Xədicə Osman qızı Qayıbova (ur. 24 maja 1893 w Tyflisie, zm. 27 października 1938 w Baku) – pierwsza azerska pianistka.
Życiorys
Jej ojciec Osman Müftizadə był azerskim duchownym sunnickim, a matka pochodziła z rodziny Tieriegułowych – Tatarów osiadłych w Tyflisie w pierwszej połowie XIX wieku[1]. Średnie wykształcenie zdobyła w Gimnazjum Żeńskim św. Niny. Równolegle pobierała lekcje gry na fortepianie. Po skończeniu gimnazjum w 1911 roku wyszła za mąż za inżyniera Nadira Qayıbova[2], syna muftiego Kaukazu Hüseyna Əfəndi Qayıbova i brata pierwszej azerskiej pielęgniarki Nigar Şıxlinskiej. Uczyła w miejscowej żeńskiej szkole rosyjsko-muzułmańskiej.
Stała się znana jako pierwszy azerski muzyk wykonujący muzykę muğam na fortepianie.
W 1919 roku rodzina przeprowadziła się do Baku. Była jednym z założycieli Akademii Muzycznej w Baku w 1920 roku. Po radzieckim podboju Azerbejdżanu została szefową departamentu muzyki orientalnej Ludowego Komisariatu Oświaty Azerbejdżańskiej SRR[3]. Organizowała lekcje gry na fortepianie dla kobiet. Od 1927 roku wykładała kompozycję na Akademii Muzycznej w Baku.
W 1933 roku została aresztowana pod zarzutem szpiegostwa i działalności kontrrewolucyjnej. Zwolniona po trzech miesiącach z braku dowodów[3]. Zatrudniona w Akademii Muzycznej zajmowała się badaniami nad historią muzyki Azerbejdżanu.
17 marca 1938 roku aresztowana ponownie, krótko po swoim mężu, pod zarzutem utrzymywania kontaktów z partią Musawat. Skazana na 10 lat ciężkich robót została, z nieznanych powodów, rozstrzelana w więzieniu NKWD w Baku 27 października 1938 roku[3].
Przypisy
