini dapat dihapus jika terjemahan dirasa sudah cukup tepat. Lihat pu...

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

Panghrun

2022 Indian film PanghrunPromotional release posterDirected byMahesh ManjrekarScreenplay byMahesh ManjrekarGanesh MatkariStory byBalakrishna Bhagwant BorkarProduced byMahesh PatelUmesh KubalParesh MavaniUmesh NathaniVirendra MavaniStarring Gauri Ingawale Amol Bavadekar CinematographyKaran B. RawatEdited bySatish PadvalMusic byHitesh ModakProductioncompaniesZee StudiosMahesh Manjrekar MoviesRelease dates 2018 (2018) (Mumbai Film Festival) 2020 (2020) (Bengaluru International ...

 

Gard

Pour l’article ayant un titre homophone, voir Gare. Pour les articles homonymes, voir Gard (homonymie). Gard Administration Pays France Région Occitanie Création du département 4 mars 1790 (234 ans) Chef-lieu(Préfecture) Nîmes Sous-préfectures AlèsLe Vigan Présidente duconseil départemental Françoise Laurent-Perrigot (PS) Préfet Jérôme Bonet Code Insee 30 Code ISO 3166-2 FR-30 Code Eurostat NUTS-3 FR812 Démographie Gentilé Gardois Population 756 543 hab. (2021...

 

Rebecca Mader

Rebecca Mader al GalaxyCon 2022 Rebecca Leigh Mader (Cambridge, 24 aprile 1977) è un'attrice e produttrice cinematografica britannica. È nota per il ruolo di Zelena nella serie tv C'era una volta. Indice 1 Carriera 2 Vita privata 3 Filmografia 3.1 Cinema 3.2 Televisione 4 Doppiatrici italiane 5 Altri progetti 6 Collegamenti esterni Carriera Ha lavorato per un anno come modella a New York, prendendo parte alle campagne pubblicitarie di L'Oréal, Colgate e Wella Hair. La carriera televisiva �...

Coppa dell'Europa Centrale 1927

Coppa dell'Europa Centrale 1927Coppa Mitropa Competizione Coppa dell'Europa Centrale Sport Calcio Edizione 1ª Organizzatore ÖFB ČSFZ FSJ MLSZ Date dal 14 agosto 1927al 13 novembre 1927 Luogo Europa Partecipanti 8 Nazioni 4 Risultati Vincitore AC Sparta Praha(1º titolo) Secondo SK Rapid Statistiche Miglior marcatore Josef Silný (5) Incontri disputati 14 Gol segnati 64 (4,57 per incontro) Cronologia della competizione 1928 Manuale La Coppa dell'Europa Centrale 1927 fu la...

 

Handvo

Vegetable cake snack from Gujarat, India HandvoHandvoAlternative namesHaandvoCourseMain coursePlace of originGujaratAssociated cuisineIndianServing temperatureRoom temperatureMain ingredientsWheat flour, sesame, bottle gourd, lentilsVariationsMixed daal Handvo  Media: Handvo Handvo being prepared in special cooker Handvo (Gujarati: હાંડવો) is a savory vegetable cake originating from Gujarat, India.[1][2] It is a part of the Gujarati cuisine. It is often ma...

 

المذنب

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (سبتمبر 2021)   لمعانٍ أخرى، طالع المذنب (توضيح).   هذه المقالة عن مدينة المذنب. لمح...

Mogiła coat of arms

Polish coat of armsThis article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Mogiła coat of arms – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2009) (Learn how and when to remove this message) MogiłaDetailsBattle cry-Alternative names-Earliest mentionunknownTownsnoneFamiliesAndruszewicz, Andruszkiewicz, Bi...

 

Extensional tectonics

Geological process of stretching planet crust Extensional tectonics is concerned with the structures formed by, and the tectonic processes associated with, the stretching of a planetary body's crust or lithosphere. Deformation styles The types of structure and the geometries formed depend on the amount of stretching involved. Stretching is generally measured using the parameter β, known as the beta factor, where β = t 1 t 0 , {\displaystyle \beta ={\frac {t_{1}}{t_{0}}}\,,} t0 is ...

 

Central Philippine University

Private university in Iloilo, Philippines Not to be confused with Central Philippines State University. Central Philippine UniversityPamantasang Sentral ng Pilipinas (Filipino)The university sealLatin: Universitas Centralis PhilippinarumFormer namesJaro Industrial School (1905–1923)Central Philippine School (1923–1936)Central Philippine College (1936–1953)MottoScientia et Fides (Latin)Motto in EnglishScience and FaithTypePrivate, non-profit, research and coeducational basic an...

Белая мечеть (Болгар)

Белая мечеть 54°57′58″ с. ш. 49°03′40″ в. д.HGЯO Тип мечеть Страна  Россия Местоположение Болгар, Спасский район, Татарстан и Приво́лжский федера́льный о́круг Основатель Минтимер Шарипович Шаймиев Дата основания 2010  Медиафайлы на Викискладе Бéлая мечé...

 

Биномиальный коэффициент

Биномиальный коэффициент — коэффициент перед членом разложения бинома Ньютона ( 1 + x ) n {\displaystyle (1+x)^{n}} по степеням x {\displaystyle x} . Коэффициент при x k {\displaystyle x^{k}} обозначается ( n k ) {\displaystyle \textstyle {\binom {n}{k}}} или C n k {\displaystyle \textstyle C_{n}^{k}} и читается «биномиальный коэффициент из n {\d...

 

Rachel Treweek

Anglican bishop in England The Right ReverendRachel TreweekBishop of GloucesterOfficial portrait, 2019ChurchChurch of EnglandDioceseDiocese of GloucesterIn office2015–presentPredecessorMichael PerhamOther post(s) Bishop to HM Prisons (2020–present) Lord Spiritual (2015–present) Archdeacon of Hackney (2011–2015) Archdeacon of Northolt (2006–2011) OrdersOrdination 3 July 1994 (deacon) 27 June 1995 (priest) by  David Hope (deacon) Martin Wharton (priest) Consecration22 July 2...

UFC on ESPN: Dariush vs. Tsarukyan

2023 mixed martial event in Texas, US UFC on ESPN: Dariush vs. TsarukyanThe poster for UFC on ESPN: Dariush vs. TsarukyanInformationPromotionUltimate Fighting ChampionshipDateDecember 2, 2023 (2023-12-02)VenueMoody CenterCityAustin, Texas, United StatesAttendance14,485[1]Total gate$2,450,000[1]Event chronology UFC Fight Night: Allen vs. Craig UFC on ESPN: Dariush vs. Tsarukyan UFC Fight Night: Song vs. Gutiérrez UFC on ESPN: Dariush vs. Tsarukyan (also known as...

 

Jane Digby

Questa voce o sezione sull'argomento nobili britannici non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Ritratto di Jane Digby di Joseph Karl Stieler del 1831. Jane Elizabeth Digby (Forston House, 3 aprile 1803 – Damasco, 11 agosto 1881) è stata una nobildonna inglese, moglie di sir Edward Law, II barone di Ellemborough, nota per le sue avventure roman...