Złotlin japoński[3], złotlin chiński (Kerria japonica) – gatunekkrzewu z rodzinyróżowatych (Rosaceae). Bywa też nazywany japońską złotą różą. Jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju złotlin (Kerria). Pochodzi ze środkowych i wschodnich Chin[4] oraz Japonii[5][6], według niektórych źródeł na Wyspach Japońskich tylko od wieków uprawiany[4]. W naturze rośnie na obszarach górskich w lasach i na skalistych zboczach[7].
Do Europy gatunek został sprowadzony na początku XIX wieku[4]. Jest uprawiany w wielu krajach świata, również w Polsce, jako roślina ozdobna. W niektórych miejscach dziczeje z upraw i rośnie w środowisku naturalnym[8].
Morfologia
Pokrój
Krzew o początkowo wyprostowanych pędach, później rózgowato zwisających, dorasta od 1 do 3 metrów wysokości. Wytwarza odrosty korzeniowe[8]. Pędy są zielone, połyskujące[9] (nadają charakterystyczny wygląd krzewom zimą, w stanie bezlistnym)[7].
Opadające na zimę[9]. Intensywnie zielone latem, przebarwiające się na żółto jesienią[9], pojedyncze, podłużne, długości 4–7 cm z ostro ząbkowanymi brzegami[8], z wierzchołkiem wyciągniętym w długi, ostry koniec[9].
Złocistożółte, pojedyncze, osadzone na długich szypułkach, o średnicy ok. 4,5 cm[9]. Rozwijają się na przełomie maja i czerwca (często powtarzają kwitnienie w końcu lata[9]). U form dziko rosnących są one pojedyncze, u odmian ozdobnych są to często kwiaty pełne[8]. Działek kielicha jest 5, zrośniętych u nasady. Płatków korony u form dzikich jest 5. Pręciki są liczne. Zalążnia jest górna, tworzona przez zrośnięcie 5–8 owocolistków zawierających po jednym zalążku. Szyjki słupka są cienkie, w liczbie odpowiadającej liczbie owocolistków[7].
Zbiorowe, składające się zwykle z 5 brązowoczarnych niełupek[9] otoczonych trwałymi działkami[7]. W polskich warunkach owoce zwykle się nie zawiązują[8][9].
Nadaje się do parków i ogródków przydomowych. Jego kwitnące pędy nadają się na kwiat cięty. Jest mrozoodporny (strefy mrozoodporności 5-10)[11]. Podczas bardzo surowych zim może przemarznąć, ale łatwo odrasta[8]. Nie ma specjalnych wymagań co do rodzaju gleby, ale powinna ona być stale wilgotna. Może rosnąć zarówno w słońcu, jak i w półcieniu, ale w pełnym słońcu ma kwiaty słabiej wybarwione[8]. Po przekwitnięciu krzew przycina się. Rozmnaża się go łatwo z sadzonek pędowych, lub jesienią z pędów odziomkowych. Obecnie rzadko uprawia się typową, dziko rosnącą formę, uprawiana jest głównie odmiana 'Pleniflora'[8]. Ma podwójne kwiaty. Odmianę tę sprowadzono do Europy o 50 lat wcześniej, niż botanicy opisali dziko rosnący gatunek[11]. Poza tym uprawiana jest odmiana 'Picta' – pstrolistna[9]. Odmiana o pojedynczym okwiecie – 'Simplex' – rośnie w formie niskiego i rozłożystego krzewu[7].
Odmiana 'Pleniflora'
Kwiat odmiany 'Pleniflora'
Liście odmiany 'Picta'
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 104, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑ abcWłodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski: Dendrologia. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN, 1997, s. 291-293. ISBN 83-01-12099-1.
↑Kerria japonica (L.) DC.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-19].
↑ abcdeRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Volume I. Trees and shrubs. London: MacMillan, 2002, s. 234. ISBN 0-333-73003-8.
↑ abcdefghJoachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6. Brak numerów stron w książce
↑ abcdefghiAlicja i Jerzy Szweykowscy (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", 2003, s. 1040-1041. ISBN 83-214-1305-6.
↑D.D.PotterD.D. i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9.
↑ abGeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC271991134.
.JPG)
.JPG)
